Deddf Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru) 2017

(a gyflwynir gan adran 30(1))

ATODLEN 15 LL+C RHYDDHAD AR GYFER TRAFODIADAU PENODOL SY’N YMWNEUD Â THAI CYMDEITHASOL

RHAN 1 LL+C RHAGARWEINIAD

Trosolwg LL+C

1 (1) Mae’r Atodlen hon yn gwneud darpariaeth ynghylch rhyddhadau sydd ar gael ar gyfer trafodiadau penodol sy’n ymwneud â thai cymdeithasol.

(2) Mae’r Atodlen hon wedi ei threfnu fel a ganlyn—

(a) mae Rhan 2 yn gwneud darpariaeth ynghylch rhyddhad sydd ar gael ar gyfer [F1 trafodiadau sy’n destun disgownt sector cyhoeddus],

(b) mae Rhan 3 yn gwneud darpariaeth ynghylch y dreth sydd i’w chodi a’r rhyddhad sydd ar gael pan ymrwymir i les ranberchnogaeth neu drafodiad rhent i les ranberchnogaeth,

(c) mae Rhan 4 yn gwneud darpariaeth ynghylch y dreth sydd i’w chodi a’r rhyddhad sydd ar gael pan ddatgenir ymddiriedolaeth ranberchnogaeth a phan ymrwymir i gynllun rhent i ymddiriedolaeth ranberchnogaeth,

F2 (d) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(e) mae Rhan 6 yn darparu rhyddhad ar gyfer caffaeliadau penodol gan landlordiaid cymdeithasol cofrestredig.

Diwygiadau Testunol

F1 Geiriau yn Atod. 15 para. 1(2)(a) wedi eu hamnewid (26.1.2019) gan Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(i)(aa) (ynghyd â rhl. 5)

F2 Atod. 15 para. 1(2)(d) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(i)(bb) (ynghyd â rhl. 5)

Gwybodaeth Cychwyn

I1 Atod. 15 para. 1 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I2 Atod. 15 para. 1 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

RHAN 2 LL+C RHYDDHAD HAWL I BRYNU

[F3 Rhyddhad ar gyfer trafodiadau disgownt sector cyhoeddus] LL+C

2 (1) Yn achos [F4 trafodiad sy’n destun disgownt sector cyhoeddus] —

(a) nid yw adran 19(1) (cydnabyddiaeth ddibynnol i’w chynnwys mewn cydnabyddiaeth drethadwy gan ragdybio y ceir digwyddiad dibynnol) yn gymwys, a

(b) nid yw unrhyw gydnabyddiaeth na fyddai ond yn daladwy pe bai digwyddiad dibynnol, neu sydd ond yn daladwy oherwydd digwyddiad dibynnol, yn cyfrif fel cydnabyddiaeth drethadwy.

(2) Ystyr “[F5 trafodiad sy’n destun disgownt sector cyhoeddus]” yw—

(a) gwerthu annedd am ddisgownt, neu roi les ar gyfer annedd am ddisgownt, gan gorff sector cyhoeddus perthnasolF6 ...

F6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(3) Mae’r canlynol yn gyrff sector cyhoeddus perthnasol at ddibenion y paragraff hwn—

(a) un neu ragor o Weinidogion y Goron;

(b) Gweinidogion Cymru;

(c) awdurdod tai lleol o fewn yr ystyr a roddir i “local housing authority” gan adran 1 o Ddeddf Tai 1985 (p. 68);

(d) landlord cymdeithasol cofrestredig;

(e) ymddiriedolaeth gweithredu tai a sefydlwyd o dan Ran 3 o Ddeddf Tai 1988 (p.50);

(f) corff plismona lleol o fewn yr ystyr a roddir i “local policing body” gan adran 101(1) o Ddeddf yr Heddlu 1996 (p. 16);

(g) person a bennir at ddibenion y paragraff hwn gan Weinidogion Cymru drwy reoliadau.

F7 (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

F8 (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(6) Yn y paragraff hwn—

• ystyr “landlord cymdeithasol cofrestredig” (“registered social landlord”) yw corff a gofrestrwyd fel landlord cymdeithasol mewn cofrestr a gedwir o dan adran 1(1) o Ddeddf Tai 1996 (p. 52);

• F9 ...

Diwygiadau Testunol

F3 Atod. 15 Rhn. 2 title wedi ei amnewid (26.1.2019) gan Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(iii)(aa) (ynghyd â rhl. 5)

F4 Geiriau yn Atod. 15 para. 2(1) wedi eu hamnewid (26.1.2019) gan Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(ii)(aa) (ynghyd â rhl. 5)

F5 Atod. 15 para. 2 pennawd wedi ei amnewid (26.1.2019) gan Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(iii)(bb) (ynghyd â rhl. 5)

F6 Atod. 15 para. 2(2)(b) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(ii)(bb)(ii) (ynghyd â rhl. 5)

F7 Atod. 15 para. 2(4) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(ii)(cc) (ynghyd â rhl. 5)

F8 Atod. 15 para. 2(5) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(ii)(dd) (ynghyd â rhl. 5)

F9 Geiriau yn Atod. 15 para. 2(6) wedi eu hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(b)(ii)(ee) (ynghyd â rhl. 5)

Gwybodaeth Cychwyn

I3 Atod. 15 para. 2 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I4 Atod. 15 para. 2 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

RHAN 3 LL+C LESOEDD RHANBERCHNOGAETH

Les ranberchnogaeth: dewis triniaeth gwerth marchnadol LL+C

3 (1) Mae’r paragraff hwn yn gymwys pan fo—

(a) les yn cael ei rhoi—

(i) gan gorff cymwysF10 ...

F10 (ii) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) yr amodau yn is-baragraff (2) wedi eu bodloni, ac

(c) y prynwr yn dewis i dreth gael ei chodi yn unol â’r paragraff hwn.

(2) Yr amodau yw—

(a) bod rhaid i’r les fod ar gyfer annedd;

(b) bod rhaid i’r les roi’r hawl i ddefnyddio’r annedd i’r tenant, a neb arall;

(c) bod rhaid i’r les ddarparu i’r tenant gaffael y rifersiwn;

(d) bod rhaid i’r les gael ei rhoi yn rhannol fel cydnabyddiaeth ar gyfer rhent ac yn rhannol fel cydnabyddiaeth ar gyfer premiwm a gyfrifir ar sail—

(i) gwerth marchnadol yr annedd, neu

(ii) swm a gyfrifir ar sail y gwerth hwnnw;

(e) bod rhaid i’r les gynnwys datganiad o—

(i) gwerth marchnadol yr annedd, neu

(ii) y swm a gyfrifir ar sail y gwerth hwnnw;

y cyfrifir y premiwm ar ei sail.

(3) O ran dewis i dreth gael ei chodi o dan y paragraff hwn—

(a) rhaid cynnwys hynny ar y ffurflen dreth a ddychwelir mewn cysylltiad â rhoi’r les (neu mewn diwygiad i’r ffurflen dreth honno), a

(b) mae’n ddi-alw’n-ôl, fel na chaniateir diwygio’r ffurflen dreth er mwyn tynnu’r dewis yn ôl.

(4) Pan fo’r paragraff hwn yn gymwys cymerir mai’r gydnabyddiaeth drethadwy ar gyfer rhoi’r les yw’r swm a nodir yn y les yn unol ag is-baragraff (2)(e)(i) neu (ii).

(5) Pan fo’r paragraff hwn yn gymwys rhaid diystyru’r rhent a grybwyllir yn is-baragraff (2)(d) at ddibenion treth trafodiadau tir.

(6) Nid yw adran 70 (ystyr gwerth marchnadol) yn gymwys i’r paragraff hwn.

Diwygiadau Testunol

F10 Atod. 15 para. 3(1)(a)(ii) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(c) (ynghyd â rhl. 5)

Gwybodaeth Cychwyn

I5 Atod. 15 para. 3 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I6 Atod. 15 para. 3 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Les ranberchnogaeth: trosglwyddo rifersiwn pan ddewisir triniaeth gwerth marchnadol LL+C

4 Mae trosglwyddo’r rifersiwn i’r tenant o dan delerau les y mae paragraff 3 yn gymwys iddi (les ranberchnogaeth: dewis triniaeth gwerth marchnadol) wedi ei ryddhau rhag treth—

(a) os gwnaed dewis o dan baragraff 3, a

(b) os talwyd unrhyw dreth sydd i’w chodi mewn cysylltiad â rhoi’r les.

Gwybodaeth Cychwyn

I7 Atod. 15 para. 4 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I8 Atod. 15 para. 4 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Les ranberchnogaeth: dewis triniaeth gwerth marchnadol ar gyfer premiwm pan ganiateir cynyddu perchentyaeth LL+C

5 (1) Mae’r paragraff hwn yn gymwys pan fo—

(a) les yn cael ei rhoi—

(i) gan gorff cymwysF11 ...

F11 (ii) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

(b) yr amodau yn is-baragraff (2) wedi eu bodloni, ac

(c) y prynwr yn dewis i dreth gael ei chodi yn unol â’r paragraff hwn.

(2) Yr amodau yw—

(a) bod rhaid i’r les fod ar gyfer annedd;

(b) bod rhaid i’r les roi’r hawl i ddefnyddio’r annedd i’r tenant, a neb arall;

(c) bod rhaid i’r les ddarparu y caiff y tenant, ar ôl talu swm, ei gwneud yn ofynnol i delerau’r les gael eu hamrywio fel bod y rhent sy’n daladwy oddi tani yn cael ei ostwng;

(d) bod rhaid i’r les gael ei rhoi yn rhannol fel cydnabyddiaeth ar gyfer rhent ac yn rhannol fel cydnabyddiaeth ar gyfer premiwm a gyfrifir ar sail—

(i) y premiwm y gellir ei gael ar y farchnad agored am roi les sy’n cynnwys yr un telerau â’r les ond gan roi’r isafswm rhent yn lle’r rhent sy’n daladwy o dan y les, neu

(ii) swm a gyfrifir ar sail y premiwm hwnnw;

(e) bod rhaid i’r les gynnwys datganiad o’r isafswm rhent ynghyd ag—

(i) y premiwm y gellir ei gael ar y farchnad agored, neu

(ii) y swm a gyfrifir ar sail y premiwm hwnnw,

y cyfrifir y premiwm ar ei sail.

(3) O ran dewis i dreth gael ei chodi yn unol â’r paragraff hwn—

(a) rhaid cynnwys hynny ar y ffurflen dreth a ddychwelir mewn cysylltiad â rhoi’r les (neu mewn diwygiad i’r ffurflen dreth honno), a

(b) mae’n ddi-alw’n-ôl, fel na chaniateir diwygio’r ffurflen er mwyn tynnu’r dewis yn ôl.

(4) Pan wneir dewis o dan y paragraff hwn cymerir mai’r gydnabyddiaeth drethadwy ar gyfer rhoi’r les ar wahân i rent yw’r swm a nodir yn y les yn unol ag is-baragraff (2)(e)(i) neu (ii).

(5) Yn y paragraff hwn, ystyr “isafswm rhent” yw’r rhent isaf a allai ddod yn daladwy o dan y les pe bai’n cael ei hamrywio fel a grybwyllir yn is-baragraff (2)(c) ar y dyddiad y rhoddir y les.

Diwygiadau Testunol

F11 Atod. 15 para. 5(1)(a)(ii) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(d) (ynghyd â rhl. 5)

Gwybodaeth Cychwyn

I9 Atod. 15 para. 5 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I10 Atod. 15 para. 5 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Les ranberchnogaeth: trafodiadau cynyddu perchentyaeth LL+C

6 (1) Mae’r paragraff hwn yn gymwys pan fo, o dan les ranberchnogaeth—

(a) y tenant â’r hawl, ar ôl talu swm, i’w gwneud yn ofynnol i delerau’r les gael eu hamrywio fel bod y rhent sy’n daladwy oddi tani yn cael ei ostwng, a

(b) y tenant, drwy arfer yr hawl honno, yn caffael buddiant, yn ychwanegol at un a ddelir eisoes, a gyfrifir ar sail gwerth marchnadol yr annedd ac a fynegir fel canran o’r annedd honno neu ei gwerth (“cyfran o’r annedd”).

(2) Pan fo’r paragraff hwn yn gymwys, mae’r caffaeliad wedi ei ryddhau rhag treth—

(a) os gwnaed dewis o dan baragraff 3 (les ranberchnogaeth: dewis triniaeth gwerth marchnadol) neu baragraff 5 (les ranberchnogaeth: dewis pan ganiateir cynyddu perchentyaeth) a bod unrhyw dreth sydd i’w chodi mewn cysylltiad â rhoi’r les wedi ei thalu, neu

(b) os nad yw, yn union ar ôl y caffaeliad, gyfanswm cyfran y tenant o’r annedd yn fwy nag 80%.

(3) Nid yw adran 70 (ystyr gwerth marchnadol) yn gymwys mewn perthynas â’r cyfeiriadau yn y paragraff hwn at werth marchnadol yr annedd.

Gwybodaeth Cychwyn

I11 Atod. 15 para. 6 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I12 Atod. 15 para. 6 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Les ranberchnogaeth: rhoi les a thrafodiadau cynyddu perchentyaeth etc. heb fod yn gysylltiol LL+C

7 At ddibenion pennu swm y dreth sydd i’w godi wrth roi les ranberchnogaeth ar gyfer annedd, mae rhoi’r les i’w drin fel pe na bai’n gysylltiol o ran—

(a) unrhyw gaffaeliad buddiant yn yr annedd y mae paragraff 6 yn gymwys iddo, na

(b) trosglwyddo’r rifersiwn i’r tenant o dan delerau’r les.

Gwybodaeth Cychwyn

I13 Atod. 15 para. 7 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I14 Atod. 15 para. 7 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Rhent i les ranberchnogaeth: y swm y codir treth arno LL+C

8 (1) Pennir y gydnabyddiaeth drethadwy ar gyfer trafodiadau sy’n rhan o gynllun rhent i les ranberchnogaeth yn unol â’r paragraff hwn.

(2) Ystyr “cynllun rhent i les ranberchnogaeth” yw cynllun neu drefniant y mae corff cymwys, oddi tano—

(a) yn rhoi contract meddiannaeth ar gyfer annedd i berson (“y tenant”) neu i bersonau (“y tenantiaid”), a

(b) yn rhoi, wedi hynny, les ranberchnogaeth ar gyfer yr annedd neu annedd arall i’r tenant neu i un neu ragor o’r tenantiaid.

(3) Mae’r trafodiadau a ganlyn i’w trin fel pe na baent yn gysylltiol—

(a) rhoi’r contract meddiannaeth;

(b) rhoi’r les ranberchnogaeth;

(c) unrhyw drafodiad tir arall rhwng y corff cymwys a’r tenant, neu unrhyw un neu ragor o’r tenantiaid, yr ymrwymir iddo fel rhan o’r cynllun.

(4) At ddibenion pennu’r dyddiad y mae rhoi’r les ranberchnogaeth yn cael effaith, mae’r ffaith fod y tenant neu’r tenantiaid yn meddiannu’r annedd o dan y contract meddiannaeth i’w diystyru.

(5) Yn y paragraff hwn, mae i “contract meddiannaeth“ yr un ystyr ag a roddir gan Ran 2 o Ddeddf Rhentu Cartrefi (Cymru) 2016 (dccc 1).

Gwybodaeth Cychwyn

I15 Atod. 15 para. 8 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I16 Atod. 15 para. 8 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Lesoedd rhanberchnogaeth: dehongli LL+C

9 (1) At ddibenion paragraffau 6, 7 ac 8, ystyr “les ranberchnogaeth” yw les a roddir—

(a) gan gorff cymwysF12 ...

F12 (b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

y bodlonir yr amodau ym mharagraff 3(2) neu 5(2) mewn perthynas â hi.

(2) Mae is-baragraffau (3) a (4) yn gymwys i baragraffau 3 i 8.

(3) Ystyr “corff cymwys” yw—

(a) awdurdod tai lleol o fewn yr ystyr a roddir i “local housing authority” gan adran 1 o Ddeddf Tai 1985 (p. 68);

(b) cymdeithas dai o fewn yr ystyr a roddir i “housing association” gan Ddeddf Cymdeithasau Tai 1985 (p. 69);

(c) ymddiriedolaeth gweithredu tai a sefydlwyd o dan Ran 3 o Ddeddf Tai 1988 (p. 50).

F13 (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

F14 (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Diwygiadau Testunol

F12 Atod. 15 para. 9(1)(b) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(e)(i) (ynghyd â rhl. 5)

F13 Atod. 15 para. 9(4) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(e)(ii) (ynghyd â rhl. 5)

F14 Atod. 15 para. 9(5) wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(e)(iii) (ynghyd â rhl. 5)

Gwybodaeth Cychwyn

I17 Atod. 15 para. 9 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I18 Atod. 15 para. 9 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

RHAN 4 LL+C YMDDIRIEDOLAETHAU RHANBERCHNOGAETH

Ymddiriedolaethau rhanberchnogaeth: ystyr ymddiriedolaeth ranberchnogaeth a thermau allweddol eraill LL+C

10 (1) Mae’r paragraff hwn yn gymwys i baragraffau 11 i 17.

(2) Ystyr “ymddiriedolaeth ranberchnogaeth” yw ymddiriedolaeth tir o fewn yr ystyr a roddir i “trust of land” gan adran 1 o Ddeddf Ymddiriedolaethau Tir a Phenodi Ymddiriedolwyr 1996 (p. 47) sy’n bodloni’r amodau a ganlyn.

(3) Amod 1 yw bod eiddo’r ymddiriedolaeth—

(a) yn annedd, a

(b) yng Nghymru.

(4) Amod 2 yw bod un o’r buddiolwyr (“y landlord cymdeithasol”) yn gorff cymwys.

(5) Amod 3 yw bod telerau’r ymddiriedolaeth—

(a) yn darparu y caiff un neu ragor o’r buddiolwyr unigol (“y prynwr”), a neb arall, ddefnyddio eiddo’r ymddiriedolaeth fel unig breswylfa neu brif breswylfa’r prynwr,

(b) yn ei gwneud yn ofynnol i’r prynwr wneud taliad cychwynnol i’r landlord cymdeithasol (“y cyfalaf cychwynnol”),

(c) yn ei gwneud yn ofynnol i’r prynwr wneud taliadau ychwanegol i’r landlord cymdeithasol ar ffurf taliadau digolledu o dan adran 13(6)(a) o Ddeddf Ymddiriedolaethau Tir a Phenodi Ymddiriedolwyr 1996 (“y taliadau cyfwerth â rhent”),

(d) yn galluogi’r prynwr i wneud taliadau ychwanegol eraill i’r landlord cymdeithasol (“taliadau caffael ecwiti”),

(e) yn pennu buddiannau llesiannol cychwynnol y landlord cymdeithasol a’r prynwr y cyfrifwyd y cyfalaf cychwynnol ar eu sail,

(f) yn pennu swm, sy’n gyfwerth neu’n gysylltiedig â gwerth marchnadol yr annedd, y cyfrifwyd y cyfalaf cychwynnol ar ei sail, ac

(g) yn darparu y bydd buddiant llesiannol y prynwr yn eiddo’r ymddiriedolaeth yn cynyddu, a buddiant llesiannol y landlord cymdeithasol yn lleihau neu’n cael ei ddiddymu, wrth i daliadau caffael ecwiti gael eu gwneud.

(6) Nid yw adran 70 (ystyr gwerth marchnadol) yn gymwys i’r paragraff hwn.

(7) Yn Amod 1, mae “annedd” yn cynnwys tir sydd i’w ddefnyddio i adeiladu annedd.

(8) Yn Amod 2, ystyr “corff cymwys” yw—

(a) awdurdod tai lleol o fewn yr ystyr a roddir i “local housing authority” gan adran 1 o Ddeddf Tai 1985 (p. 68);

(b) cymdeithas dai o fewn yr ystyr a roddir i “housing association” gan Ddeddf Cymdeithasau Tai 1985 (p. 69);

(c) ymddiriedolaeth gweithredu tai a sefydlwyd o dan Ran 3 o Ddeddf Tai 1988 (p. 50).

Gwybodaeth Cychwyn

I19 Atod. 15 para. 10 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I20 Atod. 15 para. 10 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Ymddiriedolaeth ranberchnogaeth: y prynwr LL+C

11 At ddibenion y Ddeddf hon, y person neu’r personau a ddynodir fel y prynwr yn unol â pharagraff 10, ac nid y landlord cymdeithasol nac unrhyw fuddiolwr arall, sydd i’w drin (neu i’w trin) fel prynwyr eiddo’r ymddiriedolaeth.

Gwybodaeth Cychwyn

I21 Atod. 15 para. 11 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I22 Atod. 15 para. 11 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Ymddiriedolaeth ranberchnogaeth: dewis triniaeth gwerth marchnadol LL+C

12 (1) Mae’r paragraff hwn yn gymwys—

(a) pan ddatgenir ymddiriedolaeth ranberchnogaeth, a

(b) pan fo’r prynwr yn gwneud dewis o dan y paragraff hwn.

(2) O ran dewis i dreth gael ei chodi yn unol â’r paragraff hwn—

(a) rhaid i hynny gael ei gynnwys ar y ffurflen dreth a ddychwelir mewn cysylltiad â rhoi’r les (neu mewn diwygiad i’r ffurflen dreth honno), a

(b) mae’n ddi-alw’n-ôl, fel na chaniateir diwygio’r ffurflen er mwyn tynnu’r dewis yn ôl.

(3) Pan fo’r paragraff hwn yn gymwys—

(a) cymerir mai’r gydnabyddiaeth drethadwy ar gyfer datgan yr ymddiriedolaeth ranberchnogaeth yw’r swm a nodir yn unol â pharagraff 10(5)(f), a

(b) rhaid diystyru’r taliadau cyfwerth â rhent.

Gwybodaeth Cychwyn

I23 Atod. 15 para. 12 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I24 Atod. 15 para. 12 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Ymddiriedolaeth ranberchnogaeth: trosglwyddo buddiant pan fo’r ymddiriedolaeth yn dod i ben LL+C

13 Mae trosglwyddo buddiant yn eiddo’r ymddiriedolaeth i’r prynwr pan fo’r ymddiriedolaeth yn dod i ben wedi ei ryddhau rhag treth—

(a) os gwnaed dewis o dan baragraff 12, a

(b) os talwyd unrhyw dreth sydd i’w chodi mewn cysylltiad â datgan yr ymddiriedolaeth ranberchnogaeth.

Gwybodaeth Cychwyn

I25 Atod. 15 para. 13 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I26 Atod. 15 para. 13 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Ymddiriedolaeth ranberchnogaeth: trafodiadau cynyddu perchentyaeth LL+C

14 (1) Mae taliad caffael ecwiti o dan ymddiriedolaeth ranberchnogaeth, a’r cynnydd ym muddiant llesiannol y prynwr o ganlyniad i hynny, i’w ryddhau rhag treth—

(a) os gwnaed dewis am ryddhad o dan baragraff 12, a

(b) os talwyd unrhyw dreth sydd i’w chodi mewn cysylltiad â datgan yr ymddiriedolaeth.

(2) Mae taliad caffael ecwiti o dan ymddiriedolaeth ranberchnogaeth, a’r cynnydd ym muddiant llesiannol y prynwr o ganlyniad i hynny, hefyd i’w ryddhau rhag treth os nad yw buddiant llesiannol y prynwr, yn dilyn y cynnydd, yn fwy nag 80% o gyfanswm y buddiant llesiannol yn eiddo’r ymddiriedolaeth.

Gwybodaeth Cychwyn

I27 Atod. 15 para. 14 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I28 Atod. 15 para. 14 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Ymddiriedolaeth ranberchnogaeth: trin taliadau ychwanegol pan na wneir dewis LL+C

15 Pan na wnaed dewis o dan baragraff 12 mewn cysylltiad ag ymddiriedolaeth ranberchnogaeth—

(a) mae’r cyfalaf cychwynnol i’w drin fel cydnabyddiaeth drethadwy ar wahân i rent, a

(b) mae unrhyw daliad cyfwerth â rhent gan y prynwr i’w drin fel taliad rhent.

Gwybodaeth Cychwyn

I29 Atod. 15 para. 15 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I30 Atod. 15 para. 15 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Ymddiriedolaeth ranberchnogaeth: datganiad a chynyddu perchentyaeth etc. heb fod yn gysylltiol LL+C

16 At ddibenion pennu swm y dreth sydd i’w godi pan ddatgenir ymddiriedolaeth ranberchnogaeth, mae’r datganiad i’w drin fel pe na bai’n gysylltiol o ran—

(a) unrhyw daliad caffael ecwiti o dan yr ymddiriedolaeth nac unrhyw gynnydd ym muddiant llesiannol y prynwr yn eiddo’r ymddiriedolaeth o ganlyniad i hynny, na

(b) trosglwyddo buddiant yn eiddo’r ymddiriedolaeth i’r prynwr pan ddaw’r ymddiriedolaeth i ben.

Gwybodaeth Cychwyn

I31 Atod. 15 para. 16 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I32 Atod. 15 para. 16 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

Rhent i ymddiriedolaeth ranberchnogaeth: y swm y codir treth arno LL+C

17 (1) Pennir y gydnabyddiaeth drethadwy ar gyfer trafodiadau sy’n rhan o gynllun rhent i ymddiriedolaeth ranberchnogaeth yn unol â’r paragraff hwn.

(2) Ystyr “cynllun rhent i ymddiriedolaeth ranberchnogaeth” yw cynllun neu drefniant pan fo, oddi tano—

(a) corff cymwys yn rhoi contract meddiannaeth ar gyfer annedd i berson (“y tenant”) neu bersonau (“y tenantiaid”), a

(b) y tenant, neu un neu ragor o’r tenantiaid, yn dod wedi hynny yn brynwr yr annedd, neu annedd arall, o dan ymddiriedolaeth ranberchnogaeth y mae’r corff cymwys yn landlord cymdeithasol oddi tani.

(3) Mae’r trafodiadau a ganlyn i’w trin fel pe na baent yn gysylltiol—

(a) rhoi’r contract meddiannaeth,

(b) datgan yr ymddiriedolaeth ranberchnogaeth, ac

(c) unrhyw drafodiad tir arall rhwng y corff cymwys a’r tenant, neu unrhyw un neu ragor o’r tenantiaid, yr ymrwymir iddo fel rhan o’r cynllun.

(4) Yn y paragraff hwn mae i “contract meddiannaeth“ yr un ystyr ag a roddir gan Ran 2 o Ddeddf Rhentu Cartrefi (Cymru) 2016 (dccc 1).

Gwybodaeth Cychwyn

I33 Atod. 15 para. 17 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I34 Atod. 15 para. 17 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3

RHAN 5 LL+C RHENT I FORGAIS

Rhent i forgais: cydnabyddiaeth drethadwy LL+C

F15 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Diwygiadau Testunol

F15 Atod. 15 para. 18 wedi ei hepgor (26.1.2019) yn rhinwedd Rheoliadau Deddf Diddymu’r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018 (Diwygiadau Canlyniadol a Darpariaethau Arbed) 2019 (O.S. 2019/110), rhlau. 1, 4(f) (ynghyd â rhl. 5)

RHAN 6 LL+C RHYDDHAD AR GYFER CAFFAELIADAU PENODOL GAN LANDLORDIAID CYMDEITHASOL COFRESTREDIG

Rhyddhad ar gyfer caffaeliadau penodol gan landlordiaid cymdeithasol cofrestredig LL+C

19 (1) Mae trafodiad tir y mae’r prynwr oddi tano yn landlord cymdeithasol cofrestredig wedi ei ryddhau rhag treth—

(a) os caiff y landlord cymdeithasol cofrestredig ei reoli gan ei denantiaid,

(b) os yw’r gwerthwr yn gorff cymwys, neu

(c) os defnyddir cymhorthdal cyhoeddus i ariannu’r trafodiad.

(2) Mae’r cyfeiriad yn is-baragraff (1)(a) at landlord cymdeithasol cofrestredig sy’n cael “ei reoli gan ei denantiaid” yn gyfeiriad at landlord cymdeithasol cofrestredig y mae mwyafrif aelodau ei fwrdd yn denantiaid sy’n meddiannu eiddo y mae’r darparwr tai cymwys yn berchen arnynt neu’n eu rheoli.

(3) Yn y paragraff hwn—

• ystyr “aelod o’r bwrdd” (“board member”), mewn perthynas â landlord cymdeithasol cofrestredig—

  (a)

  os yw’n gwmni, yw un o gyfarwyddwyr y cwmni,

  (b)

  os yw’n gorff corfforaethol y mae ei aelodau yn rheoli ei faterion, yw aelod,

  (c)

  os yw’n gorff o ymddiriedolwyr, yw ymddiriedolwr, neu

  (d)

  os nad yw o fewn paragraffau (a) i (c), yw aelod o’r pwyllgor rheoli neu o gorff arall sy’n gyfrifol am gyfarwyddo materion y landlord cymdeithasol cofrestredig;

• ystyr “corff cymwys” (“qualifying body”) yw unrhyw un neu ragor o’r canlynol—

  (a)

  landlord cymdeithasol cofrestredig;

  (b)

  ymddiriedolaeth gweithredu tai a sefydlwyd o dan Ran 3 o Ddeddf Tai 1988 (p. 50);

  (c)

  cyngor sir neu gyngor bwrdeistref sirol a gyfansoddwyd o dan adran 21 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70);

  (d)

  cyngor sir neu gyngor dosbarth a gyfansoddwyd o dan adran 2 o’r Ddeddf honno;

  (e)

  Gweinidogion Cymru;

• ystyr “cymhorthdal cyhoeddus” (“public subsidy”) yw unrhyw grant neu gymorth ariannol arall—

  (a)

  a wneir neu a roddir ar ffurf dosbarthiad yn unol ag adran 25 o Ddeddf y Loteri Genedlaethol etc. 1993 (p. 39) (cymhwyso arian gan gyrff dosbarthu),

  (b)

  a wneir gan Weinidogion Cymru o dan adran 18 o Ddeddf Tai 1996 (p. 52) (grantiau tai cymdeithasol), neu

  (c)

  o dan adran 126 o Ddeddf Grantiau Tai, Adeiladu ac Adfywio 1996 (p. 53) (cymorth ariannol ar gyfer adfywio a datblygu).

Gwybodaeth Cychwyn

I35 Atod. 15 para. 19 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 81(2)

I36 Atod. 15 para. 19 mewn grym ar 1.4.2018 gan O.S. 2018/34, ergl. 3