Deddfwriaeth Coronafeirws

Y dudalen wedi ei diweddaru ddiwethaf ar: 21/12/2020

Gallwch weld yr holl ddeddfwriaeth coronafeirws ar legislation.gov.uk. Byddwn yn cyhoeddi’r holl ddeddfwriaeth coronafeirws cyn gynted â phosibl ac yn ei chadw yn gyfredol. Rydym wedi amlygu rhai darnau allweddol o ddeddfwriaeth coronafeirws ar y dudalen hon.

Sut i gael gwybod beth yw’r rheolau coronafeirws

Os ydych am gael gwybod beth yw eich ymrwymiadau cyfreithiol, rydych yn y lle iawn – mae legislation.gov.uk yn cynnwys y gyfraith y mae’n rhaid i chi ei dilyn. Os ydych yn chwilio am gyfarwyddyd ar y ffordd orau i gadw’n ddiogel a helpu i reoli lledaeniad coronafeirws, bydd angen i chi edrych ar GOV.UK, a, phan fydd yn berthnasol, gwefannau’r llywodraeth ar gyfer yr Alban, Cymru a Gogledd Iwerddon.

Bydd darllen y ddeddfwriaeth A’R cyfarwyddyd gan y llywodraeth yn eich helpu i ddeall materion gan gynnwys:

• ble a phryd y gallwch gyfarfod ag eraill;
• y cyfyngiadau lleol sy’n berthnasol yn eich ardal chi;
• pryd y mae angen i chi hunanynysu ar ôl teithio yn rhyngwladol; a
• sut i gael cefnogaeth ariannol.

Beth yw’r gwahaniaeth rhwng deddfwriaeth a chyfarwyddyd?

Er mwyn cael gwybod yn union beth yw’r rheolau yn ystod y pandemig coronafeirws, mae angen i chi edrych ar ddeddfwriaeth a chyfarwyddyd y llywodraeth. Mae’r ddeddfwriaeth yn nodi’r ymrwymiadau cyfreithiol a’r cyfyngiadau y gellir eu gorfodi trwy’r gyfraith. Os nad ydych yn cadw at y ddeddfwriaeth rydych yn torri’r gyfraith. Mae cyfarwyddyd a chyngor yn debygol o fod yn seiliedig ar ddeddfwriaeth (ac felly bydd yn rhwymol yn gyfreithiol) a gall gynnig y ffordd orau neu fwyaf priodol o gadw at y gyfraith.

Y gyfraith yw’r hyn y mae’n rhaid i chi ei wneud; gall y cyfarwyddyd fod yn gymysgedd o’r hyn y mae’n rhaid i chi ei wneud a’r hyn y dylech ei wneud.

Darnau allweddol o ddeddfwriaeth coronafeirws

Mae’r ddeddfwriaeth yn gwahaniaethu gan ddibynnu ar ba ran o’r Deyrnas Unedig yr ydych ynddo. Lluniwyd y ddeddfwriaeth coronafeirws yn ôl y modd y mae’n berthnasol yn Lloegr, Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon a dyna sut yr ydym wedi ei drefnu ar y dudalen hon. Mae’r rhan fwyaf o ddeddfwriaeth coronafeirws yn ddeddfwriaeth eilaidd, sydd wedi cael ei gwneud dan bwerau a nodir mewn deddfwriaeth sylfaenol.

Chwilio am ddeddfwriaeth coronafeirws

Rydym wedi rhestru’r darnau allweddol o ddeddfwriaeth coronafeirws, ond nid yw’r rhestr hon yn hollgynhwysol. Gallwch chwilio i ddod o hyd i’r holl ddeddfwriaeth eilaidd gyda ‘coronavirus’ yn y teitl. Er mwyn gwneud y rhestr yma yn haws ei darllen, nid yw’r canlyniadau chwilio hyn yn cynnwys unrhyw ddeddfwriaeth yn deillio o’r UE.

Gallwch hefyd chwilio am ddeddfwriaeth sy’n deillio o’r UEgyda 'coronavirus’ yn y teitl.

Fel arall, efallai y byddwch am weld canlyniadau ar gyfer yr holl ddeddfwriaeth eilaidd gyda ‘health protection’ yn y teitl.

Chwilio eich hun am ddeddfwriaeth coronafeirws

Er mwyn mireinio eich chwiliad, gallwch ddefnyddio pedwar o baramedrau chwilio - teitl, blwyddyn, rhif a’r math o ddeddfwriaeth. Gallwch ddefnyddio’r paramedrau hyn (ffig. 1) ble bynnag yr ydych ar legislation.gov.uk. Mwyaf penodol fydd eich chwiliad, lleiaf yn y byd o ganlyniadau fydd yn cael eu cynnig, gan ei gwneud yn haws i ddod o hyd i’r canlyniadau mwyaf addas.

Ffig. 1 – chwilio legislation.gov.uk

Mireiniwch eich canlyniadau ymhellach gan ddefnyddio chwiliad uwch

Mae’r chwiliad uwch yn gadael i chi fireinio eich chwiliadau ymhellach, gyda pharamedrau chwilio ychwanegol gan gynnwys iaith a geiriau allweddol yn y cynnwys.

Newidiadau i ddeddfwriaeth coronafeirws

Mae llawer o’r ddeddfwriaeth yn ymwneud â choronafeirws yn cael ei diwygio gan ddeddfwriaeth ddilynol, yn aml weithiau. Er enghraifft, mae Rheoliadau Diogelu Iechyd (Coronafeirws, Teithio Rhyngwladol) (Pob Haen) (Lloegr) 2020 (S.I. 2020/568) wedi cael eu newid nifer o weithiau i ddiwygio’r rhestr o wledydd sy’n cael eu heithrio.

Pan gyhoeddir eitem newydd o ddeddfwriaeth, rydym yn casglu’r holl newidiadau y mae’n eu gwneud i’r ddeddfwriaeth sy’n bodoli, ac rydym yn cyhoeddi’r newidiadau hyn ar ein Tudalen Newidiadau i Ddeddfwriaeth. Yna rydym yn gwneud y newidiadau hynny i’r ddeddfwriaeth coronafeirws sy’n bodoli, fel arfer cyn pen ychydig ddyddiau ar ôl i’r newidiadau ddod i rym. Os na fydd newidiadau wedi cael eu gweithredu eto i’r testun, rydym yn nodi hynny mewn blwch coch ar frig y ddeddfwriaeth. Wrth glicio ar y blwch coch hwn, fe welwch y newidiadau sydd heb eu gwneud.

Deall deddfwriaeth coronafeirws

Mae rhai o’r newidiadau a wneir i ddeddfwriaeth yn rhai dros dro, neu â chyfyngiad ar eu gweithrediad. Rydym wedi ceisio gwneud hyn mor glir â phosibl, ond i ddeall y ddeddfwriaeth yn iawn bydd arnoch hefyd angen darllen yr anodiadau ar y ddeddfwriaeth.

Ychwanegir yr anodiadau gan ein tîm golygyddol wrth ddiwygio’r ddeddfwriaeth ac maent yn rhoi gwybodaeth ychwanegol am gyd-destun y newid. Maent yn rhoi’r awdurdod ar gyfer y newid, ac yn cynnwys manylion y ddeddfwriaeth sy’n diwygio, gan gynnwys pryd y daeth y diwygiad i rym.

Mae anodiadau yn ymddangos ar waelod darpariaeth, neu dan y pennawd cysylltiedig os yw’n cyfeirio at raniad ar lefel uwch (ffig. 2).

Ffig. 2 - anodiadau ar ddarn o ddeddfwriaeth

Darllen dogfennau cysylltiedig

Efallai y byddwch hefyd yn ei chael yn ddefnyddiol darllen y Nodiadau Esboniadol, Nodiadau Polisi neu Femoranda Esboniadol i’r ddeddfwriaeth gan eu bod wedi eu hysgrifennu yn benodol i esbonio beth mae’r ddeddfwriaeth yn anelu at ei wneud yn glir. Gallwch ddod o hyd i’r rhain dan y tab ‘Rhagor o Adnoddau’ (ffig. 3).

Ffig. 3 – enghraifft o’r tabiau sy’n ymddangos ar ddarn o ddeddfwriaeth

Deddfwriaeth a ddiddymwyd

Weithiau mae deddfwriaeth coronafeirws yn cael ei diddymu, ei dileu neu yn dod i ben. Bydd deddfwriaeth sydd wedi ei diddymu yn ymddangos yn eich canlyniadau chwilio, ond bydd yn dweud ‘diddymwyd’ yn y teitl. Mae wedi ei diddymu yn golygu nad oes gan y ddeddfwriaeth rym cyfreithiol, oni bai bod unrhyw arbediadau wedi eu gwneud. Os oes arbediadau (rhannau o’r ddeddfwriaeth sy’n parhau i fod â grym cyfreithiol ar gyfer rhai dibenion), bydd y rhain wedi eu cofnodi yn yr anodiadau.

Hysbysiadau cyfreithiol eraill

Legislation.gov.uk yw’r lle i ddod o hyd i’r holl ddeddfwriaeth coronafeirws. Ond bydd rhai awdurdodau yn defnyddio peirianwaith gwahanol i wneud newidiadau dros dro i’r gyfraith sy’n ymwneud â choronafeirws, neu i ysgogi cychwyn neu ohirio newidiadau cyfreithiol. Gall hyn gael ei wneud trwy gyfarwyddyd, dynodiad neu hysbysiad. Cyhoeddir hysbysiadau o’r math hwn, sy’n cael effaith gyfreithiol yn The Gazette.