Deddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016

PENNOD 2 GWEITHDREFNAU RHAGARWEINIOL

Ystyriaeth ragarweiniol i honiadau etc.

118 Atgyfeirio honiadau etc. o amhariad ar addasrwydd i ymarfer

(1) Mae’r adran hon yn gymwys—

(a) pan fo honiad yn cael ei wneud i GCC bod amhariad ar addasrwydd person cofrestredig i ymarfer, neu

(b) pan fo gan GCC reswm fel arall dros gredu y gall fod amhariad ar addasrwydd person cofrestredig i ymarfer.

(2) O ran GCC—

(a) rhaid iddo atgyfeirio am ystyriaeth ragarweiniol y mater sy’n destun yr honiad neu ei reswm dros gredu y gall fod amhariad ar addasrwydd y person cofrestredig i ymarfer, a

(b) caiff atgyfeirio’r mater i banel gorchmynion interim (gweler Pennod 4).

119 Ystyriaeth ragarweiniol

(1) Rhaid i’r person sy’n rhoi ystyriaeth ragarweiniol i fater a atgyfeirir gan GCC atgyfeirio’r mater hwnnw i ymchwilio iddo o dan adran 125 oni bai—

(a) bod y person yn dyfarnu nad yw’r mater yn gymwys i’w atgyfeirio ymlaen o dan adran 120, neu

(b) ei bod yn ofynnol i’r person drwy adran 121 atgyfeirio’r mater yn uniongyrchol i banel addasrwydd i ymarfer.

(2) Caiff y person sy’n rhoi ystyriaeth ragarweiniol i fater atgyfeirio’r mater, ar unrhyw adeg, i banel gorchmynion interim (yn ychwanegol at wneud atgyfeiriad neu ddyfarniad o dan is-adran (1)).

(3) Rhaid i GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch y weithdrefn ar gyfer ystyriaeth ragarweiniol a gaiff, yn benodol, ddarparu i’r canlynol gynnal ystyriaeth ragarweiniol—

(a) un neu ragor o bersonau a benodir at y diben hwnnw, ar unrhyw delerau ac amodau (gan gynnwys tâl) y mae GCC yn penderfynu arnynt;

(b) un neu ragor o aelodau o staff GCC.

(4) Ond ni chaiff rheolau a wneir o dan is-adran (3) ddarparu i’r canlynol gynnal ystyriaeth ragarweiniol—

(a) person sy’n aelod o—

(i) GCC,

(ii) y Cyngor Proffesiynau Iechyd a Gofal,

(iii) Cyngor Gwasanaethau Cymdeithasol yr Alban, neu

(iv) Cyngor Gofal Cymdeithasol Gogledd Iwerddon;

(b) person sy’n aelod o banel addasrwydd i ymarfer;

(c) person sy’n aelod o banel gorchmynion interim;

(d) person rhagnodedig.

(5) Rhaid i GCC wneud unrhyw drefniadau sy’n briodol yn ei farn ef i hwyluso cydweithredu rhwng—

(a) person sydd wedi gwneud honiad bod amhariad ar addasrwydd person cofrestredig i ymarfer, a

(b) y person sy’n rhoi ystyriaeth ragarweiniol i’r honiad.

120 Cymhwystra ar gyfer atgyfeirio ymlaen

(1) Mae mater yn gymwys i’w atgyfeirio ymlaen oni bai—

(a) bod y mater yn ymwneud ag ymddygiad neu ddigwyddiad a ddigwyddodd 5 mlynedd neu ragor cyn y dyddiad perthnasol ac nad oes unrhyw un o’r eithriadau yn is-adran (4) yn gymwys,

(b) bod y person a benodir i roi ystyriaeth ragarweiniol i’r mater yn meddwl bod yr honiad yn flinderus, neu

(c) pan fo honiad wedi ei wneud yn ddienw, neu gan berson sy’n methu â chydymffurfio â’r weithdrefn ystyriaeth ragarweiniol, na all y person a benodir i roi ystyriaeth ragarweiniol i’r mater ei wirio.

(2) Yn is-adran (1) mae’r cyfeiriad at atgyfeirio ymlaen yn gyfeiriad at—

(a) atgyfeirio i banel addasrwydd i ymarfer o dan adran 121, neu

(b) atgyfeirio ar gyfer ymchwiliad o dan adran 125.

(3) Yn is-adran (1)(a) ystyr “dyddiad perthnasol” yw—

(a) dyddiad yr honiad o dan adran 118(1)(a), neu

(b) pan na fo honiad wedi ei wneud o dan yr adran honno, y dyddiad y daeth GCC yn ymwybodol o’r mater yn gyntaf.

(4) At ddibenion is-adran (1)(a) yr eithriadau yw—

(a) bod y mater yn ymwneud â chollfarn person cofrestredig am drosedd berthnasol;

(b) bod y mater yn ymwneud â chynnwys y person cofrestredig ar restr wahardd (fel y’i diffinnir yn adran 117);

(c) bod y mater yn ymwneud â dyfarniad gan gorff perthnasol (fel y’i diffinnir yn adran 117) i’r perwyl bod amhariad ar addasrwydd person cofrestredig i ymarfer;

(d) bod y person sy’n rhoi ystyriaeth ragarweiniol i’r mater yn meddwl ei bod er budd y cyhoedd i’r mater gael ei atgyfeirio ar gyfer ymchwiliad.

(5) At ddibenion is-adran (4)(a) ac adran 121, trosedd berthnasol yw—

(a) yn achos collfarn gan lys yn y Deyrnas Unedig, trosedd y gosodwyd dedfryd o garchar, neu y gellid bod wedi gosod dedfryd o garchar, mewn cysylltiad â hi, neu

(b) yn achos collfarn gan lys yn rhywle arall, trosedd y gallai dedfryd o garchar fod wedi ei gosod mewn cysylltiad â hi, pe bai’r drosedd wedi ei chyflawni yng Nghymru neu Loegr.

(6) Yn is-adran (5), mae i “dedfryd o garchar” yr ystyr a roddir i “custodial sentence” gan adran 76 o Ddeddf Pwerau Llysoedd Troseddol (Dedfrydu) 2000 (p.6).

121 Atgyfeirio’n uniongyrchol i banel addasrwydd i ymarfer

Rhaid i berson sy’n rhoi ystyriaeth ragarweiniol i fater ei atgyfeirio’n uniongyrchol i banel addasrwydd i ymarfer—

(a) os yw’r mater yn ymwneud â chollfarn person cofrestredig am drosedd berthnasol (gweler adran 120(5)), a

(b) o dan unrhyw amgylchiadau eraill a bennir gan GCC mewn rheolau.

122 Hysbysiad: anghymhwystra ar gyfer atgyfeirio ymlaen

(1) Mae’r adran hon yn gymwys pan fo person sy’n rhoi ystyriaeth ragarweiniol i fater yn dyfarnu nad yw’r mater yn gymwys i’w atgyfeirio ymlaen o dan adran 120(1).

(2) Rhaid i GCC roi hysbysiad o’r dyfarniad i’r personau perthnasol, oni bai bod GCC yn meddwl nad yw er budd y cyhoedd i wneud hynny.

(3) At ddibenion is-adran (2) “y personau perthnasol” yw—

(a) y person cofrestredig y mae’r mater yn ymwneud ag ef, a

(b) pan fo’r mater yn destun honiad a grybwyllir yn adran 118(1)(a), y person a wnaeth yr honiad.

(4) Caiff GCC roi hysbysiad i unrhyw berson arall nad yw mater yn gymwys i’w atgyfeirio ymlaen pan fo wedi ei fodloni ei bod er budd y cyhoedd i wneud hynny.

(5) Caiff GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch—

(a) cynnwys hysbysiad o dan yr adran hon, a

(b) y weithdrefn ar gyfer rhoi hysbysiad.

123 Hysbysiad: atgyfeirio ymlaen

(1) Mae’r adran hon yn gymwys, ar ôl i ystyriaeth ragarweiniol o dan adran 119 ddod i ben, pan fo mater yn cael ei atgyfeirio—

(a) i banel addasrwydd i ymarfer o dan adran 121, neu

(b) ar gyfer ymchwiliad o dan adran 125.

(2) Rhaid i GCC roi hysbysiad—

(a) i’r person cofrestredig y mae’r mater yn ymwneud ag ef;

(b) pan fo’r mater yn destun honiad a grybwyllir yn adran 118(1)(a), i’r person a wnaeth yr honiad;

(c) i bob person y cyflogir y person cofrestredig fel gweithiwr gofal cymdeithasol ganddo, hyd y gŵyr GCC;

(d) i bob person sydd, hyd y gŵyr GCC, â threfniant â’r person cofrestredig i’r person cofrestredig ddarparu gwasanaethau i drydydd parti yn rhinwedd ei swydd fel gweithiwr gofal cymdeithasol;

(e) i unrhyw bersonau eraill a ragnodir.

(3) Rhaid i GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch rhoi hysbysiad o dan is-adran (2).

(4) Caiff y rheolau, yn benodol, wneud darpariaeth ynghylch—

(a) cynnwys hysbysiad;

(b) y weithdrefn ar gyfer rhoi hysbysiad;

(c) y cyfnod y mae rhaid rhoi hysbysiad ynddo.

124 Hysbysiad: atgyfeirio i banel gorchmynion interim

Pan fo person yn atgyfeirio mater i banel gorchmynion interim o dan adran 118(2)(b) neu 119(2), o ran GCC—

(a) rhaid iddo roi hysbysiad o’r atgyfeirio—

(i) i’r person cofrestredig y mae’r mater yn ymwneud ag ef, a

(ii) pan fo’r mater yn destun honiad a grybwyllir yn adran 118(1)(a), i’r person a wnaeth yr honiad, a

(b) caiff roi hysbysiad o’r atgyfeirio i unrhyw berson arall os yw GCC yn meddwl ei bod er budd y cyhoedd i wneud hynny.

Ymchwilio

125 Dyletswydd i ymchwilio

(1) Rhaid i GCC ymchwilio, neu wneud trefniadau ar gyfer ymchwilio, i fater a atgyfeirir o dan adran 119 mewn cysylltiad ag addasrwydd person cofrestredig i ymarfer.

(2) Caiff y person sy’n cynnal ymchwiliad o dan yr adran hon atgyfeirio’r mater i banel gorchmynion interim ar unrhyw adeg yn ystod yr ymchwiliad.

(3) Rhaid i GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch y trefniadau ar gyfer ymchwiliadau o dan yr adran hon.

(4) Caiff rheolau a wneir o dan is-adran (3), yn benodol, wneud darpariaeth—

(a) i’r person cofrestredig gyflwyno sylwadau i’r person sy’n cynnal yr ymchwiliad;

(b) i aelod o staff GCC gynnal ymchwiliadau;

(c) ar gyfer penodi un neu ragor o unigolion at ddiben cynnal ymchwiliad;

(d) ar gyfer penodi personau i roi cynhorthwy mewn perthynas ag ymchwiliad.

(5) Ond ni chaiff rheolau a wneir o dan is-adran (3) ddarparu i’r canlynol gynnal ymchwiliad⁠—

(a) person sy’n aelod o—

(i) GCC,

(ii) y Cyngor Proffesiynau Iechyd a Gofal,

(iii) Cyngor Gwasanaethau Cymdeithasol yr Alban, neu

(iv) Cyngor Gofal Cymdeithasol Gogledd Iwerddon;

(b) person sy’n aelod o banel addasrwydd i ymarfer;

(c) person sy’n aelod o banel gorchmynion interim;

(d) person rhagnodedig.

126 Pwerau yn dilyn ymchwiliad

(1) Mae’r adran hon yn gymwys pan fo’r ymchwiliad i fater sy’n ymwneud ag addasrwydd person cofrestredig i ymarfer wedi dod i ben.

(2) Rhaid i GCC atgyfeirio’r mater i banel addasrwydd i ymarfer os yw wedi ei fodloni—

(a) bod rhagolwg realistig i’r panel ddod i’r casgliad bod amhariad ar addasrwydd y person cofrestredig i ymarfer, a

(b) ei bod er budd y cyhoedd i atgyfeirio’r mater.

(3) Pan na fo’r mater yn cael ei atgyfeirio i banel addasrwydd i ymarfer, caiff GCC—

(a) penderfynu peidio â chymryd unrhyw gamau pellach mewn cysylltiad â’r person cofrestredig;

(b) rhoi cyngor i’r person cofrestredig, neu i unrhyw berson arall sy’n ymwneud â’r ymchwiliad, mewn cysylltiad ag unrhyw fater sy’n gysylltiedig â’r ymchwiliad;

(c) dyroddi rhybudd i’r person cofrestredig mewn cysylltiad ag ymddygiad neu berfformiad yn y dyfodol;

(d) cytuno â’r person cofrestredig y bydd yn cydymffurfio ag unrhyw ymgymeriadau sy’n briodol ym marn GCC;

(e) caniatáu cais o dan adran 92 gan y person cofrestredig i’w gofnod yn y gofrestr gael ei ddileu drwy gytundeb.

127 Hysbysiad: atgyfeirio neu waredu

(1) Rhaid i GCC roi hysbysiad i’r personau a restrir yn is-adran (2)—

(a) bod mater wedi ei atgyfeirio i banel gorchmynion interim o dan adran 125(2);

(b) bod mater wedi ei atgyfeirio i banel addasrwydd i ymarfer o dan adran 126(2);

(c) o’r ffordd y mae’r mater wedi ei waredu o dan adran 126(3).

(2) Y personau yw—

(a) y person cofrestredig y mae’r mater yn ymwneud ag ef, a

(b) pan fo’r mater yn destun honiad a grybwyllir yn adran 118(1)(a), y person a wnaeth yr honiad.

(3) Caiff GCC roi hysbysiad i unrhyw berson arall o’r atgyfeiriad neu’r gwarediad o fater o dan adran 126 os yw wedi ei fodloni ei bod er budd y cyhoedd i wneud hynny.

(4) Rhaid i hysbysiad o dan yr adran hon roi’r rhesymau dros yr atgyfeiriad.

128 Rhybuddion

(1) Pan fo GCC yn bwriadu dyroddi rhybudd i berson cofrestredig, rhaid i GCC—

(a) hysbysu’r person cofrestredig am ei fwriad, a

(b) hysbysu’r person hwnnw am yr hawl i ofyn am wrandawiad llafar at ddiben dyfarnu pa un ai i roi rhybudd ai peidio.

(2) Rhaid i GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch—

(a) y cyfnod y caniateir i gais am wrandawiad llafar gael ei wneud ynddo;

(b) y trefniadau a’r weithdrefn ar gyfer gwrandawiad llafar.

(3) Rhaid i GCC ganiatáu cais am wrandawiad llafar os gwneir y cais yn unol â gofynion rheolau a wneir o dan is-adran (2).

129 Ymgymeriadau

(1) Rhaid i GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch cytuno ar ymgymeriadau o dan adran 126(3)(d).

(2) Caiff y rheolau, yn benodol, wneud darpariaeth ynghylch—

(a) y weithdrefn sydd i’w dilyn ar gyfer cytuno ar ymgymeriadau;

(b) y weithdrefn sydd i’w dilyn os caiff ymgymeriad ei dorri;

(c) canlyniadau torri ymgymeriad;

(d) adolygiad cyfnodol o ofyniad i gydymffurfio ag ymgymeriad.

130 Cyfryngu

(1) Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau ddarparu, neu awdurdodi GCC drwy reolau i ddarparu, ar gyfer trefniadau i gynnal cyfryngu gydag unrhyw berson cofrestredig yr atgyfeirir mater ar gyfer ymchwiliad mewn cysylltiad ag ef o dan adran 125.

(2) Caiff y rheoliadau wneud darpariaeth, neu awdurdodi GCC drwy reolau i wneud darpariaeth, ynghylch—

(a) yr amgylchiadau pan ganiateir cynnal cyfryngu, a

(b) y trefniadau ar gyfer cynnal cyfryngu.

Adolygu

131 Adolygu penderfyniadau gan GCC

(1) Rhaid i GCC adolygu penderfyniad y mae is-adran (2) yn gymwys iddo—

(a) os yw’n meddwl y gall fod diffyg perthnasol ar y penderfyniad, neu

(b) os yw’n meddwl y gall penderfyniad gwahanol fod wedi ei wneud ar sail gwybodaeth nad oedd ar gael pan wnaed y penderfyniad.

(2) Mae’r is-adran hon yn gymwys i’r penderfyniadau a ganlyn—

(a) penderfyniad i beidio ag atgyfeirio mater i banel addasrwydd i ymarfer o dan adran 121 neu 126(2),

(b) penderfyniad i beidio ag atgyfeirio mater ar gyfer ymchwiliad o dan adran 125,

(c) penderfyniad i waredu achos ar ôl ymchwiliad o dan adran 126(3), a

(d) penderfyniad i atgyfeirio achos ar gyfer cyfryngu o dan reoliadau o dan adran 130.

(3) Ni chaiff GCC adolygu penderfyniad ar ôl diwedd y cyfnod o 2 flynedd sy’n dechrau â’r dyddiad y gwnaed y penderfyniad oni bai bod GCC yn meddwl ei bod er budd y cyhoedd i wneud hynny.

(4) Pan fo GCC yn penderfynu adolygu penderfyniad, rhaid iddo roi hysbysiad i’r partïon a chanddynt fuddiant—

(a) o’r penderfyniad i gynnal adolygiad, a

(b) o’r rhesymau dros gynnal adolygiad.

(5) Yn yr adran hon, ystyr “partïon a chanddynt fuddiant” yw—

(a) y person cofrestredig y gwnaed y penderfyniad sy’n cael ei adolygu mewn cysylltiad ag ef,

(b) y person (os oes un) a wnaeth honiad y gwnaed y penderfyniad mewn cysylltiad ag ef, ac

(c) unrhyw berson arall y mae GCC yn meddwl bod ganddo fuddiant yn y penderfyniad.

(6) Yn sgil adolygiad o dan yr adran hon, caiff GCC—

(a) rhoi yn lle’r penderfyniad sy’n cael ei adolygu benderfyniad arall o fath a allai fod wedi ei wneud gan y penderfynwr gwreiddiol,

(b) atgyfeirio’r mater ar gyfer ymchwiliad o dan adran 125, neu

(c) dyfarnu bod y penderfyniad yn sefyll.

(7) Rhaid i GCC roi hysbysiad o ganlyniad yr adolygiad i’r partïon a chanddynt fuddiant.

(8) Rhaid i GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch y trefniadau ar gyfer cynnal adolygiad o dan yr adran hon.

(9) Caiff rheolau a wneir o dan is-adran (8), yn benodol, wneud darpariaeth ynghylch—

(a) y weithdrefn sydd i’w dilyn wrth gynnal adolygiad (gan gynnwys darpariaeth i’r partïon a chanddynt fuddiant gyflwyno sylwadau i GCC);

(b) cynnwys ac amseriad hysbysiadau sydd i’w rhoi o dan yr adran hon.

132 Canslo atgyfeiriad i banel addasrwydd i ymarfer

(1) Mae’r adran hon yn gymwys pan fo mater wedi ei atgyfeirio i banel addasrwydd i ymarfer o dan adran 121 neu 126(2) neu i banel gorchmynion interim o dan adran 118(2)⁠(b), 119(2) neu 125(2) ac—

(a) nad yw GCC bellach yn meddwl bod rhagolwg realistig y bydd y panel yn dod i’r casgliad bod amhariad ar addasrwydd y person cofrestredig i ymarfer, neu

(b) bod GCC fel arall yn meddwl nad yw bellach yn briodol i’r person cofrestredig fod yn ddarostyngedig i achos addasrwydd i ymarfer o dan y Rhan hon.

(2) Caiff GCC—

(a) dyfarnu na chaiff y panel addasrwydd i ymarfer neu’r panel gorchmynion interim ddechrau achos neu barhau ag achos mewn cysylltiad â’r mater, neu

(b) dyfarnu na chaiff yr achos addasrwydd i ymarfer ddechrau neu barhau ond mewn cysylltiad ag unrhyw fanylion y mater y mae GCC yn eu pennu.

(3) Pan fo GCC yn gwneud dyfarniad o dan is-adran (2), caiff atgyfeirio’r mater, neu fanylion penodedig y mater, ar gyfer ymchwiliad o dan adran 125.

(4) Rhaid i GCC roi hysbysiad o ddyfarniad o dan is-adran (2)—

(a) i’r person cofrestredig y mae’r mater yn ymwneud ag ef,

(b) pan fo honiad wedi ei wneud, i’r person a wnaeth yr honiad, ac

(c) i unrhyw berson y rhoddwyd hysbysiad o’r atgyfeirio iddo o dan adran 123(2)(c), (d) neu (e) neu 127(3).

(5) Rhaid i’r hysbysiad gynnwys y rhesymau dros y dyfarniad.

(6) Rhaid i GCC drwy reolau wneud darpariaeth ynghylch y weithdrefn ar gyfer arfer ei swyddogaethau o dan yr adran hon; yn benodol, darpariaeth ynghylch—

(a) y weithdrefn sydd i’w dilyn wrth wneud dyfarniad o dan is-adran (2), a

(b) cynnwys ac amseriad hysbysiad o dan is-adran (4).

133 Atgyfeirio gan GCC ar gyfer achos adolygu

(1) Mae’r adran hon yn gymwys pan fo unrhyw un neu ragor o’r canlynol yn cael effaith mewn perthynas â pherson cofrestredig—

(a) ymgymeriadau y cytunir arnynt rhwng y person a GCC o dan adran 126(3)(d);

(b) ymgymeriadau y cytunir arnynt rhwng y person a phanel addasrwydd i ymarfer o dan adran 136(1), 152(5) neu (6), 153(4), 154(4) neu 155(7);

(c) gorchymyn cofrestru amodol a wneir (neu a gadarnheir neu a amrywir) o dan adran 138(7), 152(8)(c), 153(6) neu (7), 154(8)(c) neu 155(10)(c);

(d) gorchymyn atal dros dro a wneir (neu a gadarnheir neu a amrywir) o dan adran 138(8), 152(8)(d), 153(9)(c) neu 154(6) neu (7).

(2) Os yw GCC yn meddwl ar unrhyw adeg ei bod yn ddymunol y dylai panel addasrwydd i ymarfer adolygu addasrwydd y person cofrestredig i ymarfer, caiff GCC atgyfeirio’r achos i’r panel i gynnal adolygiad (gweler Pennod 5).

(3) Ond rhaid i GCC atgyfeirio achos i banel addasrwydd i ymarfer i gynnal adolygiad o addasrwydd i ymarfer person cofrestredig os oes gan GCC reswm dros gredu—

(a) pan fo’r person wedi cytuno ar ymgymeriad o’r math a grybwyllir yn is-adran (1)⁠(a) neu (b), fod y person wedi torri’r ymgymeriad, neu

(b) pan fo’r person yn ddarostyngedig i orchymyn cofrestru amodol o’r math a grybwyllir yn is-adran (1)(c), fod y person wedi torri unrhyw amod o’r gorchymyn.