Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Caerffili (Trefniadau Etholiadol) 2021

Offerynnau Statudol Cymru

2021 Rhif 1217 (Cy. 306)

Llywodraeth Leol, Cymru

Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Caerffili (Trefniadau Etholiadol) 2021

Gwnaed

1 Tachwedd 2021

Yn dod i rym yn unol ag erthygl 1(2) a (3)

Mae Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru(1), yn unol ag adran 36(5) o Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth) (Cymru) 2013(2) (“Deddf 2013”), wedi cyflwyno i Weinidogion Cymru adroddiad dyddiedig Tachwedd 2020 yn cynnwys ei argymhellion ar gyfer newid a manylion ei adolygiad o’r trefniadau etholiadol ar gyfer Bwrdeistref Sirol Caerffili.

Mae Gweinidogion Cymru, ar ôl ystyried y materion y cyfeirir atynt ac a nodir yn adran 37(2)(a) ac (c) o Ddeddf 2013, wedi penderfynu rhoi effaith i’r argymhellion hynny gydag addasiadau.

Yn unol ag adran 37(3) o Ddeddf 2013, mae mwy na 6 wythnos wedi mynd heibio ers i’r argymhellion hynny gael eu cyflwyno i Weinidogion Cymru.

Mae Gweinidogion Cymru yn gwneud y Gorchymyn a ganlyn drwy arfer eu pwerau a roddir gan adran 37(1) o Ddeddf 2013.

Enwi a chychwyn LL+C

1.—( 1) Enw’r Gorchymyn hwn yw Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Caerffili (Trefniadau Etholiadol) 2021.

(2) At unrhyw ddiben a nodir yn rheoliad 4(1) o’r Rheoliadau, daw’r Gorchymyn hwn i rym drennydd y diwrnod y’i gwneir.

(3) At bob diben arall, daw’r Gorchymyn hwn i rym ar y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022(3).

Gwybodaeth Cychwyn

I1 Ergl. 1 mewn grym ar 3.11.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I2 Ergl. 1 mewn grym ar 4.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Dehongli LL+C

2.   Yn y Gorchymyn hwn—

ystyr “map” (“map”) yw’r map sydd wedi ei farcio “Map ar gyfer Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Caerffili (Trefniadau Etholiadol) 2021” a adneuwyd yn unol â rheoliad 5 o’r Rheoliadau;

ystyr “y Rheoliadau” (“the Regulations”) yw Rheoliadau Newidiadau i Ardaloedd Llywodraeth Leol 1976(4);

ystyr “ward etholiadol” (“electoral ward”) yw unrhyw ardal yr etholir aelodau drosti i Gyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili;

pan ddangosir bod ffin ar y map yn rhedeg ar hyd ffordd, rheilffordd, troetffordd, cwrs dŵr neu nodwedd ddaearyddol debyg, mae i’w thrin fel un sy’n rhedeg ar hyd llinell ganol y nodwedd;

mae i eiriau ac ymadroddion a ddefnyddir yn y Gorchymyn hwn yr un ystyr ag a roddir iddynt yn Rhan 3 o [F1 Ddeddf Comisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru etc. 2013], ac eithrio i’r graddau yr ymddengys bwriad i’r gwrthwyneb.

Diwygiadau Testunol

F1 Geiriau yn ergl. 2 wedi eu hamnewid (25.6.2024) gan Deddf Senedd Cymru (Aelodau ac Etholiadau) 2024 (asc 4), a. 25(1)(a), Atod. 1 para. 27

Gwybodaeth Cychwyn

I3 Ergl. 2 mewn grym ar 3.11.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I4 Ergl. 2 mewn grym ar 4.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Trefniadau etholiadol ar gyfer Bwrdeistref Sirol Caerffili LL+C

3.—( 1) Mae wardiau etholiadol Bwrdeistref Sirol Caerffili, fel y maent yn bodoli yn union cyn y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022, wedi eu diddymu.

(2) Mae Bwrdeistref Sirol Caerffili wedi ei rhannu’n 31 o wardiau etholiadol, a phob un ohonynt yn dwyn yr enw Saesneg a restrir yng ngholofn 1 a’r enw Cymraeg a restrir yng ngholofn 2 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.

(3) Mae pob ward etholiadol yn cynnwys yr ardaloedd a bennir mewn perthynas â’r ward etholiadol honno yng ngholofn 3 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.

(4) Nifer aelodau’r cyngor sydd i’w hethol dros bob ward etholiadol yw’r nifer a bennir yng ngholofn 4 o’r Tabl yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.

(5) Mae’r darpariaethau yn y Gorchymyn hwn yn cymryd blaenoriaeth dros unrhyw ddarpariaeth wrthdrawiadol mewn unrhyw offeryn statudol blaenorol a wnaed o dan adran 58(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972(5).

Gwybodaeth Cychwyn

I5 Ergl. 3 mewn grym ar 3.11.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I6 Ergl. 3 mewn grym ar 4.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Cymuned Rhymni: newidiadau i wardiau cymunedol LL+C

4.   Yng nghymuned Rhymni—

(a) mae’r rhan o ward Pontlotyn a ddangosir â llinellau ar y map wedi ei throsglwyddo i ward Twyncarno;

(b) mae’r rhan o ward [F2 Moriah] [F2 Dewi Sant] a ddangosir â chroeslinellau ar y map wedi ei throsglwyddo i ward Twyncarno.

Diwygiadau Testunol

F2 Geiriau yn ergl. 4(b) wedi eu hamnewid (18.3.2022 at ddibenion penodedig ac ar y diwrnod arferol ar gyfer ethol cynghorwyr yn 2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym) gan Gorchymyn Bwrdeistref Sirol Caerffili (Trefniadau Etholiadol) (Diwygio) 2022 (O.S. 2022/314), erglau. 1(2)(3), 2(2)

Gwybodaeth Cychwyn

I7 Ergl. 4 mewn grym ar 3.11.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I8 Ergl. 4 mewn grym ar 4.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Cymuned Rhymni: newidiadau canlyniadol i drefniadau etholiadol LL+C

5.   Yng nghymuned Rhymni—

(a) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Dewi Sant yw 1;

(b) nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros ward Twyncarno yw 5.

Gwybodaeth Cychwyn

I9 Ergl. 5 mewn grym ar 3.11.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I10 Ergl. 5 mewn grym ar 4.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Rebecca Evans

Y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol, un o Weinidogion Cymru

1 Tachwedd 2021

Erthygl 3

YR ATODLEN LL+C ENWAU AC ARDALOEDD WARDIAU ETHOLIADOL A NIFER AELODAU’R CYNGOR

Gwybodaeth Cychwyn

I11 Atod. mewn grym ar 3.11.2021 at ddibenion penodedig, gweler ergl. 1(2)

I12 Atod. mewn grym ar 4.5.2022 i'r graddau nad yw eisoes mewn grym, gweler ergl. 1(3)

Tabl

Colofn (1)	Colofn (2)	Colofn (3)	Colofn (4)
Enw Saesneg y ward etholiadol	Enw Cymraeg y ward etholiadol	Ardal y ward etholiadol	Nifer aelodau’r cyngor
Aber Valley	Cwm Aber	Cymuned Cwm Aber	3
Aberbargoed and Bargoed	Aberbargod a Bargod	Wardiau Aberbargod, Bargod a’r Parc o gymuned Bargod	3
Abercarn	Aber-carn	Cymuned Aber-carn	2
Argoed	Argoed	Cymuned Argoed	1
Bedwas and Trethomas	Bedwas a Threthomas	Wardiau Bedwas a Threthomas o gymuned Bedwas, Trethomas a Machen	3
Blackwood	Coed-duon	Cymuned Coed-duon	3
Cefn Fforest and Pengam	Cefn Fforest a Phengam	Cymunedau Cefn Fforest a Phengam	3
Crosskeys	Crosskeys	Cymuned Crosskeys	1
Crumlin	Crymlyn	Cymuned Crymlyn	2
Darran Valley	Cwm Darran	Cymuned Cwm Darran	1
Gilfach	Gilfach	Ward Gilfach o gymuned Bargod	1
Hengoed	Hengoed	Wardiau Cefn Hengoed a Hengoed o gymuned Gelli-gaer	2
Llanbradach	Llanbradach	Cymuned Llanbradach a Phwll-y-pant	2
Machen and Rudry	Machen a Rhydri	Ward Machen o gymuned Bedwas, Trethomas a Machen a chymuned Rhydri	2
Maesycwmmer	Maesycwmwr	Cymuned Maesycwmwr	1
Morgan Jones	Morgan Jones	Wardiau Bryncenydd, Parcyfelin a Thonyfelin o gymuned Caerffili	3
Moriah and Pontlottyn	Moriah a Phontlotyn	Wardiau Abertyswg, Moriah, Dewi Sant a Phontlotyn o gymuned Rhymni	2
Nelson	Nelson	Cymuned Nelson	2
New Tredegar	Tredegar Newydd	Cymuned Tredegar Newydd	2
Newbridge	Trecelyn	Cymuned Trecelyn	3
Penmaen	Penmaen	Cymuned Penmaen	2
Penyrheol	Penyrheol	Cymuned Penyrheol, Trecenydd ac Eneu’r-glyn	4
Pontllanfraith	Pontllan-fraith	Cymuned Pontllan-fraith	3
Risca East	Dwyrain Rhisga	Cymuned Dwyrain Rhisga	3
Risca West	Gorllewin Rhisga	Cymuned Gorllewin Rhisga	2
St Cattwg	Sant Catwg	Wardiau Cascade, Greenhill a Thir-y-berth o gymuned Gelli-gaer	3
St Martins	Sant Martin	Wardiau’r Castell, Twyn, Watford a Chwrt Rawlin o gymuned Caerffili	3
Twyn Carno	Twyncarno	Ward Twyncarno o gymuned Rhymni	1
Van	Y Fan	Cymuned y Fan	2
Ynysddu	Ynys-ddu	Cymuned Ynys-ddu	2
Ystrad Mynach	Ystrad Mynach	Ward Ystrad Mynach o gymuned Gelli-gaer	2

NODYN ESBONIADOL

(Nid yw’r nodyn hwn yn rhan o’r Gorchymyn)

Mae’r Gorchymyn hwn yn gweithredu argymhellion Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru (“y Comisiwn”), a roddodd adroddiad ym mis Tachwedd 2020 ar ei adolygiad o drefniadau etholiadol Bwrdeistref Sirol Caerffili. Roedd Adroddiad y Comisiwn yn cynnig lleihau nifer y wardiau etholiadol o 33 i 30, a lleihau nifer y cynghorwyr o 73 i 69.

Mae’r Gorchymyn hwn yn gweithredu argymhellion y Comisiwn, gydag addasiadau.

Mae erthygl 3 o’r Gorchymyn hwn yn diddymu’r trefniadau etholiadol presennol ar gyfer Bwrdeistref Sirol Caerffili ac yn cyflwyno’r Atodlen, sy’n nodi’r trefniadau etholiadol newydd ar gyfer Bwrdeistref Sirol Caerffili.

Mae’r Gorchymyn hwn hefyd yn gweithredu argymhellion ynghylch newidiadau i drefniadau etholiadol ar gyfer rhai cymunedau ym Mwrdeistref Sirol Caerffili.

Mae erthygl 4 yn gwneud newidiadau i’r ffiniau rhwng wardiau cymunedol Pontlotyn, Moriah a Thwyncarno yng nghymuned Rhymni.

Mae erthygl 5 yn nodi nifer yr aelodau sydd i’w hethol dros wardiau Dewi Sant a Thwyncarno o gymuned Rhymni.

Ystyriwyd Cod Ymarfer Gweinidogion Cymru ar gynnal Asesiadau Effaith Rheoleiddiol mewn perthynas â’r Gorchymyn hwn. O ganlyniad, ystyriwyd nad oedd yn angenrheidiol cynnal asesiad effaith rheoleiddiol o’r costau a’r manteision sy’n debygol o ddeillio o gydymffurfio â’r Gorchymyn hwn.

Mae printiau o’r map y mae erthygl 4 o’r Gorchymyn hwn yn ymwneud ag ef wedi eu hadneuo yn swyddfeydd Llywodraeth Cymru ym Mharc Cathays, Caerdydd, CF10 3NQ (yr Is-adran Democratiaeth Llywodraeth Leol), a chyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili. Mae’r printiau sydd wedi eu hadneuo gyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Caerffili yn agored i gael eu harchwilio gan unrhyw un y bydd darpariaethau’r Gorchymyn hwn yn effeithio arnynt.

(1)

Sefydlwyd y Comisiwn Ffiniau Llywodraeth Leol i Gymru gan adran 53 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 (p. 70) (“Deddf 1972”) ac Atodlen 8 iddi. Diddymwyd adran 53 ac Atodlen 8 gan adran 73(2) o Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth) (Cymru) 2013 (dccc 4) (“Deddf 2013”) ac Atodlen 2 iddi. Mae Deddf 2013 yn ailenwi’r Comisiwn Ffiniau Llywodraeth Leol i Gymru yn Gomisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru (gweler adran 2).

(2)

2013 dccc 4.

(3)

Mae Gorchymyn Awdurdodau Lleol (Newid Blynyddoedd Etholiadau Cyffredin) (Cymru) 2019 (O.S. 2019/1269 (Cy. 220)) yn diwygio adran 26(1) o Ddeddf 1972 i ddarparu y bydd etholiadau cyffredin cynghorwyr awdurdodau lleol yn cael eu cynnal yn y flwyddyn 2022 yn hytrach na 2021.

(4)

O.S. 1976/246. Mae adran 74(3) o Ddeddf 2013 yn darparu bod y Rheoliadau yn parhau i gael effaith mewn perthynas â gorchmynion a wnaed o dan Ran 3 o Ddeddf 2013, fel pe bai’r gorchmynion hynny wedi eu gwneud o dan Ran 4 o Ddeddf 1972.

(5)

1972 p. 70; diddymwyd adran 58 o Ddeddf 1972 gan adran 73(2) o Ddeddf 2013 ac Atodlen 2 iddi, yn ddarostyngedig i ddarpariaethau arbed a bennir yn adran 74 o Ddeddf 2013.