Rheoliadau Deintyddiaeth Breifat (Cymru) 2017

RHAN 1 Cyffredinol

Enwi a chychwyn

1.   Enw’r Rheoliadau hyn yw Rheoliadau Deintyddiaeth Breifat (Cymru) 2017 a deuant i rym ar 1 Ebrill 2017.

Cymhwyso

2.   Mae’r Rheoliadau hyn yn gymwys o ran Cymru.

Dehongli

3.—( 1) Yn y Rheoliadau hyn—

ystyr “addasiadau rhesymol” (“reasonable adjustments”) yw unrhyw addasiadau rhesymol a fyddai’n ofynnol o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010(1);

ystyr “claf” (“patient”) yw person y darperir gwasanaethau deintyddol neu wasanaethau proffesiynol eraill iddo;

mae i “cwmpas ymarfer” yr ystyr a roddir i “scope of practice” ar gyfer deintyddion a phroffesiynolion gofal deintyddol yn y canllawiau ar gwmpas ymarfer a gyhoeddir gan y Cyngor Deintyddol Cyffredinol o bryd i’w gilydd;

ystyr “darparwr cofrestredig” (“registered provider”) yw person sydd wedi ei gofrestru o dan Ran 2 o’r Ddeddf fel y person sy’n cynnal practis deintyddol preifat;

ystyr “datganiad o ddiben” (“statement of purpose”) yw’r datganiad a lunnir yn unol â rheoliad 5(1);

ystyr “Deddf 1984” (“the 1984 Act”) yw Deddf Deintyddion 1984(2);

ystyr “Deddf 2005” (“the 2005 Act”) yw Deddf Galluedd Meddyliol 2005(3);

ystyr “deintydd” (“dentist”) yw person sydd wedi ei gofrestru yn y gofrestr o ddeintyddion a gedwir yn unol ag adran 14 o Ddeddf 1984;

ystyr “deintyddfa symudol” (“mobile surgery”), at ddibenion y Rheoliadau hyn, yw unrhyw gerbyd lle y darperir gwasanaethau deintyddol preifat;

ystyr “y Ddeddf” (“the Act”) yw Deddf Safonau Gofal 2000 ac, mewn cysylltiad â Rhan 2 o’r Ddeddf honno, ei ystyr yw’r Rhan honno fel y’i cymhwysir gydag addasiadau i bractisau deintyddol preifat gan Ddeddf Safonau Gofal 2000 (Estyn Cymhwysiad Rhan 2 i Bractisau Deintyddol Preifat) (Cymru) 2017(4) a chan reoliad 39 o’r Rheoliadau hyn;

ystyr “ffi amrywiad mawr” (“major variation fee”) yw’r ffi sy’n daladwy mewn cysylltiad â chais i amrywio amod cofrestru pan fo’r awdurdod cofrestru yn ystyried ei bod yn angenrheidiol iddo arolygu o dan Ran 2 o’r Ddeddf;

ystyr “ffi mân amrywiad” (“minor variation fee”) yw’r ffi sy’n daladwy mewn cysylltiad â chais i amrywio amod cofrestru pan na fo’r awdurdod cofrestru yn ystyried ei bod yn angenrheidiol iddo arolygu o dan Ran 2 o’r Ddeddf;

ystyr “gwasanaethau cartref” (“domiciliary services”) yw cwrs o driniaeth, neu ran o gwrs o driniaeth, a ddarperir mewn lleoliad ac eithrio—

(a)

y fangre a ddefnyddir i gynnal practis deintyddol preifat;

(b)

deintyddfa symudol unrhyw ddarparwr gwasanaethau deintyddol preifat;

(c)

carchar;

ystyr “gwasanaethau deintyddol” (“dental services”) yw gofal a thriniaeth ddeintyddol a ddarperir gan ddeintydd;

ystyr “gwasanaethau deintyddol preifat” (“private dental services”) yw gwasanaethau deintyddol ac eithrio at ddibenion Deddf y Gwasanaeth Iechyd Gwladol (Cymru) 2006(5) ac mae “deintyddiaeth breifat” (“private dentistry”) i gael ei dehongli yn unol â hynny;

ystyr “gwasanaethau proffesiynol perthnasol” (“relevant professional services”) yw darparu gwasanaethau proffesiynol yn unol â chwmpas ymarfer llawn proffesiynolyn gofal deintyddol, ac eithrio yn unol â phresgripsiwn gan ddeintydd ond nid yw’n cynnwys—

(a)

darparu gwasanaethau gwynnu dannedd gan hylenydd deintyddol neu therapydd deintyddol, a

(b)

darparu a chynnal a chadw dannedd gosod i gleifion â dannedd(6) gan dechnegydd deintyddol clinigol;

ystyr “hylenydd deintyddol” (“dental hygienist”), “therapydd deintyddol” (“dental therapist”) a “technegydd deintyddol clinigol” (“clinical dental technician”) yw personau sydd wedi eu cofrestru felly â’r Cyngor Deintyddol Cyffredinol yn y gofrestr o broffesiynolion gofal deintyddol a sefydlwyd o dan adran 36B o Ddeddf 1984;

ystyr “person cofrestredig” (“registered person”) yw person sy’n ddarparwr cofrestredig neu’n rheolwr cofrestredig practis deintyddol preifat;

ystyr “practis deintyddol preifat” (“private dental practice”) yw ymgymeriad sy’n darparu neu sy’n cynnwys darparu—

(a)

gwasanaethau deintyddol preifat; neu

(b)

gwasanaethau proffesiynol perthnasol ac eithrio at ddibenion Deddf y Gwasanaeth Iechyd Gwladol (Cymru) 2006;

ystyr “proffesiynolyn gofal deintyddol” (“dental care professional”) yw—

(a)

hylenydd deintyddol;

(b)

therapydd deintyddol; neu

(c)

technegydd deintyddol clinigol;

ystyr “Rheoliadau 2008” (“the 2008 Regulations”) yw Rheoliadau Deintyddiaeth Breifat (Cymru) 2008(7);

ystyr “Rheoliadau 2011” (“the 2011 Regulations”) yw Rheoliadau Deintyddiaeth Breifat (Cymru) (Diwygio) 2011(8);

ystyr “rheolwr cofrestredig” (“registered manager”) yw person sydd wedi ei gofrestru o dan Ran 2 o’r Ddeddf fel rheolwr practis deintyddol preifat;

ystyr “sefydliad” (“organisation”) yw corff corfforaethol neu unrhyw gymdeithas anghorfforedig ac eithrio partneriaeth;

ystyr “swyddfa briodol yr awdurdod cofrestru” (“appropriate office of the registration authority”) mewn perthynas â phractis deintyddiaeth preifat yw—

(a)

os yw swyddfa wedi ei phennu o dan baragraff (2) ar gyfer yr ardal y mae’r practis deintyddol preifat ynddi, y swyddfa honno;

(b)

mewn unrhyw achos arall, unrhyw swyddfa’r awdurdod cofrestru;

mae “triniaethau a all arwain at gysylltiad” (“exposure-prone procedures”), at ddibenion y Rheoliadau hyn, yn cyfeirio at driniaethau mewnwthiol pan fo risg y gall anaf i’r deintydd neu’r proffesiynolyn gofal deintyddol arwain at gysylltiad rhwng meinwe agored claf a gwaed y deintydd neu’r proffesiynolyn gofal deintyddol;

ystyr “unigolyn cyfrifol” (“responsible individual”) yw unigolyn sy’n gyfarwyddwr, rheolwr, ysgrifennydd, neu swyddog arall i’r sefydliad ac sy’n gyfrifol am oruchwylio’r gwaith o reoli practis deintyddol preifat;

mae i “ysbyty gwasanaeth iechyd” yr un ystyr â “health service hospital” yn adran 206 o Ddeddf y Gwasanaeth Iechyd Gwladol (Cymru) 2006;

ystyr “yswiriant” (“insurance”) yw—

(a)

contract yswiriant sy’n darparu sicrwydd o ran atebolrwyddau a all godi wrth gyflawni gwaith fel deintydd neu broffesiynolyn gofal deintyddol, neu

(b)

trefniant a wneir at ddibenion indemnio person rhag atebolrwyddau o’r fath.

(2) Caiff yr awdurdod cofrestru bennu swyddfa sydd o dan ei reolaeth i fod y swyddfa briodol mewn perthynas â phractisau deintyddol preifat mewn ardal benodol o Gymru.

(3) Pan fo person yn gweithredu ar ran claf (gan gynnwys pan fo’r claf yn blentyn neu’n glaf nad oes ganddo alluedd) at ddibenion y Rheoliadau hyn a phan fo’r cyd-destun yn mynnu, mae ystyr “claf” (“patient”) hefyd yn cynnwys person sy’n gweithredu ar ran y claf.

Eithriadau

4.   At ddibenion y Rheoliadau hyn, nid yw ymgymeriad yn bractis deintyddol preifat—

(a) os yw’n darparu gwasanaethau deintyddol preifat gan ddeintydd sydd wedi ei gyflogi mewn ysbyty gwasanaeth iechyd ac sy’n darparu gwasanaethau o’r fath yn yr ysbyty hwnnw’n unig; neu

(b) os yw’n darparu gwasanaethau deintyddol preifat gan ddeintydd neu wasanaethau proffesiynol perthnasol gan broffesiynolyn gofal deintyddol mewn ac at ddibenion ysbyty annibynnol yn unig.

Datganiad o ddiben

5.—( 1) Rhaid i’r person cofrestredig lunio, mewn perthynas â’r practis deintyddol preifat, ddatganiad ar bapur (“y datganiad o ddiben”) sy’n cynnwys y materion a restrir yn Atodlen 1.

(2) Rhaid i’r person cofrestredig ddarparu copi o’r datganiad o ddiben i swyddfa briodol yr awdurdod cofrestru, ei roi ar wefan y practis deintyddol preifat (os oes gan y practis wefan) a rhoi copi ohono ar gael cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol ar gais gan glaf.

(3) Yn ddarostyngedig i baragraff (4), rhaid i’r person cofrestredig sicrhau bod y practis deintyddol preifat yn cael ei redeg mewn modd sy’n gyson â’i ddatganiad o ddiben.

(4) Nid oes dim ym mharagraff (3), rheoliad 13(1) na 22(1) a (2) sy’n ei gwneud yn ofynnol i’r person cofrestredig, nac yn awdurdodi’r person cofrestredig, i dorri neu i beidio â chydymffurfio—

(a) ag unrhyw ddarpariaeth arall yn y Rheoliadau hyn; neu

(b) â’r amodau sydd mewn grym am y tro mewn perthynas â chofrestru’r person cofrestredig o dan Ran 2 o’r Ddeddf.

Gwybodaeth i gleifion

6.—( 1) Rhaid i’r person cofrestredig lunio dogfen (“y daflen gwybodaeth i gleifion”), y mae rhaid iddi gynnwys yr wybodaeth a bennir yn Atodlen 2.

(2) Rhaid i’r person cofrestredig ddarparu copi o’r daflen gwybodaeth i gleifion i swyddfa briodol yr awdurdod cofrestru, ei rhoi ar wefan y practis deintyddol preifat (os oes gan y practis wefan) a rhoi copi ohoni ar gael cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol ar gais gan glaf.

(3) Rhaid i’r person cofrestredig sicrhau bod gwybodaeth ddangosol am y ffioedd sy’n daladwy gan gleifion yn cael ei harddangos mewn man amlwg yn y practis deintyddol preifat, mewn rhan y mae gan gleifion fynediad iddi.

Adolygu’r datganiad o ddiben a’r daflen gwybodaeth i gleifion

7.   Rhaid i’r person cofrestredig—

(a) adolygu’r datganiad o ddiben a’r daflen gwybodaeth i gleifion o leiaf unwaith ym mhob cyfnod o ddeuddeng mis a gwneud unrhyw ddiwygiad y mae ei angen i gynnal eu cywirdeb; a

(b) hysbysu swyddfa briodol yr awdurdod cofrestru ynghylch unrhyw ddiwygiad o’r fath o fewn 28 o ddiwrnodau i’r adolygiad.

Polisïau a gweithdrefnau

8.—( 1) Rhaid i’r person cofrestredig lunio a gweithredu datganiadau ysgrifenedig o’r polisïau sydd i gael eu cymhwyso a’r gweithdrefnau sydd i gael eu dilyn mewn, neu at ddibenion, practis deintyddol preifat mewn perthynas â phob un o’r materion a bennir isod—

(a) y trefniadau ar gyfer derbyn cleifion;

(b) y trefniadau ar gyfer asesu, diagnosio a thrin cleifion;

(c) sicrhau bod y fangre a ddefnyddir at ddiben cynnal y practis deintyddol preifat bob amser yn addas at y diben hwnnw;

(d) monitro ansawdd ac addasrwydd y cyfleusterau a’r cyfarpar, gan gynnwys cynnal a chadw cyfarpar o’r fath;

(e) nodi, asesu a rheoli risgiau sy’n gysylltiedig â gweithrediad y practis deintyddol preifat i gyflogeion, cleifion, ymwelwyr a’r rhai sy’n gweithio yn, neu at ddibenion, y practis deintyddol preifat, gan gynnwys y camau a gymerir mewn perthynas â rheoliad 13(5) a (6);

(f) creu, rheoli, trin a storio cofnodion a gwybodaeth arall;

(g) darparu gwybodaeth i gleifion ac eraill gan gynnwys hysbysiadau clir i gleifion o unrhyw ffioedd sy’n daladwy am wasanaethau deintyddol preifat;

(h) recriwtio, sefydlu a chadw cyflogeion, eu hamodau cyflogaeth a’u gofynion o ran hyfforddiant;

(i) sicrhau bod staff yn cael eu recriwtio mewn ffordd ddiogel, gan gynnwys cynnal gwiriadau sy’n briodol i’r gwaith y mae’r staff i ymgymryd ag ef;

(j) pan fo gwaith ymchwil yn cael ei wneud mewn practis deintyddol preifat, sicrhau bod y gwaith hwnnw yn cael ei wneud gyda chydsyniad unrhyw glaf neu gleifion sy’n rhan o’r ymchwil, bod y gwaith ymchwil yn briodol ar gyfer y practis o dan sylw, a’i fod yn cael ei gynnal yn unol ag unrhyw ganllawiau cyhoeddedig cyfredol ac awdurdodol ar gynnal prosiectau ymchwil;

(k) y trefniadau ar gyfer sicrhau iechyd a diogelwch staff a chleifion;

(l) archebu, cofnodi, rhoi a chyflenwi meddyginiaethau i gleifion;

(m) y trefniadau sy’n ymwneud â rheoli heintiau gan gynnwys hylendid dwylo, trin a gwaredu gwastraff clinigol yn ddiogel, gweithdrefnau cadw tŷ a glanhau, a hyfforddiant a chyngor perthnasol;

(n) y trefniadau ar gyfer cynnal archwiliadau clinigol;

(o) y trefniadau ar gyfer cynlluniau wrth gefn ar gyfer argyfyngau sy’n sicrhau bod y practis deintyddol preifat yn parhau i gael ei redeg yn ddiogel;

(p) y ddarpariaeth o wasanaethau cartref os caiff gwasanaethau o’r fath eu darparu; a

(q) y trefniadau ar gyfer delio ag argyfyngau meddygol sy’n sicrhau bod staff a all fod yn gysylltiedig â delio ag argyfwng meddygol yn cael yr hyfforddiant priodol.

(2) Rhaid llunio’r polisïau a’r gweithdrefnau y cyfeirir atynt ym mharagraff (1) gan roi sylw i faint y practis deintyddol preifat, y datganiad o ddiben a nifer y cleifion a’u hanghenion.

(3) Rhaid i’r person cofrestredig lunio a gweithredu datganiadau ysgrifenedig o’r polisïau sydd i gael eu cymhwyso a’r gweithdrefnau sydd i gael eu dilyn ar gyfer y gofal a’r driniaeth i gleifion nad oes ganddynt alluedd o fewn ystyr “lack capacity” yn Neddf 2005, sy’n cyd-fynd â Deddf 2005 ac unrhyw God Ymarfer a chanllawiau perthnasol.

(4) Rhaid i’r datganiadau ysgrifenedig y cyfeirir atynt ym mharagraff (3) gynnwys polisïau a gweithdrefnau sy’n sicrhau—

(a) bod galluedd pob claf i gydsynio i driniaeth yn cael ei asesu;

(b) yn achos claf nad oes ganddo alluedd, y cydymffurfir â gofynion Deddf 2005 cyn rhoi unrhyw driniaeth arfaethedig iddo; ac

(c) nad yw’r wybodaeth am iechyd, gofal a thriniaeth claf nad oes ganddo alluedd ond yn cael ei datgelu i’r personau hynny y mae angen iddynt fod yn ymwybodol o’r wybodaeth honno er mwyn trin y claf yn effeithiol neu leihau unrhyw risg y gallai’r claf ei niweidio ei hun neu niweidio person arall.

(5) Pan fo gwasanaethau cartref yn cael eu darparu gan y practis deintyddol preifat, rhaid i’r person cofrestredig—

(a) llunio a gweithredu datganiadau ysgrifenedig o’r polisïau sydd i gael eu cymhwyso a’r gweithdrefnau sydd i gael eu dilyn ar gyfer darparu gwasanaethau cartref; a

(b) rhoi sylw i unrhyw ganllawiau cenedlaethol ar ddarparu gwasanaethau cartref wrth lunio’r datganiadau ysgrifenedig y cyfeirir atynt yn is-baragraff (a).

(6) Rhaid i’r person cofrestredig adolygu gweithrediad polisïau a gweithdrefnau a weithredir o dan y rheoliad hwn a rheoliad 21 (cwynion) fesul ysbaid nad yw’n hwy na thair blynedd a, phan fo’n briodol, diwygio a gweithredu’r polisïau a’r gweithdrefnau hynny.

(7) Rhaid i’r person cyfrifol roi ar gael ar gais gan glaf, ac unrhyw ddarpar glaf, gopïau o’r polisïau a’r gweithdrefnau.

(8) Rhaid i’r person cofrestredig gadw copïau o’r holl bolisïau a gweithdrefnau y cyfeirir atynt yn y rheoliad hwn, gan gynnwys fersiynau blaenorol o bolisïau a gweithdrefnau sydd wedi eu diwygio yn unol â pharagraff (6), am gyfnod o ddim llai na thair blynedd o ddyddiad creu neu ddiwygio’r polisi neu’r weithdrefn.

(9) Rhaid i’r person cofrestredig roi copi o’r holl ddatganiadau ysgrifenedig a lunnir yn unol â’r rheoliad hwn ar gael i’r awdurdod cofrestru edrych arnynt.

(1)

2010 p. 15.

(2)

1984 p. 24.

(3)

2005 p. 9. Gwnaed diwygiadau perthnasol gan Ddeddf Iechyd Meddwl 2007 (p. 12), adrannau 50 a 55 a Rhan 10 o Atodlen A1.

(4)

O.S. 2017/200 (W.55).

(5)

2006 p. 42.

(6)

Dim ond i gleifion diddannedd y caiff technegydd deintyddol technegol ddarparu’r ystod lawn o wasanaethau drwy drefniadau mynediad uniongyrchol.

(7)

O.S. 2008/1976 (Cy. 185).

(8)

O.S. 2011/2686 (Cy. 288).