Gorchymyn Defaid a Geifr (Cofnodion, Adnabod a Symud) (Cymru) 2006

Nodyn Esboniadol

(Nid yw'r nodyn hwn yn rhan o'r Gorchymyn)

Mae'r Gorchymyn hwn yn darparu ar gyfer gweinyddu a gorfodi Rheoliad Cyngor (EC) Rhif 21/2004 yng Nghymru (sy'n sefydlu system ar gyfer adnabod a chofrestru defaid a geifr a diwygio Rheoliad (EC) Rhif 1782/2003 a Chyfarwyddebau 92/102/EEC a 64/432/EEC).

Mae Rhan 2 o'r Gorchymyn yn delio gydag adnabod anifeiliaid. Mae'n ei gwneud yn ofynnol defnyddio dau ddull adnabod ar gyfer anifail a anwyd neu a fewnforiwyd ar ôl 9 Gorffennaf 2005 ac sy'n gysylltiedig â masnach o fewn y Gymuned (erthyglau 6, 8 a 10). Mae'n darparu ar gyfer nodi gyda thag clust ar y daliad geni neu fewnforio (erthyglau 6 a 10), unrhyw anifail sydd ddim yn gysylltiedig â masnach o fewn y Gymuned, ac i ddarparu ar gyfer gweithredu'r system genedlaethol o adnabod ac olrhain pan symudir anifail yn y Deyrnas Unedig (erthygl 7).

Mae'r system genedlaethol wedi'i chymeradwyo gan y Comisiwn yn unol ag Erthygl 4(2)(d) o Reoliad y Cyngor (Penderfyniad y Comisiwn yn 17/8/2005 sy'n cydnabod dros dro y systemau ar gyfer adnabod a chofrestru defaid a geifr ym Mhrydain Fawr a Gogledd Iwerddon, y Deyrnas Unedig, yn unol ag Erthygl 4(2)(d) o Reoliad y Cyngor (EC) Rhif 21/2004(1)). Mae hyn wedi ei nodi yn Atodlen 1. Mae Atodlen 1 hefyd yn gymwys i anifeiliaid a anwyd ar neu cyn 9 Gorffennaf 2005 (erthygl 7).

Mae Atodlen 1, Rhan 1 yn ei gwneud yn ofynnol i fanylion y ddiadell neu'r eifre gael eu cofnodi yn y cofrestr a dogfen symud pan symudir anifail o'r daliad geni neu fewnforio. Mae hefyd yn darparu ar gyfer rhoi tag symud ar anifail cyn iddo gael ei symud o ddaliad ac ar gyfer cofnodi cod y tag symud yn y cofrestr a dogfen symud. Dewis arall y darperir ar ei gyfer ym mharagraff 3 yw cofnodi cod adnabod unigol yr anifail yn y cofrestr a dogfen symud.

Mae Atodlen 1, Rhan 2 yn nodi'r gofynion penodol sy'n gymwys yn lle gofynion Rhan 1, ar gyfer achosion penodol o symud anifeiliaid. Mae paragraff 5 yn darparu ar gyfer adnabod yn unigol unrhyw anifail a anwyd ar neu cyn 9 Gorffennaf 2005 cyn iddo gael ei symud, os nad yw eisoes wedi cael ei adnabod yn unigol o dan ddeddfwriaeth flaenorol. Mae Rhan 2 hefyd yn cynnwys symud anifeiliaid yn ôl ac ymlaen rhwng sioeau ac arddangosfeydd (paragraff 7), o farchnadoedd (paragraff 8), yn ôl ac ymlaen rhwng tir comin ac ar gyfer dipio neu gneifio (paragraff 9), yn ôl ac ymlaen rhwng tir pori dros dro (paragraffau 10 a 11), yn ôl ac ymlaen rhwng clinigau milfeddygol (paragraff 12). Mae hefyd yn cynnwys symud hyrddod a geifr sydd wedi eu bwriadu ar gyfer bridio (paragraffau 13, 14 a 15), a symud anifeiliaid i Aelod—wladwriaeth arall (paragraffau 16 a 17).

Mae Erthyglau 12 a 13 yn nodi'r darpariaethau sy'n gymwys pan fydd anifail yn colli dull o adnabod a ddefnyddiwyd yn unol â Rheoliad y Cyngor.

Mae Rhan 3 yn darparu ar gyfer gorfodi Erthygl 5 o Reoliad y Cyngor (y gofyniad i bob ceidwad gadw cofrestr gyfredol) ac mae'n nodi'r wybodaeth y mae'n rhaid ei chofnodi yn y gofrestr (erthygl 14), gan gynnwys yr wybodaeth ychwanegol sy'n rhaid ei chofnodi pan fydd anifail yn symud trwy farchnad neu i ladd—dy (erthyglau 15 ac 16).

Mae Rhan 4 yn darparu ar gyfer gorfodi Erthygl 6 o Reoliad y Cyngor (y gofyniad bod rhaid i ddogfen symud fynd gydag anifail pryd bynnag y bydd yn symud rhwng daliadau) ac mae'n nodi'r wybodaeth sy'n rhaid ei chofnodi yn y ddogfen symud (erthygl 17), gan gynnwys yr wybodaeth ychwanegol y mae'n rhaid i weithredwyr marchnadoedd ei chofnodi (erthygl 18). Mae Erthygl 19 yn darparu bod rhaid i gopi o'r ddogfen symud gael ei hanfon i'r awdurdod lleol.

Mae Rhan 5 yn darparu ar gyfer gorfodi Erthygl 8 o Reoliad y Cyngor (y gofyniad bod yn rhaid i geidwad roi manylion i Gynulliad Cenedlaethol Cymru ynglŷn â'i ddaliad) (erthyglau 20 a 21).

Mae Rhan 6 yn delio gyda thagiau clust. Mae Erthygl 22 yn gwneud darpariaeth i Gynulliad Cenedlaethol Cymru i gymeradwyo tagiau clust. Mae Erthyglau 23 i 25 yn gwahardd tynnu tagiau clust neu datŵ ac maent hefyd yn darparu ar gyfer rhoi tagiau clust neu datŵ newydd yn lle'r rhai sydd wedi eu tynnu, eu colli neu sydd wedi mynd yn annarllenadwy. Mae erthygl 26 yn gwahardd newid, dileu neu ddifwyno tagiau clust, tatŵ neu ddyfais electronig. Mae erthygl 27 yn gwahardd defnyddio tagiau clust coch, ac eithrio tagiau R, ac mae erthygl 28 yn gwahardd defnyddio nod y ddiadell neu nod yr eifre, ac eithrio at ddibenion cydymffurfio â'r Gorchymyn hwn neu Reoliad y Cyngor. Mae erthygl 29 yn gwahardd traddodi anifail i'w fasnachu neu ei allforio o fewn y Gymuned os oes ganddo dag clust neu datŵ newydd gyda'r llythyren “R”. Mae Erthygl 30 yn darparu ar gyfer gwneud amddiffyniad am beidio â rhoi tag clust i anifail ac am symud anifail o ddaliad heb ddefnyddio'r tag clust gofynnol.

Mae Rhan 7 yn darparu ar gyfer dyrannu Rhif au lot i anifeiliaid mewn marchnad ac yn gwahardd prynu neu werthu anifeiliaid oni bai bod yr holl anifeiliaid yn y lot yn cael eu prynu neu eu gwerthu.

Mae Rhan 8 yn ei gwneud hi'n drosedd derbyn anifeiliaid i mewn i Gymru o Aelod—wladwriaeth arall neu o ran arall o'r Deyrnas Unedig os nad ydynt wedi eu hadnabod yn briodol ac os nad oes dogfen symud yn dod gyda nhw.

Mae'r Gorchymyn yn cael ei orfodi gan yr awdurdod lleol (erthygl 35).

Mae torri'r Gorchymyn yn drosedd o dan adran 73 o Ddeddf Iechyd Anifeiliaid 1981, a gellir cosbi yn unol ag adran 75 y Ddeddf honno.

Mae Arfarniad Rheoliadol wedi ei baratoi a'i osod yn llyfrgell Cynulliad Cenedlaethol Cymru. Gellir cael copïau o Adran yr Amgylchedd, Cynllunio a Chefn Gwlad, Llywodraeth Cynulliad Cymru, Parc Cathays, Caerdydd CF10 3NQ.

(1)

OJ No L 214, 19.8.2005 p. 63.