Deddf Safonau a Threfniadaeth Ysgolion (Cymru) 2013

1. Testun rhagarweiniol

2. RHAN 1 CYFLWYNIAD

   1. 1. Trosolwg ar y Ddeddf hon

3. RHAN 2 SAFONAU

   1. PENNOD 1 YMYRRYD YM MATERION RHEDEG YSGOLION A GYNHELIR

      1. Y seiliau dros ymyrryd

         1. 2. Y seiliau dros ymyrryd

      2. Ymyrraeth gan awdurdod lleol

         1. 3. Hysbysiad rhybuddio

         2. 4. Pŵer i ymyrryd

         3. 5. Pŵer i’w gwneud yn ofynnol i gorff llywodraethu sicrhau cyngor neu gydlafurio

         4. 6. Pŵer i benodi llywodraethwyr ychwanegol

         5. 7. Pŵer awdurdod lleol i gyfansoddi corff llywodraethu o aelodau gweithrediaeth interim

         6. 8. Pŵer awdurdod lleol i atal dros dro yr hawl i gael cyllideb ddirprwyedig

         7. 9. Pŵer cyffredinol i roi cyfarwyddiadau a chymryd camau

      3. Ymyrraeth gan Weinidogion Cymru

         1. 10. Hysbysiad rhybuddio

         2. 11. Pŵer Gweinidogion Cymru i ymyrryd

         3. 12. Pŵer i’w gwneud yn ofynnol i gorff llywodraethu sicrhau cyngor neu gydlafurio

         4. 13. Pŵer Gweinidogion Cymru i benodi llywodraethwyr ychwanegol

         5. 14. Pŵer Gweinidogion Cymru i gyfansoddi corff llywodraethu o aelodau gweithrediaeth interim

         6. 15. Pŵer Gweinidogion Cymru i gyfarwyddo bod ysgolion yn cael eu ffedereiddio

         7. 16. Pŵer Gweinidogion Cymru i gyfarwyddo bod ysgol yn cael ei chau

         8. 17. Pŵer cyffredinol i roi cyfarwyddiadau a chymryd camau

      4. Darpariaethau atodol

         1. 18. Cyrff llywodraethu sydd wedi eu ffurfio o aelodau gweithrediaeth interim

         2. 19. Cyfarwyddiadau

         3. 20. Canllawiau

   2. PENNOD 2 YMYRRYD MEWN AWDURDODAU LLEOL

      1. Y seiliau dros ymyrryd

         1. 21. Y seiliau dros ymyrryd

      2. Hysbysiad rhybuddio

         1. 22. Hysbysiad rhybuddio

      3. Pwerau ymyrryd

         1. 23. Pŵer Gweinidogion Cymru i ymyrryd

         2. 24. Pŵer i’w gwneud yn ofynnol i awdurdod lleol gael gwasanaethau cynghori

         3. 25. Pŵer i’w gwneud yn ofynnol i swyddogaethau gael eu cyflawni gan bersonau eraill ar ran awdurdod

         4. 26. Pŵer i’w gwneud yn ofynnol i swyddogaethau gael eu cyflawni gan Weinidogion Cymru neu enwebai

         5. 27. Pŵer i gyfarwyddo’r modd y mae swyddogaethau addysg eraill yn cael eu harfer

         6. 28. Pŵer cyffredinol i roi cyfarwyddiadau a chymryd camau

      4. Darpariaethau atodol

         1. 29. Cyfarwyddiadau

         2. 30. Dyletswydd i gydweithredu

         3. 31. Pwerau mynd i mewn ac arolygu

   3. PENNOD 3 CANLLAWIAU GWELLA YSGOLION

      1. 32. Ystyr “awdurdod ysgol”

      2. 33. Pŵer i ddyroddi canllawiau gwella ysgolion

      3. 34. Ymgynghori a gweithdrefnau Cynulliad Cenedlaethol Cymru

      4. 35. Dyletswydd i ddilyn canllawiau gwella ysgolion

      5. 36. Datganiadau polisi: gofynion a phwerau ategol

      6. 37. Cyfarwyddiadau

4. RHAN 3 TREFNIADAETH YSGOLION

   1. PENNOD 1 COD TREFNIADAETH YSGOLION

      1. 38. Cod Trefniadaeth Ysgolion

      2. 39. Llunio a chymeradwyo Cod Trefniadaeth Ysgolion

   2. PENNOD 2 CYNIGION TREFNIADAETH YSGOLION

      1. Sefydlu, newid a therfynu ysgolion a gynhelir

         1. 40. Cyfyngu ar sefydlu, newid a therfynu ysgolion a gynhelir

         2. 41. Cynigion i sefydlu ysgolion prif ffrwd

         3. 42. Cynigion i newid ysgolion prif ffrwd

         4. 43. Cynigion i derfynu ysgolion prif ffrwd

         5. 44. Cynigion i sefydlu, newid neu derfynu ysgolion arbennig cymunedol

      2. Newidiadau categori

         1. 45. Cynigion i newid categori ysgol

         2. 46. Cyfyngiadau ar newid categori ysgol

         3. 47. Effaith newid categori

      3. Cyhoeddi, ymgynghori a gwrthwynebu

         1. 48. Cyhoeddi ac ymgynghori

         2. 49. Gwrthwynebu

      4. Cymeradwyo cynigion a phenderfynu arnynt

         1. 50. Eu cymeradwyo gan Weinidogion Cymru

         2. 51. Eu cymeradwyo gan awdurdod lleol

         3. 52. Cynigion cysylltiedig

         4. 53. Penderfynu

         5. 54. Eu hatgyfeirio i Weinidogion Cymru

         6. 55. Gweithredu

         7. 56. Dehongli Pennod 2

   3. PENNOD 3 RHESYMOLI LLEOEDD YSGOL

      1. Cyfarwyddiadau i wneud cynigion i resymoli lleoedd ysgol

         1. 57. Cyfarwyddiadau i wneud cynigion i gywiro darpariaeth ormodol neu annigonol

         2. 58. Darpariaeth bellach am gynigion a wneir ar ôl cyfarwyddyd o dan adran 57(2)

      2. Cynigion gan Weinidogion Cymru i resymoli lleoedd ysgol

         1. 59. Gwneud a chyhoeddi cynigion gan Weinidogion Cymru

      3. Y weithdrefn ar gyfer ymdrin â chynigion o dan adran 59

         1. 60. Gwrthwynebiadau

         2. 61. Ymchwiliad lleol i gynigion

         3. 62. Mabwysiadu cynigion

         4. 63. Gweithredu cynigion

   4. PENNOD 4 DARPARIAETH RANBARTHOL AR GYFER ANGHENION DYSGU YCHWANEGOL

      1. 64. Ystyr “darpariaeth ranbarthol” a “swyddogaethau anghenion dysgu ychwanegol”

      2. 65. Cyfarwyddyd i ystyried gwneud darpariaeth ranbarthol

      3. 66. Cyfarwyddiadau i wneud cynigion i sicrhau darpariaeth ranbarthol

      4. 67. Darpariaeth bellach am gynigion a wneir ar ôl cyfarwyddyd o dan adran 66

      5. 68. Cynigion gan Weinidogion Cymru

      6. 69. Gwrthwynebiadau

      7. 70. Mabwysiadu cynigion

   5. PENNOD 5 CYNIGION I AILSTRWYTHURO ADDYSG CHWECHED DOSBARTH

      1. Gwneud cynigion a’u penderfynu

         1. 71. Pwerau Gweinidogion Cymru i ailstrwythuro addysg chweched dosbarth

         2. 72. Ymgynghori, cyhoeddi a gwrthwynebiadau

         3. 73. Penderfyniad gan Weinidogion Cymru

      2. Gweithredu cynigion ar gyfer ailstrwythuro addysg chweched dosbarth

         1. 74. Y ffurf weithredu

         2. 75. Y cyfrifoldeb dros weithredu

         3. 76. Darpariaeth bellach o ran gweithredu

      3. Darpariaethau atodol

         1. 77. Diwygiadau canlyniadol i adroddiadau arolygu ar addysg chweched dosbarth

   6. PENNOD 6 DARPARIAETHAU AMRYWIOL AC ATODOL

      1. 78. Ysgolion ffederal

      2. 79. Gwaharddiad ar awdurdodau lleol rhag sefydlu ysgolion yn Lloegr

      3. 80. Hysbysiad gan gorff llywodraethu am derfynu ysgol sefydledig neu ysgol wirfoddol

      4. 81. Cyfarwyddyd sy’n ei gwneud yn ofynnol bod ysgol arbennig gymunedol yn cael ei therfynu

      5. 82. Gorchmynion esemptio trosiannol at ddibenion Deddf Cydraddoldeb 2010

      6. 83. Dehongli Rhan 3

5. RHAN 4 CYNLLUNIAU STRATEGOL CYMRAEG MEWN ADDYSG

   1. 84. Llunio cynlluniau strategol Cymraeg mewn addysg

   2. 85. Cymeradwyo, cyhoeddi a gweithredu cynlluniau strategol Cymraeg mewn addysg

   3. 86. Asesu’r galw am addysg cyfrwng Cymraeg

   4. 87. Rheoliadau a chanllawiau

6. RHAN 5 SWYDDOGAETHAU AMRYWIOL YSGOLION

   1. Brecwast am ddim mewn ysgolion cynradd

      1. 88. Dyletswydd i ddarparu brecwast am ddim i ddisgyblion mewn ysgolion cynradd

      2. 89. Darpariaeth drosiannol

      3. 90. Dehongli adrannau 88 a 89

   2. Pŵer i godi tâl am brydau bwyd

      1. 91. Diwygio’r pŵer i godi tâl am brydau bwyd ysgol etc

   3. Cwnsela mewn ysgolion

      1. 92. Gwasanaethau cwnsela annibynnol ar gyfer disgyblion ysgol a phlant eraill

      2. 93. Gwybodaeth am wasanaethau cwnsela annibynnol eraill

   4. Cyfarfodydd rhieni

      1. 94. Dyletswydd corff llywodraethu ysgol a gynhelir i gynnal cyfarfodydd yn dilyn deiseb gan rieni

      2. 95. Diddymu dyletswydd i gynnal cyfarfod blynyddol rhieni

   5. Cod ymarfer ar y berthynas rhwng awdurdodau lleol ac ysgolion

      1. 96. Diddymu’r ddarpariaeth am god ymarfer ar gyfer y berthynas rhwng awdurdodau lleol ac ysgolion

7. RHAN 6 CYFFREDINOL

   1. 97. Gorchmynion a rheoliadau

   2. 98. Dehongli’n gyffredinol a mynegai o ymadroddion sydd wedi eu diffinio

   3. 99. Mân ddiwygiadau a diwygiadau canlyniadol

   4. 100. Cychwyn

   5. 101. Enw byr y Ddeddf hon a’i chynnwys yn un o’r Deddfau Addysg

8. 1. ATODLEN 1

      CYRFF LLYWODRAETHU SYDD WEDI EU FFURFIO O AELODAU GWEITHREDIAETH INTERIM

      1. 1. Dehongli’r Atodlen

      2. 2. Y corff llywodraethu i gael ei ffurfio o aelodau a benodir gan awdurdod priodol

      3. 3. Effaith hysbysiad o dan adran 7 neu 14

      4. 4. Nifer yr aelodau gweithrediaeth interim

      5. 5. Telerau penodi aelodau gweithrediaeth interim

      6. 6. Dyletswydd yr awdurdod priodol i hysbysu personau eraill

      7. 7. Pŵer i bennu hyd cyfnod interim

      8. 8. Cadeirydd

      9. 9. Cydnabyddiaeth a lwfansau

      10. 10. Dyletswydd y bwrdd gweithrediaeth interim

      11. 11. Trafodion y bwrdd gweithrediaeth interim

      12. 12. Effaith ar atal dros dro gyllideb ddirprwyedig

      13. 13. Eithrio darpariaethau statudol penodol

      14. 14. Cau’r ysgol

      15. 15. Hysbysu bod y corff llywodraethu a gyfansoddwyd yn normal wedi ailddechrau llywodraethu

      16. 16. Yr amser pan fydd aelodau gweithrediaeth interim yn peidio â dal eu swydd

      17. 17. Sefydlu corff llywodraethu a gyfansoddwyd yn normal

   2. ATODLEN 2

      NEWIDIADAU RHEOLEIDDIEDIG

      1. RHAN 1 POB YSGOL A GYNHELIR

         1. 1. Mae paragraffau 2 a 3 yn disgrifio newidiadau rheoleiddiedig mewn...

         2. 2. Trosglwyddo safle

         3. 3. Ysgolion rhyw gymysg ac ysgolion un rhyw

      2. RHAN 2 POB YSGOL A GYNHELIR AR WAHÂN I YSGOLION MEITHRIN A GYNHELIR

         1. 4. Mae paragraffau 5 i 8 yn disgrifio newidiadau rheoleiddiedig mewn...

         2. 5. Ystod oedran

         3. 6. Darpariaeth chweched dosbarth

         4. 7. Cyfrwng iaith – addysg gynradd

         5. 8. Cyfrwng iaith – addysg uwchradd

      3. RHAN 3 YSGOLION CYMUNEDOL, YSGOLION SEFYDLEDIG AC YSGOLION GWIRFODDOL

         1. 9. Mae paragraffau 10 i 17 yn disgrifio newidiadau rheoleiddiedig mewn...

         2. 10. Newidiadau i fangreoedd

         3. 11. (1) Ehangu mangre’r ysgol a fyddai’n cynyddu capasiti’r ysgol os...

         4. 12. Gwneud ehangu dros dro, a fyddai ar yr adeg y’i...

         5. 13. Newid a wneir i fangre’r ysgol a fyddai’n lleihau capasiti’r...

         6. 14. At ddibenion paragraffau 10 i 13— (a) mae cyfeiriadau at...

         7. 15. Anghenion dysgu ychwanegol

         8. 16. Trefniadau derbyn

         9. 17. Darpariaeth fyrddio

      4. RHAN 4 YSGOLION ARBENNIG

         1. 18. Mae paragraffau 19 i 21 yn disgrifio newidiadau rheoleiddiedig mewn...

         2. 19. Cynnydd yn nifer disgyblion

         3. 20. Darpariaeth fyrddio

         4. 21. Darpariaeth anghenion dysgu ychwanegol

      5. RHAN 5 YSGOLION MEITHRIN A GYNHELIR

         1. 22. Mae paragraffau 23 i 25 yn disgrifio newidiadau rheoleiddiedig mewn...

         2. 23. Y man addysgu

         3. 24. Anghenion dysgu ychwanegol

         4. 25. Cyfrwng iaith

      6. RHAN 6 ATODOL

         1. 26. Y pŵer i ddiwygio

   3. ATODLEN 3

      GWEITHREDU CYNIGION STATUDOL

      1. RHAN 1 CYFRIFOLDEB DROS WEITHREDU

         1. 1. Dehongli

         2. 2. Cynigion ynghylch ysgolion cymunedol neu ysgolion meithrin a gynhelir

         3. 3. Cynigion ynghylch ysgolion sefydledig neu ysgolion gwirfoddol a reolir

         4. 4. Cynigion ynghylch ysgolion gwirfoddol a gynorthwyir

         5. 5. Cynigion ynghylch ysgolion arbennig cymunedol

         6. 6. Newid categori

      2. RHAN 2 DARPARU MANGREOEDD A CHYMORTH ARALL

         1. 7. Darparu safle ac adeiladau i ysgol sefydledig neu ysgol wirfoddol a reolir

         2. 8. Grantiau mewn cysylltiad â gwariant penodol ynghylch ysgol wirfoddol a gynorthwyir boed hi’n un bresennol neu’n un arfaethedig

         3. 9. Cymorth mewn cysylltiad â chynnal a chadw a rhwymedigaethau eraill mewn perthynas ag ysgol wirfoddol a gynorthwyir

         4. 10. Cymorth mewn cysylltiad ag ysgol newydd wirfoddol a gynorthwyir

         5. 11. Dyletswydd i drosglwyddo buddiant mewn mangre a ddarperir o dan baragraff 9 neu 10

      3. RHAN 3 GORCHMYNION ESEMPTIO TROSIANNOL AT DDIBENION DEDDF CYDRADDOLDEB 2010

         1. 12. Ysgolion un rhyw

   4. ATODLEN 4

      GWEITHREDU CYNIGION I NEWID CATEGORI YSGOL

      1. RHAN 1 CYFLWYNIAD

         1. 1. Dehongli

         2. 2. Gweithredu

      2. RHAN 2 TROSGLWYDDO STAFF

         1. 3. Newid i ysgol wirfoddol a gynorthwyir

         2. 4. Newid i ysgol gymunedol neu ysgol wirfoddol a reolir

         3. 5. Newid i ysgol wirfoddol a gynorthwyir sydd â chymeriad crefyddol

      3. RHAN 3 TROSGLWYDDO TIR

         1. 6. Effaith trosglwyddo

         2. 7. Mae unrhyw gyfeiriad yn y Rhan hon o’r Atodlen hon,...

         3. 8. Nid yw trosglwyddo tir o dan yr Atodlen hon yn...

         4. 9. Yn ei gymhwysiad at drosglwyddo o dan yr Atodlen hon,...

         5. 10. Newid o ysgol gymunedol i ysgol wirfoddol a gynorthwyir

         6. 11. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys— (a) pan fo’n ofynnol...

         7. 12. Newid o ysgol gymunedol i ysgol wirfoddol a reolir

         8. 13. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys— (a) pan fo’n ofynnol...

         9. 14. Newid o ysgol sefydledig i ysgol gymunedol

         10. 15. (1) Mae is-baragraffau (2) a (3) yn gymwys pan fo’n...

         11. 16. Newid o ysgol sefydledig i ysgol wirfoddol a gynorthwyir neu ysgol wirfoddol a reolir

         12. 17. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys— (a) pan fo’n ofynnol...

         13. 18. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys— (a) pan fo’n ofynnol...

         14. 19. Newid o ysgol wirfoddol a gynorthwyir i ysgol gymunedol

         15. 20. (1) Mae is-baragraffau (2) a (3) yn gymwys pan fo’n...

         16. 21. Newid o ysgol wirfoddol a gynorthwyir neu ysgol wirfoddol a reolir i ysgol wirfoddol a reolir neu ysgol wirfoddol a gynorthwyir

         17. 22. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys— (a) pan fo’n ofynnol...

         18. 23. Newid o ysgol sefydledig, ysgol wirfoddol a gynorthwyir neu ysgol wirfoddol a reolir i ysgol wirfoddol a reolir neu ysgol wirfoddol a gynorthwyir

         19. 24. Newid o ysgol wirfoddol a reolir i ysgol gymunedol

         20. 25. (1) Mae is-baragraffau (2) a (3) yn gymwys pan fo’n...

         21. 26. Trosglwyddiadau heb eu cwblhau

         22. 27. Trosglwyddo hawl i ddefnyddio tir

         23. 28. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys— (a) os yw paragraff...

         24. 29. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys— (a) os yw paragraff...

         25. 30. Eithrio rhag trosglwyddo

         26. 31. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys os ceir y canlynol...

         27. 32. (1) Mae is-baragraff (2) yn gymwys yn absenoldeb cytundeb o...

         28. 33. (1) Caiff cytundeb o dan baragraff 31 ddarparu bod y...

         29. 34. Ym mharagraffau 31 a 32— ystyr “y trosglwyddai arfaethedig” (“the...

         30. 35. Cyfyngiadau ar waredu neu ddefnyddio tir

         31. 36. (1) Tra bod y weithdrefn o ddod yn ysgol o...

         32. 37. (1) Tra bod y weithdrefn ar gyfer dod yn ysgol...

      4. RHAN 4 ATODOL

         1. 38. Llywodraethu ysgol

         2. 39. Darpariaethau trosiannol - derbyniadau

   5. ATODLEN 5

      MÂN DDIWYGIADAU A DIWYGIADAU CANLYNIADOL

      1. RHAN 1 DIWYGIADAU SY’N YMWNEUD Â RHAN 2 (SAFONAU)

         1. 1. Deddf Diwygio Addysg 1988

         2. 2. Deddf Addysg 1996

         3. 3. Deddf Addysgu ac Addysg Uwch 1998

         4. 4. Deddf Safonau a Fframwaith Ysgolion 1998

         5. 5. Deddf Llywodraeth Leol 2000

         6. 6. Deddf Addysg 2002

         7. 7. Deddf Plant 2004

         8. 8. Deddf Addysg 2005

         9. 9. Deddf Addysg ac Arolygiadau 2006

         10. 10. Deddf Gofal Plant 2006

         11. 11. Deddf Cydraddoldeb 2010

         12. 12. Deddf Prentisiaethau, Sgiliau, Plant a Dysgu 2009

         13. 13. Mesur Addysg (Cymru) 2011

      2. RHAN 2 DIWYGIADAU SY’N YMWNEUD Â RHAN 3 (TREFNIADAETH YSGOL)

         1. 14. Deddf Diwygio Addysg 1988

         2. 15. ...

         3. 16. Deddf Addysg Bellach ac Addysg Uwch 1992

         4. 17. Deddf Addysg 1996

         5. 18. Deddf Addysg 1997

         6. 19. Deddf Safonau a Fframwaith Ysgolion 1998

         7. 20. Deddf Dysgu a Sgiliau 2000

         8. 21. Deddf Addysg 2002

         9. 22. Deddf Addysg 2005

         10. 23. Deddf Addysg ac Arolygiadau 2006

         11. 24. Deddf y Gwasanaeth Iechyd Gwladol (Cymru) 2006

         12. 25. Mesur Teithio gan Ddysgwyr (Cymru) 2008

         13. 26. Mesur Dysgu a Sgiliau (Cymru) 2009

         14. 27. Mesur Bwyta’n Iach mewn Ysgolion (Cymru) 2009

         15. 28. Deddf Cydraddoldeb 2010

         16. 29. Mesur Addysg (Cymru) 2011

         17. 30. Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011

      3. RHAN 3 DIWYGIADAU SY’N YMWNEUD Â RHAN 5 (DYLETSWYDDAU AMRYWIOL YSGOLION)

         1. 31. Deddf Addysg 1996 a gorchmynion a wneir odani

         2. 32. Deddf Addysg 2002

         3. 33. Deddf Addysg 2005

         4. 34. Deddf Addysg ac Arolygiadau 2006

         5. 35. Mesur Bwyta’n Iach mewn Ysgolion (Cymru) 2009

         6. 36. Deddf Addysg 2011