Pennod 2 - Amrywio Contractau
278.Ystyr amrywio contract yw newid telerau’r contract ar ôl i’r contract ddod i rym. Diffinnir ‘amrywiad’ yn adran 247, ac mae’n cynnwys tynnu ymaith neu ychwanegu telerau yn ogystal â diwygio telerau presennol. Nid yw unrhyw newid yn y landlord neu ddeiliad y contract yn amrywiad (ymdrinnir â hyn o dan adran 40).
Adran 103 – Amrywio
279.Pan fo un o delerau contract diogel yn ymgorffori’r adran hon heb ei haddasu bydd yn darparu mai dim ond yn unol â thelerau sy’n ymgorffori adrannau 104 i 108 y caniateir ymgorffori’r contract, neu o ganlyniad i ddeddfwriaeth a wneir gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru neu’r Senedd. Mae’r adran hon yn ddarpariaeth sylfaenol, ac mae adran 103(1)(b) a (2) yn ddarpariaethau sylfaenol y mae’n rhaid eu hymgorffori heb eu haddasu fel telerau contractau diogel. Diben hyn yw sicrhau nad yw amrywiadau i gontractau diogel yn tanseilio gweithredu darpariaethau sylfaenol y Ddeddf na darpariaethau atodol a wneir o dan y Ddeddf.
Adrannau 104 – Amrywio’r rhent ac Adran 105 – Amrywio cydnabyddiaeth arall
280.Mae’r ddwy adran hon yn ddarpariaethau sylfaenol, sydd i’w hymgorffori fel telerau sylfaenol contract diogel os oes rhent neu gydnabyddiaeth arall yn daladwy (er y gellir eu hepgor neu eu haddasu yn unol ag adran 20). Bydd telerau sy’n ymgorffori’r adrannau hyn heb eu haddasu yn pennu sut y caniateir amrywio telerau’r contract mewn perthynas â rhent neu gydnabyddiaeth arall (sef telerau sy’n ymwneud â materion allweddol). Rhaid i ddeiliad y contract o dan gontract diogel gael dau fis o rybudd o unrhyw newid yn swm y rhent neu gydnabyddiaeth arall sy’n daladwy. Mae’r darpariaethau yn caniatáu amrywio yn flynyddol.
Adran 106 - Amrywio telerau sylfaenol
281.Os yw’r adran hon wedi ei hymgorffori fel un o delerau contract diogel, heb ei haddasu, caniateir amrywio telerau sylfaenol y contract diogel os yw’r landlord a deiliad y contract yn cytuno. Pennir eithriadau i hyn yn y teler o’r contract sy’n ymgorffori adran 108. Mae adran 108(2) yn rhestru darpariaethau sylfaenol penodol na ellir fyth eu hamrywio (mae’r rhain yn cyfateb i’r darpariaethau sylfaenol a restrir yn adran 20 y mae’n rhaid eu hymgorffori fel telerau pob contract diogel heb eu haddasu (megis adran 55 sy’n ymdrin ag ymddygiad gwaharddedig). Rhaid i unrhyw amrywiad a ganiateir i deler sylfaenol wella sefyllfa deiliad y contract hefyd.
Adran 107 – Amrywio telerau atodol a thelerau ychwanegol
282.Os yw’r adran hon wedi ei hymgorffori fel un o delerau contract diogel, heb ei haddasu, caniateir amrywio telerau atodol ac ychwanegol y contract, naill ai drwy gytundeb rhwng y landlord a deiliad y contract, neu wrth i’r landlord roi hysbysiad i ddeiliad y contract i’r perwyl bod teler o’r fath i gael ei amrywio. Ond mae hyn yn ddarostyngedig i’r cyfyngiadau ar amrywio a bennir yn y teler o’r contract sy’n ymgorffori adran 108(4) a (5). Os gwneir yr amrywiad drwy hysbysiad, rhaid i’r landlord roi hysbysiad rhagarweiniol i ddeiliad y contract cyn i’r amrywiad ddigwydd, gan roi gwybodaeth am yr hyn y bwriedir ei amrywio a rhoi cyfle rhesymol i ddeiliad y contract wneud sylwadau. Ar ôl gwneud hynny, caiff y landlord wedyn ddyroddi hysbysiad pellach sy’n roi gwybod i ddeiliaid y contract am yr amrywiad arfaethedig a pha bryd y bydd yn cael effaith.
Adran 108 – Cyfyngiad ar amrywio
283.Diben yr adran hon (ynghyd ag adran 103) yw sicrhau na all y partïon i gontract, ar unrhyw adeg yn ystod oes y contract, amrywio’r contract er mwyn tanseilio darpariaethau’r Ddeddf hon sy’n ymdrin ag ymgorffori ac addasu darpariaethau sylfaenol (gweler adrannau 20 a 21). Mae’r paragraffau sy’n dilyn yn crynhoi effaith adran 108 yn fanylach, ond yn gyffredinol, ni chaniateir unrhyw amrywiad yn ystod oes y contract, a fyddai’n arwain at gynnwys telerau yn y contract na fyddent wedi eu caniatáu o dan adran 20 neu adran 21 pe byddent wedi eu cynnwys o’r cychwyn, neu na fyddai’n cynnwys telerau y byddai wedi bod yn ofynnol eu cynnwys o’r cychwyn o dan adran 20 neu adran 21.
284.Bydd un o delerau sylfaenol contract sy’n ymgorffori’r adran hon yn cyfyngu ar y modd y gellir amrywio telerau contract diogel. Bydd telerau sylfaenol sy’n ymgorffori is-adrannau (1) a (2) yn gwahardd amrywio telerau sylfaenol penodol o dan unrhyw amgylchiadau (oni bai y cânt eu hamrywio o ganlyniad i ddeddfwriaeth).
285.Mae teler sylfaenol mewn contract sy’n ymgorffori is-adran (3) yn darparu nad oes effaith i amrywiad o unrhyw deler sylfaenol arall oni fyddai, o ganlyniad i’r amrywiad, y ddarpariaeth sylfaenol yr oedd y teler yn ei hymgorffori yn cael ei hymgorffori heb ei haddasu o hyd, neu nad yw peidio â’i hymgorffori neu ei hymgorffori gydag addasiad yn gwella sefyllfa deiliad y contract, ym ei farn ef. Ystyr hyn yw, os nad yw un o delerau’r contract yn ymgorffori un o’r darpariaethau sylfaenol a restrir yn is-adran (2), y caniateir ei addasu neu ei hepgor mewn amgylchiadau penodol. Ond oni bai bod deiliad y contract o’r farn fod yr addasiad (neu’r dilead) yn gwella ei sefyllfa, mae’n debyg mai dim ond newidiadau cyfyngedig iawn a ganiateir.
286.Yn yr un modd, ni fydd amrywiad yn cael unrhyw effaith os yw’n golygu y bydd y teler sylfaenol yn anghydnaws ag unrhyw un neu ragor o’r telerau sylfaenol na chaniateir eu haddasu (hynny yw, rhai sy’n ymgorffori’r darpariaethau sylfaenol a restrir yn is-adran (2)).
287.Bydd telerau sylfaenol contract sy’n ymgorffori is-adrannau (4) a (5) yn cyfyngu ar y ffordd y gellir amrywio telerau, fel na allant wrthdaro ag unrhyw delerau sylfaenol (oni bai bod yr amrywiad yn deillio o ddeddfwriaeth).
288.Er mwyn sicrhau na ellir addasu’r gallu i amrywio telerau, mae’r adran hon ei hun yn ddarpariaeth sylfaenol y mae’n rhaid ei hymgorffori mewn contractau diogel heb ei haddasu.
Adran 109 – Datganiad amrywio ysgrifenedig
289.Pan fo’r adran hon wedi ei hymgorffori heb ei haddasu, os yw amrywiad wedi ei wneud yn unol â’r contract, neu o ganlyniad i ddeddfwriaeth, rhaid i’r landlord naill ai ddarparu ddatganiad ysgrifenedig o’r telerau a amrywiwyd neu ddarparu datganiad ysgrifenedig o’r contract meddiannaeth cyfan gyda’r telerau a amrywiwyd wedi eu cynnwys ynddo. Ond ni fydd y rhwymedigaeth hon yn gymwys os yw’r landlord eisoes wedi darparu hysbysiad amrywio (o dan delerau’r contract sy’n ymgorffori adrannau 104, 105(2) i (4) neu 107(1)(b) a (2) i (6)). Rhaid darparu’r datganiad ysgrifenedig o fewn 14 diwrnod o’r dyddiad yr amrywiwyd y contract, ac ni chaiff y landlord godi ffi am ei ddarparu.
Adran 110 – Methu â darparu datganiad ysgrifenedig etc.
290.Mae landlord sy’n methu â darparu datganiad ysgrifenedig yn unol ag un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 109 yn atebol o dan adran 87 i dalu tâl digolledu i ddeiliad y contract. Mae’r adran hon hefyd yn darparu bod llog yn cronni ar y tâl digolledu os yw’r landlord yn methu â darparu’r datganiad.
