Deddf Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus (Cymru) 2019

Adroddiadau arbennig

28 Adroddiadau arbennig

(1) Caiff yr Ombwdsmon baratoi adroddiad o dan yr adran hon (“adroddiad arbennig”) os yw is-adran (2), (4) neu (6) yn gymwys.

(2) Mae’r is-adran hon yn gymwys os yw’r Ombwdsmon, mewn adroddiad o dan adran 23, wedi dod i’r casgliad bod unrhyw berson wedi dioddef anghyfiawnder neu galedi, neu’n debygol o ddioddef anghyfiawnder eu galedi, o ganlyniad i’r mater yr ymchwiliwyd iddo, ac—

(a) nad yw’r Ombwdsmon wedi cael yr hysbysiad sy’n ofynnol o dan adran 26 cyn diwedd y cyfnod a ganiateir o dan yr adran honno,

(b) bod yr Ombwdsmon wedi cael yr hysbysiad hwnnw, ond nad yw’n fodlon â’r canlynol—

(i) y camau gweithredu y mae’r awdurdod rhestredig wedi’u cymryd neu’n bwriadu eu cymryd, neu

(ii) cyn diwedd pa gyfnod y mae’n bwriadu cymryd y camau gweithredu hynny, neu

(c) bod yr Ombwdsmon wedi cael yr hysbysiad hwnnw, ond nad yw’n fodlon bod yr awdurdod rhestredig, cyn diwedd y cyfnod a ganiateir, wedi cymryd y camau gweithredu y bwriadai eu cymryd.

(3) Y cyfnod a ganiateir at ddibenion is-adran (2)(c) yw—

(a) y cyfnod y cyfeirir ato yn adran 26(2)(b), neu

(b) unrhyw gyfnod hwy a bennir gan yr Ombwdsmon yn ysgrifenedig.

(4) Mae’r is-adran hon yn gymwys—

(a) os yw’r Ombwdsmon wedi paratoi adroddiad o dan adran 27(2), a

(b) os nad yw’r Ombwdsmon yn fodlon bod yr awdurdod rhestredig wedi gweithredu argymhellion yr Ombwdsmon cyn diwedd y cyfnod a ganiateir.

(5) Y cyfnod a ganiateir at ddibenion is-adran (4)(b) yw—

(a) y cyfnod y cyfeirir ato yn adran 27(2)(b), neu

(b) unrhyw gyfnod hwy a bennir gan yr Ombwdsmon yn ysgrifenedig.

(6) Mae’r is-adran hon yn gymwys—

(a) os yw mater y mae gan yr Ombwdsmon hawl i ymchwilio iddo wedi cael ei ddatrys,

(b) os yw’r Ombwdsmon, wrth ddatrys y mater, wedi dod i’r casgliad bod unrhyw berson wedi dioddef anghyfiawnder neu galedi, neu’n debygol o ddioddef anghyfiawnder neu galedi, o ganlyniad i’r mater,

(c) os yw’r awdurdod rhestredig wedi cytuno i gymryd camau gweithredu penodol cyn diwedd cyfnod penodol, a

(d) os nad yw’r Ombwdsmon yn fodlon bod yr awdurdod rhestredig wedi cymryd y camau gweithredu hynny cyn diwedd y cyfnod a ganiateir.

(7) Y cyfnod a ganiateir at ddibenion is-adran (6)(d) yw—

(a) y cyfnod y cyfeirir ato yn is-adran (6)(c), neu

(b) unrhyw gyfnod hwy a bennir gan yr Ombwdsmon yn ysgrifenedig.

(8) Rhaid i adroddiad arbennig—

(a) nodi’r ffeithiau sy’n sail i gymhwyso is-adran (2), (4) neu (6), a

(b) gwneud y cyfryw argymhellion sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon o ran y camau gweithredu y dylid, ym marn yr Ombwdsmon, eu cymryd—

(i) i unioni neu i atal yr anghyfiawnder neu’r caledi i’r person, a

(ii) i atal anghyfiawnder neu galedi tebyg rhag cael ei achosi i unrhyw berson yn y dyfodol.

(9) Rhaid i’r Ombwdsmon anfon copi o adroddiad arbennig—

(a) os caiff yr adroddiad arbennig ei baratoi am fod is-adran (2) yn gymwys, at bob person yr anfonwyd copi o’r adroddiad o dan adran 23 ato o dan adran 23(1)(b);

(b) os caiff yr adroddiad arbennig ei baratoi am fod is-adran (4) neu (6) yn gymwys—

(i) at y person a wnaeth y gŵyn, os yw’r ymchwiliad yn ymwneud â chŵyn;

(ii) at yr awdurdod rhestredig y mae’r adroddiad yn ymwneud ag ef.

(10) Caiff yr Ombwdsmon anfon copi o adroddiad arbennig at unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon.

29 Adroddiadau arbennig: atodol

(1) Caiff yr Ombwdsmon—

(a) cyhoeddi adroddiad arbennig a wnaed o dan adran 28;

(b) rhoi copi o’r adroddiad a gyhoeddwyd neu unrhyw ran ohono i unrhyw berson sy’n gofyn amdano neu amdani.

(2) Caiff yr Ombwdsmon godi ffi resymol am roi copi o adroddiad (neu ran o adroddiad) o dan is-adran (1)(b).

(3) Rhaid i’r awdurdod rhestredig y gwneir adroddiad arbennig ar ei gyfer ad-dalu’r Ombwdsmon am y gost o gyhoeddi adroddiad arbennig os gofynnir iddo wneud hynny gan yr Ombwdsmon.

(4) Os yw adroddiad arbennig—

(a) yn crybwyll enw unrhyw berson heblaw’r awdurdod rhestredig y mae’r adroddiad yn ymwneud ag ef, neu

(b) yn cynnwys unrhyw fanylion sydd, ym marn yr Ombwdsmon, yn debygol o wneud unrhyw berson o’r fath yn hysbys ac y gellir, ym marn yr Ombwdsmon, eu hepgor heb amharu ar effeithiolrwydd yr adroddiad,

ni chaniateir cynnwys yr wybodaeth honno mewn fersiwn o’r adroddiad a anfonir at berson o dan adran 28(9) neu (10) neu a gyhoeddir o dan is-adran (1) o’r adran hon, yn ddarostyngedig i is-adran (5).

(5) Nid yw is-adran (4) yn gymwys mewn perthynas â fersiwn o’r adroddiad arbennig os yw’r Ombwdsmon, ar ôl ystyried buddiannau unrhyw berson a dramgwyddwyd ac unrhyw bersonau eraill sy’n briodol ym marn yr Ombwdsmon, o’r farn ei bod er budd y cyhoedd i gynnwys yr wybodaeth honno yn y fersiwn honno o’r adroddiad.

(6) Mae adrannau 24 a 25 (rhoi cyhoeddusrwydd i adroddiadau o dan adran 23) yn gymwys mewn perthynas ag adroddiad arbennig o dan adran 28 yn yr un modd ag y maent yn gymwys mewn perthynas ag adroddiad o dan adran 23.

30 Adroddiadau arbennig sy’n ymwneud â Llywodraeth Cymru a Chomisiwn Cynulliad Cenedlaethol Cymru

(1) Mae’r adran hon yn gymwys os caiff adroddiad arbennig ei wneud mewn achos pan gafodd yr ymchwiliad ei wneud mewn cysylltiad â Llywodraeth Cymru neu Gomisiwn Cynulliad Cenedlaethol Cymru.

(2) Rhaid i’r person perthnasol osod copi o’r adroddiad gerbron y Cynulliad.

(3) Yn is-adran (2) ystyr “y person perthnasol” yw—

(a) os cafodd yr ymchwiliad ei wneud mewn cysylltiad â Llywodraeth Cymru, Prif Weinidog Cymru, a

(b) os cafodd yr ymchwiliad ei wneud mewn cysylltiad â Chomisiwn Cynulliad Cenedlaethol Cymru, aelod o’r Comisiwn hwnnw.