Swyddogaethau amrywiol
Adran 63 - Dyletswydd i gadw darpariaeth ddysgu ychwanegol o dan adolygiad
141.Mae adran 63 yn gosod dyletswydd ar awdurdodau lleol i gadw o dan adolygiad y trefniadau a wneir ganddynt hwy a chan gyrff llywodraethu ysgolion a gynhelir yn eu hardal ar gyfer plant a phobl ifanc ag ADY. Mae hyn yn cynnwys ystyried y graddau y mae’r trefniadau yn ddigonol i ddiwallu ADY y plant a’r bobl ifanc y maent yn gyfrifol amdanynt. Fel rhan o’u hystyriaethau, rhaid i awdurdodau lleol roi sylw i’r ddarpariaeth ddysgu ychwanegol a all gael ei threfnu’n rhesymol gan gyrff eraill (megis cyrff iechyd). Mae hefyd yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol ystyried digonolrwydd darpariaeth ddysgu ychwanegol yn Gymraeg a maint a gallu’r gweithlu sydd ar gael. Os yw awdurdod lleol yn ystyried nad yw’r trefniadau yn ddigonol mewn unrhyw ffordd, rhaid iddo gymryd pob cam rhesymol i unioni’r mater. Rhaid i awdurdodau lleol ymgynghori ag unrhyw bersonau y maent yn ystyried eu bod yn briodol er mwyn llywio’r broses ystyried ac adolygu, ac ar yr adegau y maent yn ystyried eu bod yn briodol.
Adran 64 - Dyletswydd cyrff iechyd i hysbysu rhieni etc.
142.Mae’r adran hon yn ymwneud â sefyllfaoedd pan fo corff iechyd yng Nghymru neu yn Lloegr o fath a restrir yn is-adran (2) yn arfer unrhyw un neu ragor o’i swyddogaethau mewn perthynas â phlentyn sydd o dan yr oedran ysgol gorfodol ac y mae awdurdod lleol yng Nghymru yn gyfrifol amdano. Os yw’r corff iechyd yn ffurfio barn bod gan y plentyn (neu y mae’n debygol bod gan y plentyn) ADY, rhaid i’r corff iechyd ddwyn ei farn i sylw’r awdurdod lleol yng Nghymru sy’n gyfrifol am y plentyn (neu os yw’r plentyn yn derbyn gofal, yr awdurdod sy’n gofalu am y plentyn), os yw’r corff iechyd wedi ei fodloni y byddai gwneud hynny er lles pennaf y plentyn.
143.Cyn gwneud hynny, rhaid i’r corff iechyd roi gwybod i riant y plentyn am ei farn ac am ei ddyletswydd i roi gwybod i’r awdurdod lleol priodol. Y rheswm dros hyn yw sicrhau bod y rhiant yn cael cyfle i drafod y farn â swyddog o’r corff iechyd, cyn i’r corff iechyd ddwyn ei farn i sylw’r awdurdod lleol priodol ac mae’n bosibl hefyd y bydd y drafodaeth yn helpu i lywio asesiad y corff iechyd o les pennaf y plentyn.
144.Mae’r adran hon hefyd yn gosod dyletswydd ar y corff iechyd i roi gwybod i’r rhiant am unrhyw sefydliadau gwirfoddol y mae’n ystyried eu bod yn debygol o allu rhoi cyngor neu gymorth i’r rhiant mewn cysylltiad ag unrhyw ADY a all fod gan y plentyn.
Adran 65 - Dyletswyddau i ddarparu gwybodaeth a help arall
145.Mae adran 65 yn darparu, pan fydd awdurdodau lleol yn gofyn am wybodaeth neu help arall gan bersonau penodol er mwyn arfer eu swyddogaethau o dan Ran 2, y cydymffurfir â’r ceisiadau hynny, ac eithrio o dan yr amgylchiadau a nodir yn is-adran (2). Mae’r personau sy’n ddarostyngedig i’r ddyletswydd hon wedi eu rhestru yn is-adran (4), sef pob corff cyhoeddus neu bersonau eraill sy’n arfer swyddogaethau cyhoeddus.
146.Caiff person o’r fath wrthod cydymffurfio â’r cais am help neu wybodaeth os yw’n ystyried bod gwneud hynny’n anghydnaws â’i ddyletswyddau ei hun neu y byddai’n cael effaith andwyol ar arfer ei swyddogaethau (is-adran (2)). Fodd bynnag, os nad yw’r person yn cydymffurfio â chais o’r fath am help neu wybodaeth, rhaid iddo roi rhesymau ysgrifenedig dros wrthod y cais i’r awdurdod lleol (is-adran (3)).
147.Mae is-adran (5) yn caniatáu i reoliadau nodi cyfnod y mae rhaid i’r person gydymffurfio â chais ynddo, ac i eithriadau fod yn gymwys i’r gofyniad i gydymffurfio o fewn y cyfnod hwn.
Adran 66 - Hawl awdurdod lleol i gael mynediad i fangreoedd ysgolion a sefydliadau eraill
148.Mae adran 66 yn sicrhau bod gan awdurdod lleol sy’n cynnal CDU ar gyfer plentyn neu berson ifanc hawl i gael mynediad i unrhyw fan ym mangre’r ysgol neu’r sefydliad arall yng Nghymru neu yn Lloegr lle y darperir addysg neu hyfforddiant ar gyfer y plentyn hwnnw neu’r person ifanc hwnnw. Dim ond pan fo’n angenrheidiol er mwyn i’r awdurdod lleol arfer ei swyddogaethau o dan y Rhan hon y mae’r hawl mynediad hon yn gymwys, a rhaid i hynny ddigwydd ar adeg resymol.
149.Mae’r sefydliadau y mae hawl gan awdurdod lleol i gael mynediad iddynt wedi eu rhestru yn is-adran (3).
Adran 67 - Darparu nwyddau neu wasanaethau mewn perthynas â darpariaeth ddysgu ychwanegol
150.Mae adran 67 yn rhoi pwerau i Weinidogion Cymru i wneud rheoliadau i ddarparu i awdurdodau lleol gyflenwi nwyddau a gwasanaethau i bersonau sy’n gwneud darpariaeth ddysgu ychwanegol neu sy’n arfer swyddogaethau o dan y Rhan hon. Caiff hyn gynnwys rheoliadau ynghylch telerau ac amodau cyflenwi nwyddau a gwasanaethau o’r fath.
