Pennu swm y dreth sydd i’w chodi
324.Mae paragraffau 5, 6 a 7 yn nodi sut y mae swm y dreth sydd i’w chodi i’w gyfrifo. Mae paragraff 5 yn ei gwneud yn ofynnol i bennu swm y dreth sydd i’w chodi drwy gyfrifo swm y dreth sy’n gysylltiedig â’r gydnabyddiaeth sydd i’w phriodoli i anheddau, a’r dreth sy’n gysylltiedig â’r gydnabyddiaeth sy’n weddill. Dylid defnyddio’r cyfraddau a’r bandiau priodol i bennu’r dreth a godir, gan gynnwys, pan fo hynny’n berthnasol, y rheini sy’n ymwneud â thrafodiadau eiddo preswyl cyfraddau uwch.
325.Mae paragraff 6 yn darparu ar gyfer cyfrifo’r dreth sy’n gysylltiedig â’r gydnabyddiaeth sydd i’w phriodoli i anheddau. Mae hyn yn golygu cyfrifo pris cyfartalog ar gyfer pob annedd a phennu swm y dreth a fyddai i’w chodi ar y pris cyfartalog hwnnw. Yna lluosir y swm hwn o dreth â nifer yr anheddau sydd wedi eu cynnwys yn y trafodiad perthnasol er mwyn cyfrifo’r dreth sy’n gysylltiedig â’r gydnabyddiaeth sydd i’w phriodoli i anheddau. Ar gyfer trafodiadau cysylltiol, caiff y swm o dreth ei ddosrannu wedyn i bob trafodiad yn gymesur â’i gyfran o gydnabyddiaeth cyfanswm yr anheddau.
326.Mae is-baragraff (2) yn cyflwyno “terfyn isaf treth” er mwyn sicrhau bod y swm o dreth a bennir o ganlyniad i’r cyfrifiad uchod yn arwain at ffigur sydd o leiaf 1% o gyfanswm y gydnabyddiaeth sydd i’w phriodoli i anheddau. Gall hynny ddigwydd pan fo pris cyfartalog yr anheddau o fewn y band treth cyfradd sero, gan arwain at sefyllfa lle mae’r prynwr yn y trafodiad perthnasol wedi ei ryddhau’n llwyr rhag treth trafodiadau tir.
327.Mae is-baragraff (7) yn darparu y caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau roi canran wahanol yn lle’r isafswm cyfredol o 1%.
328.Mae paragraff 7(1) yn darparu mai’r dreth sy’n gysylltiedig â’r gydnabyddiaeth sy’n weddill yw’r ffracsiwn priodol o swm y dreth a fyddai’n ddyledus os nad oedd yr Atodlen hon yn gymwys. Mae is-baragraff (2) yn nodi’r cyfrifiad ar gyfer pennu’r “ffracsiwn priodol” o’r trafodiad perthnasol ac mae is-baragraff (3) yn diffinio ystyr “cyfanswm y gydnabyddiaeth sy’n weddill” at ddibenion yr Atodlen hon.
