Adrannau 29-32 – Cyfrifon ac archwilio
33.Mae adran 29 yn ei gwneud yn ofynnol i ACC gadw cofnodion llawn a phriodol a’u paratoi ar ddiwedd pob blwyddyn ariannol. Rhaid paratoi’r Cyfrifon yn unol ag unrhyw gyfarwyddydau a roddir gan Weinidogion Cymru.
34.Caiff Gweinidogion Cymru gyfarwyddo ACC ynghylch yr wybodaeth sydd i’w chynnwys yn y cyfrifon a’r modd y mae i’w chyflwyno, y dulliau a’r egwyddorion a ddefnyddir i baratoi’r cyfrifon ac unrhyw wybodaeth ategol arall a ddylai fynd gyda’r cyfrifon.
35.Mae adran 30 yn ei gwneud yn ofynnol i ACC baratoi Datganiad Treth o’r arian a dderbyniwyd (pa un a gasglwyd yr arian yn uniongyrchol neu gan sefydliad y dirprwywyd swyddogaethau casglu trethi iddo) ar gyfer pob blwyddyn ariannol yn unol â chyfarwyddydau gan Weinidogion Cymru.
36.Mae adran 31 yn nodi erbyn pa bryd y mae’n rhaid i ACC gyflwyno’r cyfrifon a’r Datganiad Treth i’r Archwilydd Cyffredinol at ddibenion archwilio.
37.Wrth archwilio’r cyfrifon a’r Datganiad Treth rhaid i’r Archwilydd Cyffredinol gael ei fodloni yr aed i wariant yn gyfreithlon, nad yw arian a dderbyniwyd wedi ei wario ond at y diben a fwriadwyd, bod arian a gasglwyd wedi ei gasglu’n gyfreithlon, a bod unrhyw alldaliadau a ddidynnwyd wedi eu didynnu yn unol ag adran 25(2). O fewn 4 mis i dderbyn y cyfrifon a’r Datganiad Treth gan ACC rhaid i’r Archwilydd Cyffredinol osod copi ardystiedig o’r cyfrifon a’r Datganiad Treth, a’i adroddiad, gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru.
38.Gwneir darpariaeth o dan adran 32 i’r Archwilydd Cyffredinol gynnal archwiliad o’r graddau y mae ACC wedi defnyddio adnoddau yn ddarbodus, yn effeithlon ac yn effeithiol wrth arfer ei swyddogaethau. Os yw’r Archwilydd Cyffredinol o’r farn bod archwiliad o’r fath yn angenrheidiol, rhaid i’r Archwilydd Cyffredinol ymgynghori â Chynulliad Cenedlaethol Cymru yn y lle cyntaf ac ystyried ei farn o ran a ddylid cynnal archwiliad ai peidio. Os cynhelir archwiliad, rhaid i’r Archwilydd Cyffredinol gyhoeddi adroddiad ar y canlyniadau cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol a gosod copi gerbron Cynulliad Cenedlaethol Cymru.
