Adran 10 - Cyfrifo lluosyddion ardrethu annomestig
28.Mae Rhan 1 o Atodlen 7 i Ddeddf 1988 yn darparu ar gyfer cyfrifo lluosyddion ardrethu annomestig o ran Cymru. Maeʼr adran hon yn mewnosod Rhan newydd sy’n ailddatgan y darpariaethau a oedd wedi eu cynnwys yn flaenorol yn Rhan 1 ynghyd â darpariaeth newydd syʼn caniatáu i Weinidogion Cymru osod lluosyddion gwahaniaethol drwy reoliadau. Mae adran 11 yn gwneud darpariaeth atodol.
29.Mae Rhan newydd A2 (Lluosyddion ardrethu annomestig: Cymru) o Atodlen 7 i Ddeddf 1988 yn cynnwys paragraffau A13 i A20. Maeʼr Rhan hon yn nodi fformiwlâu cyffredinol ar gyfer cyfrifoʼr lluosydd ardrethu annomestig o ran blynyddoedd ailbrisio a blynyddoedd eraill (gweler paragraffau A14 ac A15). Yn y ddau achos maeʼr lluosydd ardrethu annomestig yn parhau i fod yn gysylltiedig â’r mynegai prisiau defnyddwyr ond mae Gweinidogion Cymru yn cadwʼr pŵer i gysylltuʼr lluosydd â mynegai gwahanol neu newid cyfrifiad y lluosydd fel arall drwy reoliadau (gweler paragraff A18).
30.Pan fo rheoliadau a wneir o dan baragraff newydd A16 (Cyfrifo lluosyddion gwahaniaethol) yn gymwys mewn cysylltiad â hereditament, mae lluosydd gwahaniaethol a bennir gan Weinidogion Cymru mewn rheoliadau yn gymwys mewn cysylltiad âʼr hereditament hwnnw. Rhaid i luosyddion oʼr fath fod yn gyfran oʼr lluosydd am y flwyddyn yn gyffredinol (fel yʼi cyfrifir o dan baragraff A14 neu A15, yn ôl y digwydd) ond cânt fod yn fwy na 100% oʼr lluosydd hwnnw. Caiff rheoliadau a wneir o dan baragraff A16 bennu lluosyddion gwahaniaethol gwahanol mewn perthynas â disgrifiadau gwahanol o hereditamentau ar y rhestrau lleol neu symiau gwahanol o werth ardrethol a ddangosir yn erbyn enwau personau dynodedig ar y rhestr ganolog. Ni chaniateir gwneud rheoliadau oʼr fath oni bai bod drafft wedi ei osod gerbron Senedd Cymru, aʼi gymeradwyo drwy benderfyniad (gweithdrefn gadarnhaol ddrafft).
31.Mae paragraff A17 yn cadw effaith rhyddhad ardrethi gwelliannau yn achos yr hereditamentau hynny y maeʼr rhyddhad hwn a lluosydd gwahaniaethol yn gymwys iddynt. Maeʼr paragraff hwn hefyd yn nodiʼr egwyddor maiʼr lluosydd a chanddoʼr gwerth isaf (o blith y rhai syʼn gymwys) sydd iʼw ddefnyddio ar gyfer cyfrifoʼr swm a godir ar gyfer yr hereditament, pan fo mwy nag un lluosydd gwahaniaethol yn gymwys mewn cysylltiad â hereditament.
32.Mae paragraffau A18 i A20 yn ailddatgan y gofynion presennol a osodir ar Weinidogion Cymru o ran gwneud a rhoi hysbysiad o gyfrifiadauʼr lluosydd ardrethu annomestig ar gyfer blwyddyn ariannol y codir swm ynglŷn â hi (cymhwysir y gofynion hyn hefyd i unrhyw luosyddion gwahaniaethol a ragnodir o dan baragraff A16).
