Atodlen 23 – Diwygiadau i Ddeddf Casglu a Rheoli Trethi (Cymru) 2016
428.Mae’r Atodlen hon yn gwneud nifer o ddiwygiadau i DCRhT.
429.Mae paragraff 6 yn mewnosod adran 38A yn DCRhT sy’n nodi cyfrifoldebau prynwyr, pan na fo’n ofynnol dychwelyd ffurflen dreth, i gadw a storio’n ddiogel unrhyw gofnodion (am y cyfnodau a bennir yn yr adran) sy’n dangos nad oedd yn ofynnol dychwelyd ffurflen dreth ar gyfer y cyfnodau a bennir.
430.Mae paragraff 8 yn mewnosod adran 39A yn DCRhT sy’n rhoi’r pŵer i Weinidogion Cymru bennu, drwy reoliadau, a yw’n ofynnol cadw a storio’n ddiogel gofnodion o ddisgrifiadau penodol, neu nad oes angen gwneud hynny.
431.Mae paragraff 12 yn diwygio adran 43 o DCRhT er mwyn darparu, pan fo hysbysiad ymholiad wedi ei ddyroddi mewn perthynas â ffurflen dreth bellach yna gellir hefyd, os tybir bod hynny’n angenrheidiol, ddyroddi hysbysiad ymholiad ar gyfer ffurflen gynharach a ddychwelwyd mewn cysylltiad â’r un trafodiad (hyd yn oed pe byddai’r ffurflen honno fel arfer y tu allan i’r cyfnod o 12 mis ar gyfer ymholiadau).
432.Mae paragraff 14 yn mewnosod adran 45A yn DCRhT sy’n darparu nad yw diwygiad a wneir i ffurflen dreth gan drethdalwr o dan adran 41 o DCRhT yn ystod ymholiad i’r ffurflen dreth honno yn cael effaith yn awtomatig. Bydd diwygiad y trethdalwr yn cael effaith pan gwblheir yr ymholiad, oni bai bod ACC yn datgan fel arall (yn yr hysbysiad cau a ddyroddir o dan adran 50 o DCRhT).
433.Mae paragraff 24 yn mewnosod adran 63A yn DCRhT sy’n galluogi trethdalwyr i hawlio rhyddhad pan fo rheoliadau sy’n gosod cyfraddau treth a bandiau treth yn peidio â chael effaith o dan broses dros dro y weithdrefn gadarnhaol ar gyfer gosod cyfraddau treth a bandiau treth. Gwneir newidiadau canlyniadol eraill hefyd i DCRhT er mwyn adlewyrchu bod adran newydd 63A wedi ei mewnosod.
434.Mae paragraff 42 yn mewnosod adran sy’n amnewid adran 122 o DCRhT ac yn darparu y bydd cosb taliadau hwyr yn gymwys os nad yw swm o dreth ddatganoledig wedi ei dalu erbyn y “dyddiad cosbi” a bennir yn Nhabl A1.
435.Mae paragraff 42 ym mewnosod adran 122A yn DCRhT sy’n nodi pan fydd personau yn dod yn atebol ar gyfer cosbau taliadau hwyr pellach mewn achosion pan fo swm yn parhau i fod heb ei dalu, a swm y fath gosbau.
436.O gymryd adrannau 122 a 122A o DCRhT gyda’i gilydd, ceir tri dyddiad cosbi taliadau hwyr a thri swm o gosb a ddarperir gan y Ddeddf hon:
cosb gychwynnol o 5% o’r dreth sydd heb ei thalu ar y “dyddiad cosbi”;
cosb bellach o 5% o’r dreth sy’n dal heb ei thalu ar ôl 6 mis o’r dyddiad sy’n digwydd 30 o ddiwrnodau cyn y dyddiad cosbi; a
ail gosb bellach o 5% o’r dreth sy’n dal heb ei thalu ar ôl 12 mis o’r dyddiad sy’n digwydd 30 o ddiwrnodau cyn y dyddiad cosbi.
437.Mae paragraff 56 yn mewnosod adran 154A yn DCRhT sy’n darparu y caniateir asesu unrhyw gosb y gellid bod wedi ei hasesu ar berson sydd wedi marw ar gynrychiolwyr personol y person hwnnw, ac mae unrhyw gosb a all ddod yn daladwy o ganlyniad i hynny yn daladawy o ystad y person sydd wedi marw.
438.Mae paragraff 58 yn disodli adran 157 o DCRhT sy’n darparu dyddiad dechrau llog taliadau hwyr pan na fo treth wedi ei thalu ar amser.
439.Mae paragraff 58 hefyd yn mewnosod adran 157A yn DCRhT ac yn disodli adran 158 o DCRhT. Mae’r adran hon yn darparu rheolau ar gyfer codi llog (a elwir yn “llog taliadau hwyr” ar swm o gosb nas talwyd o’r diwrnod ar ôl y dyddiad y dylai’r gosb fod wedi ei thalu.
440.Mae paragraff 63 yn mewnosod Pennod 3A yn Rhan 8 o DCRhT sy’n darparu rheolau sy’n ymwneud â thalu ac adennill trethi datganoledig mewn achosion pan fo trethdalwr wedi gwneud cais am adolygiad gan ACC o dan adran 173 o DCRhT neu ar apêl i’r Tribiwnlys o dan adran 178 o DCRhT. Yn fras, mae’r darpariaethau hyn yn galluogi’r trethdalwr i ofyn i ACC gytuno i ohirio adennill swm o dreth y ceir anghydfod yn ei gylch, hyd nes y caiff yr anghydfod ei ddatrys.
441.Os yw trethdalwr yn gofyn am adolygiad neu’n cyflwyno apêl, mae adran 181A yn darparu ei fod yn atebol o hyd i dalu unrhyw drethi datganoledig a llog sy’n ddyledus sy’n destun adolygiad neu apêl.
442.Pan geir cais am adolygiad neu apêl, mae adran 181B yn darparu y caiff y trethdalwr wneud cais i ohirio talu yr hyn sydd, yn nhyb y trethdalwr, yn swm o dreth ddatganoledig ormodol. Rhaid i’r cais i ohirio ddatgan y swm y mae’r trethdalwr am iddo gael ei ohirio a’r rheswm pam ei fod o’r farn bod y swm yn ormodol. Bydd ACC yn caniatáu cais pan fo o’r farn bod sail resymol i farn y trethdalwr bod treth ormodol wedi ei chodi arno. Caiff ACC ganiatáu’r cais yn llwyr neu’n rhannol, a rhaid i ACC ddyroddi hysbysiad o’i benderfyniad. Caiff ACC ganiatáu’r cais yn amodol ar ddarparu sicrhad digonol.
443.Mae adran 181C yn darparu mai’r un yw’r terfyn amser ar gyfer gwneud cais i ohirio â’r terfyn amser ar gyfer gwneud cais am adolygiad neu apêl. Er bod ceisiadau am adolygiad yn cael eu cyflwyno i ACC ac apelau yn cael eu cyflwyno i’r Tribiwnlys, rhaid cyflwyno pob cais i ohirio i ACC. Yn achos cais hwyr am adolygiad neu apêl, rhaid gwneud y cais i ohirio ar yr un pryd â’r cais am adolygiad neu apêl. Os gwrthodir cais hwyr am adolygiad neu apêl hwyr, ni fydd angen ystyried y cais i ohirio gan nad oes cais dilys am adolygiad neu apêl.
444.Mae adran 181D yn darparu rheolau ychwanegol mewn perthynas â cheisiadau hwyr i ohirio pan fu cais am adolygiad neu apêl. Ni chaiff ACC ystyried y cais onid oedd esgus rhesymol dros beidio â gwneud y cais i ohirio o fewn y terfyn amser statudol a bod y trethdalwr wedi gwneud y cais wedi hynny heb oedi afresymol.
445.Mae adran 181E yn rhoi’r hawl i’r trethdalwr, o fewn y cyfnod o 30 o ddiwrnodau gan ddechrau â’r dyddiad y mae ACC yn dyroddi hysbysiad am ei benderfyniad mewn perthynas â’r cais i ohirio, wneud cais i’r Tribiwnlys i ystyried y cais i ohirio. Caiff y Tribiwnlys gadarnhau, ganslo neu ddisodli penderfyniad ACC.
446.Mae adran 181F yn darparu rheolau ar gyfer pan fo naill ai ACC neu’r trethdalwr yn dymuno amrywio’r cais i ohirio a ganiatawyd os bu newid mewn amgylchiadau. Gellir cytuno ar yr amrywiad hwnnw drwy gydsyniad rhwng ACC a’r trethdalwr. Oni ddeuir i gytundeb o fewn y cyfnod o 21 o ddiwrnodau gan ddechrau â’r dyddiad y bydd un parti yn gwneud cais i’r llall i amrywio’r cais i ohirio a ganiatawyd, caiff y naill barti neu’r llall wneud cais i’r Tribiwnlys am benderfyniad ar y mater.
447.Mae adran 181G yn gwneud darpariaeth ar gyfer effaith y gohirio. Caiff y swm gohiriedig ei ddiffinio fel y swm o dreth ddatganoledig a bennir mewn cais i ohirio neu’r swm y caniatawyd cais i ohirio ar ei gyfer. Disgrifir y cyfnod pan fo gohiriad mewn grym fel y “cyfnod gohirio” a gosodir cyfnodau gwahanol gan ddibynnu ar ba un a yw’r cais i ohirio newydd ei gyflwyno neu pa un a yw’r cais wedi ei ganiatáu. Mewn achos pan na fo cais i ohirio wedi ei ganiatáu hyd yma mae’r cytundeb gohirio yn cychwyn o’r dyddiad y gwneir y cais ac yn dod i ben naill ai ar y diwrnod y’i caniateir; neu, oni chaniateir y cais, naill ai ar y diwrnod ar ôl y cyfnod apelio os nad oes apêl, neu, os oes apêl, ar y diwrnod y mae’r Tribiwnlys yn gwneud ei benderfyniad. Pan fo cais i ohirio wedi ei ganiatáu bydd y cyfnod gohirio yn cychwyn ar y dyddiad y’i caniateir ac yn dod i ben naill ai ar y diwrnod y mae ACC yn dyroddi hysbysiad ei fod wedi cwblhau ei adolygiad, neu pan fydd y Tribiwnlys yn penderfynu ar yr apêl. Felly bydd gohirio tybiedig mewn grym o’r dyddiad y mae’r trethdalwr yn cyflwyno ei gais, am y swm y gwneir cais amdano, tan i ACC benderfynu ar y cais.
448.Mae adran 181H yn cynnwys rheolau ar gyfer ceisiadau i ohirio yn dilyn apêl bellach yn erbyn penderfyniad gwrandawiad cyntaf y Tribiwnlys. Bydd trethdalwr yn gallu gwneud cais i ohirio treth ddatganoledig pan fo apêl yn cael ei chyfeirio ymlaen o un llys i lys uwch. Fodd bynnag, ni fydd ACC yn caniatáu’r gohiriad oni bai ei fod o’r farn bod sail resymol gan y trethdalwr dros ystyried bod swm y dreth a godir arno yn ormodol, ac y byddai adennill y dreth yn achosi caledi ariannol difrifol i’r trethdalwr. Bydd caledi ariannol difrifol yn cynnwys materion megis anallu i gael cyllid sy’n golygu mai’r unig ffordd o wneud y taliad fyddai drwy werthu’r cartref teuluol neu drwy’r angen i werthu asedau a ddefnyddir ym musnes y trethdalwr a fyddai’n ei atal rhag gallu gweithredu’r busnes hwnnw’n effeithiol. Mae’r adran hefyd yn gwneud rhai newidiadau canlyniadol eraill i weithrediad darpariaethau cysylltiedig eraill.
449.Mae adran 181I yn darparu na chaniateir apelio yn erbyn penderfyniad gan y Tribiwnlys mewn perthynas â chais i ohirio.
450.Mae paragraff 65 yn mewnosod adran 183A yn DCRhT. Pan fo ACC yn cyflwyno apêl bellach i dribiwnlys uwch neu lys uwch, effaith yr adran newydd yw y bydd gan ACC yr hawl, mewn amgylchiadau penodol, i wneud cais na ddylai fod yn ofynnol iddo ad-dalu’r dreth ddatganoledig y ceir anghydfod yn ei chylch hyd nes y penderfynir ar yr apêl honno. Ni fydd y cais yn cael ei ganiatáu onid yw’r tribiwnlys neu’r llys perthnasol yn rhoi caniatâd i ACC apelio, a hefyd o’r farn bod gwrthod cais ACC i beidio ag ad-dalu yn angenrheidiol i ddiogelu'r refeniw.
451.Mae paragraff 66 yn mewnosod adran 187A yn DCRhT sy’n nodi sut y bydd DCRhT yn gymwys i’r Goron mewn perthynas â’r dreth trafodiadau tir.
452.Mae paragraff 68 yn diwygio adran 190 o DCRhT fel bod hysbysiad, er enghraifft asesiad, a ddyroddir gan ACC yn annilys os na all y person yr anfonir yr hysbysiad ato ganfod yn rhesymol ei effaith. Mae’r hysbysiad i’w drin fel pe na bai wedi ei ddyroddi. Bydd y gwrthwyneb hefyd yn wir; hynny yw, os yw trethdalwr sy’n cael hysbysiad yn gallu canfod ei effaith, er gwaethaf y camgymeriadau ynddo, yna mae’n hysbysiad dilys.
