Sylwebaeth Ar Yr Adrannau

Rhan 6: Darpariaeth Bellach Sy’N Berthnasol I Gydnabod, Cymeradwyo a Dynodi

Adran 34: Cyfyngu ar gyllido a darparu cyrsiau penodol

72.Mae’r adran hon yn gosod cyfyngiad ar gyllid cyhoeddus ar gyfer cyrsiau addysg neu hyfforddiant ar gyfer dysgwyr o dan 19 oed, os yw’r cyrsiau hynny yn arwain at gymwysterau., Dim ond os yw’r ffurfiau ar gymwysterau o dan sylw yn rhai a ddyfernir gan gorff cydnabyddedig fel y’u cymeradwywyd gan Gymwysterau Cymru o dan Ran 4 (sef, eu bod wedi eu dyfarnu â’r rhif cymeradwyo), neu os ydynt wedi eu dynodi gan Gymwysterau Cymru o dan Ran 5 y caniateir i’r cyrsiau hynny gael eu cyllido gan Weinidogion Cymru, gan awdurdodau lleol neu gael eu darparu gan (neu ar ran) ysgol a gynhelir. Mewn achos pan fo ysgol a gynhelir yn darparu’r cwrs (neu fod y cwrs yn cael ei ddarparu ar ei rhan), rhaid i’r awdurdod lleol a’r corff llywodraethu sicrhau eu bod yn glynu wrth y cyfyngiad hwn. Mae Rhan 2 o Ddeddf Safonau a Threfniadaeth Ysgolion (Cymru) 2013 yn rhoi pwerau i awdurdodau lleol a Gweinidogion Cymru i ymyrryd yn y ffordd y caiff ysgolion a gynhelir eu cynnal ac yn rhoi pwerau i Weinidogion Cymru i ymyrryd wrth i awdurdod lleol arfer ei swyddogaethau addysg. Effaith adran 57(1) o’r Ddeddf hon (sy’n darparu i’r Ddeddf hon gael ei darllen ar y cyd â Deddf Addysg 1996) ac adran 61(2) (sy’n darparu i’r Ddeddf hon fod yn un o’r Deddfau Addysg) yw y byddai’r pwerau ymyrryd hyn ar gael pe bai corff llywodraethu neu awdurdod lleol yn methu â chydymffurfio â’r ddyletswydd o dan yr adran hon.

73.Mae hefyd yn ofynnol i’r cwrs gael ei ddarparu yn unol ag unrhyw amod sy’n cyfyngu ar ddyfarniad sydd ynghlwm wrth y gymeradwyaeth (yn achos cymhwyster a gymeradwywyd), neu yn unol ag unrhyw ddibenion penodedig y mae’r dynodiad i gael effaith atynt (yn achos dynodiad). Mae is-adran (4) yn esbonio bod amod sy’n cyfyngu ar ddyfarniad yn amod cymeradwyo sy’n ymwneud â’r person neu’r disgrifiad o berson y caniateir i’r cymhwyster gael ei ddyfarnu iddo – megis cyfyngiad sy’n seiliedig ar oedran dysgwyr.

74.Mae eithriad penodol i’r cyfyngiad hwn ar gyfer unrhyw gwrs sy’n cael ei ddarparu i berson sydd ag anhawster dysgu: nid yw’r eithriad hwn ond yn ymwneud â’r cwrs a ddarperir i’r person sydd ag anhawster dysgu ac nid yw’n darparu eithriad mewn perthynas â dysgwyr eraill ar y cwrs hwnnw. Yn ddibynnol ar bwerau cyllido’r corff awdurdodedig, byddai’r eithriad hwn yn ei alluogi i gyllido cyrsiau a ddarperir i unrhyw ddysgwr sydd ag anhawster dysgu pa gymhwyster bynnag y mae’r cwrs yn arwain ato a pha le bynnag y darperir y cwrs, er enghraifft pa un ai yng Nghymru neu y tu allan iddi. Mae adran 57(5) yn diffinio ystyr person ag anhawster dysgu at ddibenion y Ddeddf hon.

75.Mae is-adran (8) yn rhoi’r pŵer i Weinidogion Cymru i wneud eithriadau pellach i’r cyfyngiad hwn - naill ai ar gyfer rhai cyrsiau penodol neu ar gyfer amgylchiadau penodol eraill neu achosion penodol a all godi. Er enghraifft, gellid ystyried gwneud eithriad er mwyn galluogi dysgwr sydd wedi symud o ysgol yn y sector annibynnol i ysgol a gynhelir yng Nghymru i gymryd y cymhwyster y mae wedi ei baratoi ar ei gyfer. Gwneir yr eithriad gan Weinidogion Cymru drwy ddynodi’r cwrs yn ysgrifenedig.

76.Nid yw dynodiad gan Weinidogion Cymru yn sefydlu llwybr arall ar gyfer cymeradwyo cymwysterau - ei effaith yw ei bod yn bosibl y bydd cyrff awdurdodedig yn gallu cyllido cyrsiau ar gyfer dysgwyr sydd o dan 19 oed er eu bod yn arwain at ffurf ar gymhwyster nad yw wedi ei chymeradwyo na’i dynodi gan Gymwysterau Cymru.

77.Fel arall, nid yw’r Ddeddf yn cyfyngu ar y cymwysterau y caniateir iddynt gael eu defnyddio ar gyrsiau. Er enghraifft, gallai ysgol annibynnol yng Nghymru ddarparu cyrsiau sy’n arwain at ffurfiau ar gymwysterau nad ydynt wedi eu cymeradwyo na’u dynodi gan Gymwysterau Cymru.

Adran 35: Dyfarnu cymhwyster a gymeradwywyd yng Nghymru: cyfyngu ar gymhwyso amodau a osodir gan Ofqual

78.Mae adran 35 yn osgoi ffurf ar gymhwyster sydd wedi ei dyfarnu fel pe bai wedi ei chymeradwyo gan Gymwysterau Cymru rhag cael ei rheoleiddio ar yr un pryd gan Gymwysterau Cymru ac Ofqual. Mae Ofqual yn rheoleiddiwr cymwysterau a sefydlwyd o dan Ddeddf Prentisiaethau, Sgiliau, Plant a Dysgu 2009. Mae swyddogaethau Ofqual yn debyg i swyddogaethau Cymwysterau Cymru. Caniateir i gorff dyfarnu gael ei gydnabod gan Ofqual a chan Gymwysterau Cymru o dan y priod gyfundrefnau deddfwriaethol.

79.Mae adran 35 yn atal unrhyw amodau cydnabod a osodir gan Ofqual rhag bod yn gymwys i ddyfarnu ffurf ar gymhwyster yng Nghymru sydd wedi ei dyfarnu fel pe bai wedi ei chymeradwyo gan Gymwysterau Cymru. Byddai amodau cydnabod ac amodau cymeradwyo Cymwysterau Cymru yn gymwys o dan yr amgylchiadau hyn; ni fyddai amodau cydnabod Ofqual yn gymwys. Mae ystyr dyfarnu ffurf ar gymhwyster yng Nghymru wedi ei nodi yn is-adran (4) ac mae adran 57(4) hefyd yn berthnasol.

80.Caniateir i gymwysterau nad ydynt wedi eu dyfarnu fel rhai sydd wedi eu cymeradwyo ond sydd wedi eu rheoleiddio o dan amodau cydnabod Cymwysterau Cymru, gan gynnwys unrhyw gymwysterau dynodedig, gael eu rheoleiddio gan Ofqual hefyd (gweler adran 36 lle y caiff Cymwysterau Cymru reoleiddio, drwy amodau cydnabod, gymwysterau a ddyfernir yng Nghymru sydd o fewn cydnabyddiaeth y corff hyd yn oed os nad ydynt yn cael eu cymeradwyo). Mae adran 35 yn sicrhau nad oes gorgyffwrdd o’r fath yn digwydd mewn perthynas â ffurfiau ar gymwysterau a ddyfernir fel rhai sydd wedi eu cymeradwyo o dan Ran 4 o’r Ddeddf; mae adrannau 57(8) a 22(4) yn esbonio beth yw’r ystyr pan fo cymhwyster wedi ei ddyfarnu fel cymhwyster a gymeradwywyd. Nid yw adran 35 yn effeithio ar gymhwyso amodau cydnabod (os oes rhai) a osodir gan Ofqual i ddyfarnu yng Nghymru ffurfiau ar gymhwyster nad ydynt wedi eu dyfarnu fel rhai a gymeradwywyd – er enghraifft, cymwysterau dynodedig neu gymwysterau eraill nad ydynt wedi eu dyfarnu fel cymwysterau a gymeradwywyd gan Gymwysterau Cymru a gallant, yn lle hynny, fod yn rhai y mae Ofqual yn rheoleiddio mewn perthynas â hwy.

Adran 36: Cyfyngu ar gymhwyso amodau a osodir gan Gymwysterau Cymru

81.O dan adran 36, mae amodau cydnabod a osodir gan Gymwysterau Cymru ar gorff cydnabyddedig yn gymwys mewn perthynas â dyfarnu cymwysterau gan y corff yng Nghymru, y mae’r corff wedi ei gydnabod mewn cysylltiad â hwy. Mae hyn yn cwmpasu pob cymhwyster o fewn ei gydnabyddiaeth, ac nid dim ond unrhyw un neu ragor a gymeradwyir o dan Ran 4 neu a ddynodir o dan adran 29. Caniateir i gyrff cydnabyddedig gael eu rheoleiddio hefyd drwy amodau cydnabod a osodir gan Ofqual (o dan Ddeddf Prentisiaethau, Sgiliau, Plant a Dysgu 2009) mewn cysylltiad â chymwysterau a ddyfernir yng Nghymru, ac eithrio’r ffurfiau a ddyfernir fel rhai a gymeradwywyd. Y rheswm dros hyn yw nad yw adran 35 ond yn atal amodau cydnabod Ofqual rhag bod yn gymwys mewn cysylltiad â ffurfiau ar gymwysterau a ddyfernir yng Nghymru fel rhai a gymeradwywyd.

82.Ni fydd amodau cydnabod a osodir gan Gymwysterau Cymru yn gymwys mewn perthynas â dyfarnu ffurf ar gymhwyster y tu allan i Gymru.