Deddf Iechyd a Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2025

Yn adran 6, ar ôl is-adran (1) mewnosoder—

“(1A)

Yn achos person, ac eithrio awdurdod lleol, sy’n dymuno darparu gwasanaeth plant o dan gyfyngiad, rhaid i’r cais hefyd gynnwys unrhyw wybodaeth a ragnodir er mwyn bodloni Gweinidogion Cymru bod y person yn bodloni’r gofyniad yn adran 6A(1).”

Ar ôl adran 6 mewnosoder—

“6ACofrestru mewn cysylltiad â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad

(1)

Er mwyn cael ei gofrestru mewn cysylltiad â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad, rhaid i berson nad yw’n awdurdod lleol fod yn endid nid-er-elw.

(2)

At ddibenion y Rhan hon, mae “endid nid-er-elw” yn berson sy’n bodloni amodau 1 a 2 yn is-adrannau (3) a (4).

(3)

Amod 1 yw bod amcanion neu ddibenion y person yn ymwneud yn anad dim â’r canlynol—

(a)

lles plant, neu

(b)

unrhyw fudd cyhoeddus arall a ragnodir gan Weinidogion Cymru.

(4)

Amod 2 yw bod y person yn un o’r mathau o ymgymeriad a ganlyn (fel y’u diffinnir yn adran 6B)—

(a)

cwmni elusennol cyfyngedig drwy warant heb gyfalaf cyfrannau,

(b)

sefydliad elusennol corfforedig,

(c)

cymdeithas gofrestredig elusennol, neu

(d)

cwmni buddiant cymunedol cyfyngedig drwy warant heb gyfalaf cyfrannau.

6BCofrestru mewn cysylltiad â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad: diffiniadau

(1)

Mae’r diffiniadau a ganlyn yn gymwys at ddibenion adran 6A(4).

(2)

Mae “cwmni elusennol cyfyngedig drwy warant heb gyfalaf cyfrannau” yn gwmni—

(a)

sydd wedi ei gofrestru o dan Ddeddf Cwmnïau 2006 (p. 46) yng Nghymru, Lloegr, yr Alban neu Ogledd Iwerddon,

(b)

y mae ei atebolrwydd yn gyfyngedig drwy warant ac nad oes ganddo gyfalaf cyfrannau, ac

(c)

sy’n elusen a gofrestrwyd o dan un neu ragor o’r canlynol—

(i)

Deddf Elusennau 2011 (p. 25);

(ii)

Deddf Elusennau a Buddsoddi gan Ymddiriedolwyr (Yr Alban) 2005 (dsa 10);

(iii)

Deddf Elusennau (Gogledd Iwerddon) 2008 (p. 12).

(3)

Mae “sefydliad elusennol corfforedig” yn sefydliad a gofrestrwyd o dan—

(a)

adran 209, 232 neu 238 o Ddeddf Elusennau 2011 neu reoliadau a wneir o dan adran 234 o’r Ddeddf honno,

(b)

adran 55, 58 neu 60 o Ddeddf Elusennau a Buddsoddi gan Ymddiriedolwyr (Yr Alban) 2005, neu

(c)

adran 111, 114 neu 117 o Ddeddf Elusennau (Gogledd Iwerddon) 2008 neu reoliadau a wneir o dan adran 115 o’r Ddeddf honno.

(4)

Mae “cymdeithas gofrestredig elusennol” yn—

(a)

cymdeithas—

(i)

sy’n “cymdeithas gofrestredig” o fewn yr ystyr a roddir i “registered society” gan adran 1(1) o Ddeddf Cymdeithasau Cydweithredol a Chymdeithasau Budd Cymunedol 2014 (p. 14), a

(ii)

sy’n elusen o fewn ystyr adran 1(1) o Ddeddf Elusennau 2011,

(b)

cymdeithas—

(i)

sy’n “cymdeithas gofrestredig” o fewn yr ystyr a roddir i “registered society” gan adran 1(1) o Ddeddf Cymdeithasau Cydweithredol a Chymdeithasau Budd Cymunedol 2014, a

(ii)

sy’n elusen a gofrestrwyd o dan Ddeddf Elusennau a Buddsoddi gan Ymddiriedolwyr (Yr Alban) 2005, neu

(c)

cymdeithas—

(i)

sy’n “cymdeithas gofrestredig” o fewn yr ystyr a roddir i “registered society” gan adran 1A(1) o Ddeddf Cymdeithasau Cydweithredol a Chymdeithasau Budd Cymunedol (Gogledd Iwerddon) 1969 (p. 24), a

(ii)

sy’n elusen a gofrestrwyd o dan Ddeddf Elusennau (Gogledd Iwerddon) 2008.

(5)

Mae “cwmni buddiant cymunedol cyfyngedig drwy warant heb gyfalaf cyfrannau” yn gwmni—

(a)

sydd wedi ei gofrestru o dan Ddeddf Cwmnïau 2006 yng Nghymru, Lloegr, yr Alban neu Ogledd Iwerddon,

(b)

y mae ei atebolrwydd yn gyfyngedig drwy warant ac nad oes ganddo gyfalaf cyfrannau, ac

(c)

sy’n gwmni buddiant cymunedol o dan Ran 2 o Ddeddf Cwmnïau (Archwilio, Ymchwiliadau a Menter Gymunedol) 2004 (p. 27).

(6)

Yn is-adrannau (2) a (5)—

(a)

mae i gyfeiriadau at fod atebolrwydd cwmni yn “cyfyngedig drwy warant” yr ystyr a roddir i “limited by guarantee” gan adran 3(3) o Ddeddf Cwmnïau 2006, a

(b)

nid oes gan gwmni gyfalaf cyfrannau os nad oes ganddo bŵer o dan ei gyfansoddiad i ddyroddi cyfrannau.”

Ar ôl adran 6B (fel y’i mewnosodir gan adran 3) mewnosoder—

“6CCofrestru mewn cysylltiad â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad: trefniadau trosiannol

Mae Atodlen 1A yn gwneud darpariaeth ar gyfer trefniadau trosiannol mewn cysylltiad â darparwyr gwasanaethau a gofrestrwyd cyn i adran 6A(1) ddod i rym.”

Ar ôl Atodlen 1 mewnosoder—

“ATODLEN 1AGWASANAETHAU PLANT O DAN GYFYNGIAD: TREFNIADAU COFRESTRU TROSIANNOL AR GYFER DARPARWYR GWASANAETHAU PRESENNOL

(fel y’i cyflwynir gan adran 6C)

Y cyfnod trosiannol mewn cysylltiad â gwasanaethau plant o dan gyfyngiad

1

(1)

Yn yr Atodlen hon, mewn perthynas â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad, mae cyfeiriadau at y cyfnod trosiannol yn gyfeiriadau at y cyfnod—

(a)

sy’n dechrau â’r diwrnod y daw’r gwasanaeth yn wasanaeth plant o dan gyfyngiad yn rhinwedd dyfodiad adran 6A(1) i rym mewn perthynas â’r gwasanaeth, a

(b)

sy’n gorffen â’r diwrnod a bennir gan Weinidogion Cymru drwy reoliadau at ddibenion y paragraff hwn.

(2)

Caiff rheoliadau a wneir o dan is-baragraff (1)(b) bennu diwrnodau gwahanol ar gyfer—

(a)

mathau gwahanol o wasanaeth plant o dan gyfyngiad;

(b)

disgrifiadau gwahanol o ddarparwr gwasanaeth (er enghraifft, darparwyr gwasanaethau sy’n arbenigo mewn darparu math penodol o wasanaeth plant o dan gyfyngiad).

(3)

Ond nid yw is-baragraff (2) yn cyfyngu ar gymhwyso adran 187 mewn perthynas â rheoliadau a wneir o dan is-baragraff (1)(b).

(4)

Cyn gwneud rheoliadau o dan is-baragraff (1)(b) rhaid i Weinidogion Cymru ymgynghori ag unrhyw bersonau sy’n briodol yn eu barn hwy.

Darparwyr gwasanaethau presennol: esemptiad rhag adran 6A(1)

2

(1)

Mae’r paragraff hwn yn gymwys i ddarparwr gwasanaeth, ac eithrio awdurdod lleol, sydd wedi ei gofrestru—

(a)

mewn cysylltiad â gwasanaeth cartref‍ plant, pan fo’r cyfnod trosiannol yn dechrau mewn cysylltiad â’r gwasanaeth hwnnw;

(b)

mewn cysylltiad â gwasanaeth maethu, pan fo’r cyfnod trosiannol yn dechrau mewn cysylltiad â’r gwasanaeth hwnnw;

(c)

mewn cysylltiad â gwasanaeth llety diogel, pan fo’r cyfnod trosiannol yn dechrau mewn cysylltiad â’r gwasanaeth hwnnw.

(2)

Ac mae’r paragraff hwn yn gymwys i ddarparwr gwasanaeth o’r fath yn ystod y cyfnod trosiannol.

(3)

Yn yr Atodlen hon, mewn perthynas â darparwr, mae cyfeiriadau at y gwasanaeth presennol yn gyfeiriadau at y gwasanaeth y mae’r darparwr wedi ei gofrestru mewn cysylltiad ag ef fel y’i disgrifir yn is-baragraff (1).

(4)

I’r graddau y mae darparwr gwasanaeth y mae’r paragraff hwn yn gymwys iddo wedi ei gofrestru mewn cysylltiad‍ â’r gwasanaeth presennol—

(a)

nid yw cofrestriad y darparwr yn ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1) (ac mae unrhyw gyfeiriad at y gofyniad hwnnw i’w ddarllen yn unol â hynny), a

(b)

(o ganlyniad) rhaid i’r cofnod yn y gofrestr mewn cysylltiad â’r darparwr ddangos—

(i)

nad yw cofrestriad y darparwr mewn cysylltiad â’r gwasanaeth presennol yn ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1), a

(ii)

nad yw’r amod yn adran 7(3)(aa) wedi ei osod ar gofrestriad y darparwr mewn cysylltiad â’r gwasanaeth hwnnw.

(5)

Ond nid yw is-baragraff‍ (4) yn gymwys at ddibenion cais a wneir gan y darparwr gwasanaeth—

(a)

mewn perthynas â’r gwasanaeth presennol, o dan adran 11(1)(a)(ii);

(b)

mewn cysylltiad ag unrhyw wasanaeth arall, o dan adran 11(1)(a)(i).

Rheoliadau ynghylch darparu gwasanaethau plant o dan gyfyngiad gan ddarparwyr gwasanaethau presennol

3

(1)

Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau wneud darpariaeth sy’n gosod amodau ar ddarparwr gwasanaeth y mae paragraff 2 yn gymwys iddo.

(2)

Caiff amodau a osodir gan reoliadau o dan is-baragraff (1) gynnwys—

(a)

cyfyngiadau ar y math o wasanaeth plant o dan gyfyngiad y caiff y darparwr gwasanaeth ei ddarparu;

(b)

cyfyngiadau ar y disgrifiad o blant sy’n derbyn gofal y caiff y darparwr ddarparu’r gwasanaeth plant o dan gyfyngiad mewn cysylltiad â hwy, er enghraifft drwy gyfeirio at eu hanghenion gofal a chymorth.

(3)

Mae is-baragraff (4) yn gymwys—

(a)

pan fo darparwr gwasanaeth yn methu â chydymffurfio ag amodau a osodir gan reoliadau o dan is-baragraff (1), neu

(b)

yn achos darparwr gwasanaeth a ddisgrifir ym mharagraff 2(1)(b), pan fo’r darparwr yn methu â chydymffurfio â rheoliadau a wneir o dan adran 87 o Ddeddf 2014.

(4)

Pan fo’r is-baragraff hwn yn gymwys, caiff Gweinidogion Cymru—

(a)

arfer eu swyddogaethau o dan adran 13 i amrywio cofrestriad y darparwr drwy ddileu’r gwasanaeth neu ddileu man y mae’r gwasanaeth presennol yn cael ei ddarparu ynddo, neu

(b)

arfer eu swyddogaethau o dan adran 15 i ganslo cofrestriad y darparwr mewn cysylltiad â’r gwasanaeth presennol.

(5)

Cyn gwneud rheoliadau o dan is-baragraff (1) rhaid i Weinidogion Cymru ymgynghori ag unrhyw bersonau sy’n briodol yn eu barn hwy.

Darparwyr gwasanaethau presennol: cais i amrywio cofrestriad

4

(1)

Mae’r paragraff hwn yn gymwys mewn cysylltiad â darparwr gwasanaeth‍ sydd wedi ei gofrestru mewn cysylltiad â gwasanaeth presennol.

(2)

Er gwaethaf paragraff 2(4), caiff darparwr gwasanaeth y mae’r paragraff hwn yn gymwys iddo wneud cais i Weinidogion Cymru i‍ gofrestriad y darparwr mewn cysylltiad â’r gwasanaeth presennol fod yn ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1).

(3)

Ond pan fo darparwr gwasanaeth y mae’r paragraff hwn yn gymwys iddo yn gwneud cais o dan adran 11(1)(a)(i) neu (ii) mewn cysylltiad â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad ac nad hwnnw yw’r gwasanaeth presennol, rhaid i’r darparwr wneud cais i Weinidogion Cymru i gofrestriad y darparwr mewn cysylltiad â’r gwasanaeth presennol fod yn ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1).

(4)

Rhaid i gais o dan‍ y paragraff hwn—

(a)

cynnwys unrhyw wybodaeth a ragnodir er mwyn bodloni Gweinidogion Cymru bod y person yn bodloni’r gofyniad yn adran 6A(1), a

(b)

bod ar y ffurf ragnodedig.

(5)

Rhaid i Weinidogion Cymru ganiatáu cais o dan‍ y paragraff hwn os ydynt wedi eu bodloni—

(a)

bod y cais—

(i)

yn cynnwys popeth sy’n ofynnol o dan is-baragraff (4)(a), a

(ii)

yn bodloni’r gofynion a ragnodir o dan is-baragraff (4)(b), a

(b)

bod y darparwr yn bodloni’r gofyniad yn adran 6A(1).

(6)

Mewn unrhyw achos arall rhaid i Weinidogion Cymru wrthod y cais.

(7)

Pan fo Gweinidogion Cymru yn caniatáu cais o dan is-baragraff (5), rhaid i Weinidogion Cymr‍u, i’r graddau y mae’r darparwr wedi ei gofrestru mewn cysylltiad â’r gwasanaeth presennol—

(a)

gosod yr amod yn adran 7(3)(aa) ar gofrestriad y darparwr;

(b)

dangos yn y gofrestr—

(i)

bod cofrestriad y darparwr mewn cysylltiad â’r gwasanaeth presennol yn ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1), a

(ii)

bod yr amod yn adran 7(3)(aa) wedi ei osod ar gofrestriad y darparwr mewn cysylltiad â’r gwasanaeth hwnnw.

(8)

Pan fo amrywiad o dan y paragraff hwn yn cymryd effaith, nid yw paragraffau 2(4) a 3 yn gymwys i’r darparwr gwasanaeth.

(9)

Nid yw amrywiad o dan‍ y paragraff hwn yn cymryd effaith ond os yw gofynion adran 18 i 20 wedi eu bodloni (i’r graddau y maent yn gymwys).

Dehongli

5

Yn yr Atodlen hon—

(a)

ystyr “plant sy’n derbyn gofal” yw plant sy’n derbyn gofal gan awdurdodau lleol fel y’u disgrifir yn adran 74(1) o Ddeddf 2014;

(b)

mae cyfeiriadau at y “cofrestr yn gyfeiriadau at y gofrestr a gynhelir o dan adran 38 o’r Ddeddf hon.”

Yn adran 7(1), ar ôl paragraff (a) mewnosoder—

“(aa)

yn achos cais mewn cysylltiad â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad, fod yr ymgeisydd yn bodloni’r gofyniad yn adran 6A(1);”.

Yn adran 9(7), ar ôl paragraff (d) mewnosoder—

“(e)

pan fo’r person yn ddarparwr gwasanaeth—

(i)

sydd wedi ei gofrestru mewn cysylltiad â gwasanaeth plant o dan gyfyngiad, a

(ii)

sy’n ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1),

a yw’n ymddangos i Weinidogion Cymru fod y darparwr wedi ymrwymo i drefniant ariannol sy’n dod o fewn adran 9A.”

Ar ôl adran 9 mewnosoder—

“9APrawf person addas a phriodol: trefniadau ariannol sy’n ymwneud â gwasanaethau plant o dan gyfyngiad

(1)

At ddibenion y prawf person addas a phriodol yn adran 9, mae trefniant ariannol yn dod o fewn yr adran hon os yw’n drefniant gyda neu er lles person perthnasol—

(a)

sy’n afresymol neu’n anghymesur o dan yr holl amgylchiadau, a

(b)

a all (o ganlyniad) danseilio gallu’r darparwr gwasanaeth i ddilyn ei amcanion neu ei ddibenion (ac o ran hynny, gwele‍r adran 6A(3)).

(2)

Wrth benderfynu a ymrwymwyd i drefniant ariannol o’r fath, rhaid rhoi sylw i’r canlynol—

(a)

maint neu werth y trefniant a’i ddiben (gan gynnwys i ba raddau y mae’n ymwneud â darparu’r gwasanaeth plant o dan gyfyngiad);

(b)

maint neu werth y trefniant o gymharu â faint o incwm y mae’r darparwr gwasanaeth yn ei gael o ddarparu’r gwasanaeth plant o dan gyfyngiad;

(c)

y gyfran o gyfanswm incwm y darparwr gwasanaeth sy’n dod o ddarparu’r gwasanaeth plant o dan gyfyngiad;

(d)

llesiant plant sy’n cael gofal a chymorth (yn narpariaeth y gwasanaeth plant o dan gyfyngiad).

(3)

At ddibenion adran 9(7)(e) a’r adran hon—

(a)

mae “ymrwymo i drefniant ariannol” yn cynnwys gwneud taliad neu ddyfarnu unrhyw fudd (uniongyrchol neu anuniongyrchol) sydd â gwerth ariannol, ond nid yw wedi ei gyfyngu i hynny (ac mae cyfeiriadau at drefniant ariannol i’w darllen fel petaent yn cynnwys cyfres o drefniadau);

(b)

ystyr “person perthnasol” yw unrhyw un o’r canlynol—

(i)

cyflogai, gweithiwr neu swyddog i’r darparwr gwasanaeth;

(ii)

person cysylltiedig â chyflogai, gweithiwr neu swyddog i’r darparwr gwasanaeth;

(iii)

pan fo’r darparwr gwasanaeth yn rhan o grŵp o bersonau sydd o dan berchnogaeth ar y cyd neu reolaeth ar y cyd, unrhyw berson o fewn y grŵp hwnnw.

9BTrefniadau ariannol sy’n ymwneud â gwasanaethau plant o dan gyfyngiad: darpariaeth atodol

(1)

Yn adran 9A(3)(b)—

(a)

mae i “cyflogai” a “gweithiwr” yr ystyron a roddir i “employee” a “worker” gan adran 230 o Ddeddf Hawliau Cyflogaeth 1996 (p. 18);

(b)

ystyr “swyddog” yw—

(i)

unrhyw gyfarwyddwr, unrhyw reolwr, unrhyw ysgrifennydd neu unrhyw swyddog tebyg arall yn y darparwr gwasanaeth (ac, mewn perthynas â darparwr gwasanaeth y mae ei faterion yn cael eu rheoli gan ei aelodau, ystyr “cyfarwyddwr” yw aelod o’r darparwr gwasanaeth);

(ii)

unrhyw berson arall sydd â rheolaeth gyffredinol dros y darparwr gwasanaeth, ac sy’n rheoli’r darparwr hwnnw,

a, phan fo’r darparwr gwasanaeth yn elusen, mae hyn yn cynnwys unrhyw ymddiriedolwr elusen o fewn ystyr y Deddfau Elusennau.

(2)

At ddibenion adran 9A(3)(b), mae’r canlynol yn gysylltiedig â chyflogai, gweithiwr neu swyddog i’r darparwr gwasanaeth—

(a)

ei blentyn, ei riant, ei ŵyr neu ei wyres, ei dad-cu/daid neu ei fam-gu/nain, ei frawd neu ei chwaer;

(b)

ei briod neu ei bartner sifil;

(c)

person sy’n cynnal busnes mewn partneriaeth ag ef neu ag unrhyw berson sy’n dod o fewn paragraff (a) neu (b);

(d)

sefydliad sy’n cael ei reoli—

(i)

ganddo ef neu gan unrhyw berson sy’n dod o fewn paragraff (a), (b) neu (c), neu

(ii)

gan ddau neu ragor o bersonau sy’n dod o fewn is-baragraff (i), o’u cymryd gyda’i gilydd;

(e)

corff corfforaethol—

(i)

y mae gan y person, neu unrhyw berson cysylltiedig sy’n dod o fewn unrhyw un neu ragor o baragraffau (a) i (c), fuddiant sylweddol ynddo, neu

(ii)

y mae gan ddau neu ragor o bersonau sy’n dod o fewn is-baragraff (i), o’u cymryd gyda’i gilydd, fuddiant sylweddol ynddo.

(3)

Yn is-adran (2)—

(a)

mae “plentyn” yn cynnwys llysblentyn;

(b)

pan na fo dau berson yn briod â’i gilydd, nac yn bartneriaid sifil i’w gilydd, ond yn byw gyda’i gilydd fel pe baent yn gwpl priod neu’n bartneriaid sifil, mae pob un ohonynt i’w drin fel pe bai’n briod neu’n bartner sifil i’r llall;

(c)

mae i “sefydliad” yr ystyr a roddir i “institution” gan adran 9(3) o Ddeddf Elusennau 2011 ac mae person yn rheoli sefydliad os yw’r person yn gallu, yn uniongyrchol neu’n anuniongyrchol, sicrhau bod materion y sefydliad yn cael eu cynnal yn unol â dymuniadau’r person;

(d)

mae i gyfeiriadau at berson a chanddo “buddiant sylweddol mewn corff corfforaethol” yr ystyr a roddir i berson a chanddo “substantial interest in a body corporate” gan adran 352 o Ddeddf Elusennau 2011.

(4)

At ddibenion adran 9A(3)(b)(iii), mae grŵp o bersonau i’w drin fel pe bai o dan reolaeth ar y cyd os yw’r grŵp—

(a)

yn grŵp o gyrff corfforaethol sydd wedi eu cydgysylltu,

(b)

yn cynnwys cyrff corfforaethol sydd oll o dan reolaeth un person neu un grŵp o bersonau, neu

(c)

yn cynnwys un neu ragor o gyrff corfforaethol a pherson, neu grŵp o bersonau, sydd â rheolaeth dros y corff corfforaethol hwnnw neu’r cyrff corfforaethol hynny.

(5)

Yn is-adran (4), ystyr “grŵp o gyrff corfforaethol sydd wedi eu cydgysylltu” yw grŵp sy’n cynnwys dau neu ragor o gyrff corfforaethol y mae pob un ohonynt wedi eu cydgysylltu â’i gilydd.

(6)

At ddibenion is-adran (5), mae unrhyw ddau gorff corfforaethol yn rhai sydd wedi eu cydgysylltu—

(a)

os yw un ohonynt yn gorff corfforaethol y mae’r llall yn is-gorff iddo, neu

(b)

os yw’r ddau ohonynt yn is-gyrff i un corff corfforaethol (ac mae “cyrff corfforaethol sydd wedi eu cydgysylltu” i’w ddehongli yn unol â hynny).

(7)

At ddibenion is-adran (4)(b) ac (c), mae person neu grŵp o bersonau yn rheoli corff corfforaethol os yw’r person neu’r grŵp o bersonau yn gallu, yn uniongyrchol neu’n anuniongyrchol, sicrhau bod materion y corff corfforaethol yn cael eu cynnal yn unol â dymuniadau’r person neu’r grŵp o bersonau.

(8)

Yn yr adran hon—

ystyr “y Deddfau Elusennau” (“the Charities Acts”) yw Deddf Elusennau 2011 (p. 25), Deddf Elusennau a Buddsoddi gan Ymddiriedolwyr (Yr Alban) 2005 (dsa 10) a Deddf Elusennau (Gogledd Iwerddon) 2008 (p. 12);

mae i “is-gorff” yr ystyr a roddir i “subsidiary” gan adran 1159 o Ddeddf Cwmnïau 2006 (p. 46);

mae “person” (“person”) yn cynnwys corff corfforaethol, partneriaeth a chymdeithas anghorfforedig.””

Yn adran 11, ar ôl is-adran (3) mewnosoder—

“(4)

Yn achos cais o dan is-adran (1)(a)(i) i ddarparu gwasanaeth plant o dan gyfyngiad, rhaid i’r cais hefyd gynnwys unrhyw wybodaeth a ragnodir er mwyn bodloni Gweinidogion Cymru bod y darparwr gwasanaeth yn bodloni’r gofyniad yn adran 6A(1).”

Yn adran 13, ar ôl is-adran (3) mewnosoder—

“(3A)

Gweler hefyd baragraff 3(4)(a) o Atodlen 1A, mewn cysylltiad ag amrywio cofrestriad darparwr gwasanaeth i ddileu gwasanaeth plant o dan gyfyngiad yn ystod y cyfnod trosiannol a ddiffinnir yn yr Atodlen honno.”

Yn is-adran (3), yn lle’r geiriau o “i fantais” hyd at y diwedd rhodder “i’r fantais bod ystod o lety—

“(a)

sydd o fewn ardal yr awdurdod, neu’n agos iddi, a

(b)

sy’n gallu diwallu gwahanol anghenion y plant a grybwyllir yn is-adran (2).”

Ar ôl adran 81 mewnosoder—

“81AY ffyrdd y mae plant sy’n derbyn gofal i’w lletya a’u cynnal: lleoliadau

(1)

Mae’r adran hon yn gymwys pan fo’n ofynnol i awdurdod lleol, yn rhinwedd adran 81(5), leoli plentyn y mae’n gofalu amdano (“C”) mewn llety.

(2)

Pan fo’r adran hon yn gymwys, yn ddarostyngedig i is-adran (4) rhaid i’r awdurdod lleol leoli C yn y lleoliad mwyaf priodol sydd ar gael, yn ei farn ef.

(3)

Yn is-adran (2), ystyr “lleoliad” yw—

(a)

lleoliad gydag unigolyn sy’n berthynas, yn ffrind neu’n berson arall sy’n gysylltiedig ag C ac sydd hefyd yn rhiant maeth awdurdod lleol,

(b)

lleoliad gyda rhiant maeth awdurdod lleol nad yw’n dod o fewn paragraff (a),

(c)

lleoliad mewn cartref plant, neu

(d)

yn ddarostyngedig i adran 82, lleoliad yn unol â threfniadau eraill sy’n cydymffurfio ag unrhyw reoliadau a wneir at ddibenion yr adran hon.

(4)

Oni bai na fyddai’n gyson â dyletswyddau’r awdurdod lleol o dan adran 78, gan roi sylw i’r materion y cyfeirir atynt yn is-adran (5)(a), rhaid i’r awdurdod sicrhau—

(a)

os yw’n lleoli C mewn lleoliad sy’n dod o fewn paragraff (b) o is-adran (3), fod y lleoliad gyda rhiant maeth awdurdod lleol sydd wedi ei awdurdodi felly gan—

(i)

yr awdurdod lleol,

(ii)

awdurdod lleol gwahanol, neu

(iii)

darparwr gwasanaeth‍ sydd wedi ei gofrestru yn ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1) o Ddeddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016;

(b)

os yw’n lleoli C mewn lleoliad sy’n dod o fewn paragraff (c) o is-adran (3), fod y lleoliad mewn cartref plant y mae un o’r personau a ganlyn wedi ei gofrestru mewn cysylltiad ag ef—

(i)

yr awdurdod lleol,

(ii)

awdurdod lleol gwahanol, neu

(iii)

darparwr gwasanaeth‍ sydd wedi ei gofrestru yn ddarostyngedig i’r gofyniad yn adran 6A(1) o Ddeddf Rheoleiddio ac Arolygu Gofal Cymdeithasol (Cymru) 2016.

(5)

Wrth benderfynu ar y lleoliad mwyaf priodol ar gyfer C o dan is-adran (2), rhaid i’r awdurdod lleol, yn ddarostyngedig i ddarpariaethau eraill y Rhan hon, yn enwedig i’w ddyletswyddau o dan adran 78—

(a)

rhoi sylw i’r canlynol—

(i)

a fyddai llety’n cael ei ddarparu i C o fewn ardal yr awdurdod neu a fyddai C fel arall yn cael byw gerllaw cartref C;

(ii)

a fyddai’n amharu ar addysg neu hyfforddiant C;

(iii)

os oes gan C frawd neu chwaer sydd hefyd yn derbyn llety gan yr awdurdod lleol, a fyddai C yn gallu byw gyda’r brawd neu’r chwaer;

(iv)

os yw C yn anabl, a yw’r llety a ddarperir yn addas i anghenion penodol C;

(v)

os yw C eisoes yn cael ei letya mewn lleoliad yn unol ag is-adran (2), a fyddai symud C i leoliad arall yn amharu arno;

(b)

rhoi blaenoriaeth uwch i leoliad sy’n dod o fewn paragraff (a) o is-adran (3) na’r hyn a roddir i leoliadau sy’n dod o fewn paragraffau eraill yr is-adran honno.

(6)

Yn is-adran (4)(a) a (b), mae’r cyfeiriad at awdurdod lleol gwahanol yn cynnwys awdurdod lleol yn Lloegr.

(7)

Rhaid i god a ddyroddir gan Weinidogion Cymru yn unol ag adran 145 gynnwys darpariaeth ynghylch arfer swyddogaethau awdurdod lleol o dan yr adran hon.

81BY ffyrdd y mae plant sy’n derbyn gofal i’w lletya a’u cynnal: cais i gymeradwyo lleoliad atodol

(1)

Mae’r adran hon yn gymwys—

(a)

pan fo’n ofynnol i awdurdod lleol leoli plentyn y mae’n gofalu amdano (“C”) yn y lleoliad mwyaf priodol sydd ar gael yn unol ag adran 81A(2),

(b)

pan mai’r lleoliad mwyaf priodol sydd ar gael, ym marn yr awdurdod lleol, yw lleoliad sy’n dod o fewn paragraff (b) neu (c) o adran 81A(3), ac

(c)

pan na all yr awdurdod lleol gydymffurfio â’r gofyniad perthnasol yn adran 81A(4) mewn cysylltiad â’r lleoliad hwnnw.

(2)

Rhaid i’r awdurdod lleol wneud cais i Weinidogion Cymru i gymeradwyo’r lleoliad.

(3)

Rhaid i gais o dan is-adran (2) gynnwys—

(a)

enw’r darparwr er elw neu’r darparwr preifat (fel y bo’n gymwys‍),

(b)

telerau’r lleoliad (gan gynnwys telerau o ran talu),

(c)

datganiad sy’n nodi’r rhesymau pam y mae’r awdurdod o’r farn y byddai’n gweithredu yn anghyson â’i ddyletswydd o dan adran 78 pe na bai’n lleoli C gyda’r darparwr er elw neu’r darparwr preifat,

(d)

gwybodaeth ynghylch sut y cydymffurfiwyd ag unrhyw ofynion sy’n ymwneud ag arfer swyddogaethau’r awdurdod lleol o dan adran 81A yn y cod a ddyroddwyd gan Weinidogion Cymru yn unol ag adran 145, ac

(e)

unrhyw wybodaeth arall a ragnodir gan Weinidogion Cymru mewn rheoliadau.

(4)

Rhaid i Weinidogion Cymru gymeradwyo’r lleoliad os ydynt wedi eu bodloni—

(a)

bod y cais a wneir o dan is-adran (2) yn bodloni gofynion is-adran (3),

(b)

yn achos lleoliad sy’n dod o fewn paragraff (b) o adran 81A(3), nad oes lleoliad amgen—

(i)

sydd yr un mor briodol, a

(ii)

sy’n bodloni’r amod yn adran 81A(4)(a),

(c)

yn achos lleoliad sy’n dod o fewn paragraff (c) o adran 81A(3), nad oes lleoliad amgen—

(i)

sydd yr un mor briodol, a

(ii)

sy’n bodloni’r amod yn adran 81A(4)(b), a

(d)

bod y lleoliad yn rhesymol o dan yr holl amgylchiadau.

(5)

Ond os ydynt yn penderfynu nad ydynt wedi eu bodloni yn unol ag is-adran (4), rhaid i Weinidogion Cymru—

(a)

hysbysu’r awdurdod lleol,

(b)

rhoi rhesymau ysgrifenedig dros y penderfyniad hwnnw i’r awdurdod, ac

(c)

cyfarwyddo’r awdurdod lleol i ailystyried, gan roi ystyriaeth i’r rhesymau hynny ac i unrhyw wybodaeth arall a bennir yn y cyfarwyddyd wrth wneud hynny.

(6)

Os yw’r awdurdod lleol yn parhau i fod o’r farn, ar ôl ailystyried yn unol â’r cyfarwyddyd, mai’r lleoliad yw’r lleoliad mwyaf priodol ar gyfer C, rhaid iddo wneud cais pellach i Weinidogion Cymru i gymeradwyo’r lleoliad.

(7)

Mae is-adrannau (3) i (6) yn gymwys i gais pellach am gymeradwyaeth fel y maent yn gymwys i gais cyntaf am gymeradwyaeth, ac eithrio bod rhaid i gais pellach am gymeradwyaeth gynnwys datganiad gan yr awdurdod lleol sy’n nodi—

(a)

sut y rhoddodd yr awdurdod ystyriaeth i resymau Gweinidogion Cymru dros beidio â bod wedi eu bodloni yn unol ag is-adran (4) wrth ailystyried y lleoliad mwyaf priodol ar gyfer C, a

(b)

y rhesymau pam y mae’r awdurdod yn parhau i fod o’r farn mai’r lleoliad yw’r lleoliad mwyaf priodol ar gyfer C.

(8)

Cyfeirir at leoliad sydd wedi ei gymeradwyo gan Weinidogion Cymru o dan yr adran hon fel “lleoliad atodol”.

81CY ffyrdd y mae plant sy’n derbyn gofal i’w lletya a’u cynnal: darpar fabwysiadwyr

(1)

Mae is-adran (2) yn gymwys pan—

(a)

bo awdurdod lleol yn gofalu am blentyn (“C”),

(b)

bo’r awdurdod lleol wedi ei fodloni y dylai C gael ei leoli ar gyfer ei fabwysiadu ac yn bwriadu lleoli C i’w fabwysiadu gyda darpar fabwysiadydd penodol (“A”),

(c)

bo asiantaeth fabwysiadu wedi dyfarnu bod A yn addas i fabwysiadu plentyn, a

(d)

na fo’r awdurdod lleol wedi ei awdurdodi i leoli C ar gyfer ei fabwysiadu.

(2)

Rhaid i’r awdurdod lleol leoli C gydag A oni bai y byddai’n fwy priodol yn ei farn—

(a)

i wneud trefniadau er mwyn i C fyw gyda pherson sy’n dod o fewn adran 81(3), neu

(b)

i leoli C mewn lleoliad o ddisgrifiad a grybwyllwyd yn adran 81A(3).

(3)

At ddibenion is-adran (1)—

(a)

mae i “asiantaeth fabwysiadu” yr ystyr a roddir i “adoption agency” gan adran 2 o Ddeddf Mabwysiadu a Phlant 2002;

(b)

nid yw awdurdod lleol wedi ei awdurdodi i leoli C ar gyfer ei fabwysiadu ond os yw wedi ei awdurdodi i wneud hynny o dan—

(i)

adran 19 o’r Ddeddf honno (lleoli plant gyda chydsyniad rhiant), neu

(ii)

gorchymyn lleoli a wneir o dan adran 21 o’r Ddeddf honno.

81DY ffyrdd y mae plant sy’n derbyn gofal i’w lletya a’u cynnal: pŵer i ddyfarnu telerau trefniadau lletya

(1)

Mae is-adran (2) yn gymwys pan fo awdurdod lleol yn gofalu am blentyn (“C”).

(2)

Caiff yr awdurdod lleol ddyfarnu—

(a)

telerau unrhyw drefniadau y mae’n eu gwneud o dan adran 81(2) mewn perthynas â phlentyn (gan gynnwys telerau o ran talu), a

(b)

y telerau ar gyfer gosod C gyda rhiant maeth awdurdod lleol o dan adran 81A(2) neu gyda darpar fabwysiadydd o dan adran 81C(2) (gan gynnwys telerau o ran talu ond yn ddarostyngedig i unrhyw orchymyn a wneir o dan adran 49 o Ddeddf Plant 2004).”

Ar ôl adran 32 mewnosoder—

“32ABraint yn erbyn hunanargyhuddo

(1)

Ni chaniateir i wybodaeth a roddir gan berson (“P”) mewn ymateb i hysbysiad a roddir o dan adran 32(1B) gael ei defnyddio mewn achos troseddol yn erbyn P.

(2)

Ond nid yw is-adran (1) yn gymwys—

(a)

os yw’r achos am drosedd o dan adran 5 o Ddeddf Anudon 1911 (p. 6) (datganiadau anwir a wneir ac eithrio ar lw);

(b)

yn ystod yr achos—

(i)

os dygir tystiolaeth sy’n ymwneud â’r wybodaeth gan P, neu ar ei ran, neu

(ii)

os gofynnir cwestiwn sy’n ymwneud â’r wybodaeth gan P, neu ar ei ran.”