Deddf yr Amgylchedd (Ansawdd Aer a Seinweddau) (Cymru) 2024

PENNOD 1 LL+C TARGEDAU CENEDLAETHOL

1 Targedau ansawdd aer: cyffredinol LL+C

(1) Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau osod targedau hirdymor mewn cysylltiad ag unrhyw fater sy’n ymwneud ag ansawdd aer yng Nghymru.

(2) Rhaid i Weinidogion Cymru arfer y pŵer yn is-adran (1) er mwyn gosod targed hirdymor mewn cysylltiad ag un o’r llygryddion a ganlyn—

(a) amonia;

(b) PM10;

(c) osôn ar lefel y ddaear;

(d) nitrogen deuocsid;

(e) carbon monocsid;

(f) sylffwr deuocsid.

(3) Rhaid i darged a osodir o dan yr adran hon—

(a) pennu safon i’w chyflawni, y mae rhaid gallu ei mesur yn wrthrychol, a

(b) pennu dyddiad erbyn pryd y mae’r safon i’w chyflawni.

(4) Caiff rheoliadau o dan yr adran hon wneud darpariaeth ynghylch sut y mae mesur y mater y gosodir targed mewn cysylltiad ag ef.

(5) Rhaid i reoliadau o dan yr adran hon sy’n gosod y targed sy’n ofynnol o dan is-adran (2) bennu bod y targed wedi ei osod i gydymffurfio â’r is-adran honno.

(6) Mae targed yn “targed hirdymor” os yw’r dyddiad penodedig o leiaf 10 mlynedd ar ôl y dyddiad y gosodir y targed arno.

(7) Mae targed o dan yr adran hon wedi ei osod pan ddaw’r rheoliadau sy’n ei osod i rym.

(8) Yn y Bennod hon—

(a) ystyr “PM10” yw deunydd gronynnol sydd â diamedr aerodynamig nad yw’n fwy na 10 o ficrometrau;

(b) ystyr y “safon benodedig” a’r “dyddiad penodedig”, mewn perthynas â tharged a osodir o dan yr adran hon, yw’r safon a’r dyddiad a bennir o dan is-adran (3).

Gwybodaeth Cychwyn

I1 A. 1 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(a)

2 Targedau ansawdd aer: deunydd gronynnol LL+C

(1) Rhaid i Weinidogion Cymru drwy reoliadau osod o leiaf un targed (“targed ansawdd aer PM2.5”) mewn cysylltiad â’r lefel gymedrig flynyddol o PM2.5 mewn aer amgylchynol yng Nghymru.

(2) Caiff targed ansawdd aer PM2.5 fod yn darged hirdymor ond nid oes angen iddo fod felly.

(3) Yn yr adran hon, ystyr PM2.5 yw deunydd gronynnol sydd â diamedr aerodynamig nad yw’n fwy na 2.5 o ficrometrau.‍

(4) Rhaid i Weinidogion Cymru sicrhau bod “aer amgylchynol” wedi ei ddiffinio at ddibenion pob targed ansawdd aer PM2.5 (a chaiff rheoliadau o dan yr adran hon wneud darpariaeth wahanol ar gyfer targedau gwahanol at ddibenion yr is-adran hon).

(5) Mae adran 1(3) i(4) a (6) i (8) yn gymwys i dargedau ansawdd aer PM2.5 ac i reoliadau o dan yr adran hon fel y mae’n gymwys i dargedau a osodir o dan adran 1 ac i reoliadau o dan yr adran honno.

(6) Yn y Bennod hon, ystyr “targed ansawdd aer PM2.5” yw targed a osodir o dan yr adran hon.

Gwybodaeth Cychwyn

I2 A. 2 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(a)

3 Y broses o osod targedau LL+C

(1) Cyn gwneud rheoliadau o dan adran 1 neu 2, rhaid i Weinidogion Cymru—

(a) ceisio cyngor gan bersonau y maent yn ystyried eu bod yn annibynnol ac yn meddu ar arbenigedd perthnasol, a

(b) rhoi sylw i wybodaeth wyddonol ynghylch llygredd aer.

(2) Cyn gwneud rheoliadau o dan adran 1 neu 2 sy’n gosod neu’n diwygio targed mewn cysylltiad â llygrydd penodol, rhaid i Weinidogion Cymru roi sylw i unrhyw ganllawiau ar gyfer y llygrydd hwnnw a gyhoeddwyd gan Sefydliad Iechyd y Byd yn ei ganllawiau ansawdd aer byd-eang diweddaraf.

(3) Cyn gwneud rheoliadau o dan adran 1 neu 2 sy’n gosod neu’n diwygio targed, rhaid i Weinidogion Cymru fod wedi eu bodloni y gellir cyflawni’r targed neu’r targed diwygiedig.

(4) Ni chaiff Gweinidogion Cymru wneud rheoliadau o dan adran 1 neu 2 sy’n dirymu neu’n gostwng targed (y “targed presennol”) onid ydynt wedi eu bodloni—

(a) na fyddai cyflawni’r targed presennol o unrhyw fudd sylweddol o gymharu â pheidio â chyflawni’r targed neu gyflawni targed is, neu

(b) yn sgil newidiadau mewn amgylchiadau ers gosod y targed presennol neu ei ddiwygio ddiwethaf, y byddai costau amgylcheddol, costau cymdeithasol, costau economaidd neu gostau eraill cyflawni’r targed yn anghymesur â’r buddion.

(5) Cyn gwneud rheoliadau o dan adran 1 neu 2 sy’n dirymu neu’n gostwng targed, rhaid i Weinidogion Cymru osod gerbron Senedd Cymru, a chyhoeddi, ddatganiad sy’n esbonio pam y mae Gweinidogion Cymru wedi eu bodloni fel y’i crybwyllir yn is-adran (4).

(6) Mae rheoliadau yn gostwng targed os ydynt, i unrhyw raddau—

(a) yn gosod safon is yn lle’r safon benodedig, neu

(b) yn pennu dyddiad diweddarach yn lle’r dyddiad penodedig.

(7) Ni chaiff rheoliadau o dan adran 1 ddirymu’r targed ansawdd aer sydd wedi ei osod i gydymffurfio ag is-adran (2) o’r adran honno (ond cânt ei ddiwygio yn unol â’r adran hon).

(8) Ni chaiff rheoliadau o dan adran 2 ddirymu targed ansawdd aer PM2.5 (ond cânt ei ddiwygio yn unol â’r adran hon).

(9) At ddibenion y Bennod hon, mae targed wedi ei gyflawni os yw’r safon benodedig wedi ei chyrraedd erbyn y dyddiad penodedig.

(10) Rhaid i Weinidogion Cymru osod drafft o offeryn statudol sy’n cynnwys y rheoliadau sy’n ofynnol gan adran 1(2) gerbron Senedd Cymru cyn diwedd y cyfnod o 6 mlynedd sy’n dechrau â’r dyddiad y caiff y Ddeddf hon y Cydsyniad Brenhinol.

(11) Rhaid i Weinidogion Cymru osod drafft o offeryn statudol sy’n cynnwys rheoliadau sy’n gosod targed ansawdd aer PM2.5 gerbron Senedd Cymru cyn diwedd y cyfnod o 3 blynedd sy’n dechrau â’r dyddiad y caiff y Ddeddf hon y Cydsyniad Brenhinol.

Gwybodaeth Cychwyn

I3 A. 3 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(a)

4 Effaith targedau LL+C

(1) Rhaid i Weinidogion Cymru sicrhau—

(a) bod targedau a osodir o dan adran 1 yn cael eu cyflawni, a

(b) bod targedau ansawdd aer PM2.5 yn cael eu cyflawni.

(2) Nid oes dim yn y Bennod ho‍n, heblaw am adran 8, yn cyfyngu ar bŵer Gweinidogion Cymru o dan adran 87 o Ddeddf yr Amgylchedd 1995 (p. 25) (pŵer i wneud rheoliadau mewn perthynas ag asesu neu reoli ansawdd aer).

Gwybodaeth Cychwyn

I4 A. 4 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(a)

5 Adrodd ar dargedau LL+C

(1) Rhaid i reoliadau o dan adran 1 neu 2 bennu dyddiad adrodd ar gyfer unrhyw darged a osodir o dan yr adran honno.

(2) Rhaid i Weinidogion Cymru, ar y dyddiad adrodd neu cyn hynny, osod gerbron Senedd Cymru, a chyhoeddi, ddatganiad sy’n cynnwys yr wybodaeth ofynnol ynghylch y targed.

(3) Yr wybodaeth ofynnol ynghylch targed yw (fel sy’n briodol)—

(a) bod y targed wedi ei gyflawni,

(b) nad yw’r targed wedi ei gyflawni, neu

(c) nad yw Gweinidogion Cymru ar hyn o bryd yn gallu canfod pa un a yw’r targed wedi ei gyflawni, y rhesymau dros hynny a’r camau y mae Gweinidogion Cymru yn bwriadu eu cymryd er mwyn canfod pa un a yw’r targed wedi ei gyflawni.

(4) Pan fo Gweinidogion Cymru yn gwneud datganiad nad yw targed wedi ei gyflawni, rhaid i Weinidogion Cymru, cyn diwedd y cyfnod o 12 mis sy’n dechrau â’r dyddiad y gosodir y datganiad, osod gerbron Senedd Cymru, a chyhoeddi, adroddiad.

(5) Rhaid i’r adroddiad—

(a) esbonio pam nad yw’r targed wedi ei gyflawni, a

(b) nodi’r camau y mae Gweinidogion Cymru wedi eu cymryd, neu’r camau y maent yn bwriadu eu cymryd, i sicrhau y cyflawnir y safon benodedig cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol.

(6) Pan fo Gweinidogion Cymru yn gwneud datganiad nad ydynt ar hyn o bryd yn gallu canfod pa un a yw targed wedi ei gyflawni, rhaid i Weinidogion Cymru, cyn diwedd y cyfnod o 6 mis sy’n dechrau â’r dyddiad y gosodir y datganiad, osod gerbron Senedd Cymru, a chyhoeddi, ddatganiad pellach sy’n cynnwys yr wybodaeth ofynnol.

(7) Mae is-adrannau (3) i (6) yn gymwys i ddatganiadau pellach o dan is-adran (6) fel y maent yn gymwys i ddatganiad o dan is-adran (2).

Gwybodaeth Cychwyn

I5 A. 5 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(a)

6 Adolygu targedau LL+C

(1) Rhaid i Weinidogion Cymru adolygu targedau o dan adrannau 1 a 2 yn unol â’r adran hon.

(2) Wrth gynnal adolygiad, rhaid i Weinidogion Cymru—

(a) ceisio cyngor gan bersonau y maent yn ystyried eu bod yn annibynnol ac yn meddu ar arbenigedd perthnasol, a

(b) rhoi sylw i wybodaeth wyddonol ynghylch llygredd aer.

(3) Os yw targed o dan adran 1 neu 2 mewn cysylltiad â llygrydd y mae canllawiau wedi eu cyhoeddi ar ei gyfer gan Sefydliad Iechyd y Byd yn ei ganllawiau ansawdd aer byd-eang diweddaraf, rhaid i Weinidogion Cymru, wrth gynnal adolygiad o’r targed, roi sylw i’r canllawiau mewn cysylltiad â’r llygrydd hwnnw.

(4) Ar ôl cynnal adolygiad, rhaid i Weinidogion Cymru osod gerbron Senedd Cymru, a chyhoeddi, ddatganiad ynghylch y camau, os oes rhai, y maent yn bwriadu eu cymryd o dan adran 1 neu 2 mewn perthynas â phob targed o ganlyniad i’r adolygiad.

(5) Pan fo datganiad yn darparu nad yw Gweinidogion Cymru yn bwriadu cymryd unrhyw gamau o dan adrannau 1 neu 2 mewn perthynas â tharged, rhaid i’r datganiad gynnwys y rhesymau dros y penderfyniad hwnnw.

(6) Rhaid cwblhau’r adolygiad cyntaf cyn diwedd y cyfnod o 5 mlynedd sy’n dechrau â’r diwrnod y gosodir y targed cyntaf (pa un ai o dan adran 1 neu 2).

(7) Rhaid cwblhau adolygiadau dilynol cyn diwedd y cyfnod o 5 mlynedd sy’n dechrau â’r diwrnod y cwblhawyd yr adolygiad blaenorol.

(8) Mae adolygiad wedi ei gwblhau pan fo Gweinidogion Cymru wedi gosod y datganiad gerbron Senedd Cymru a’i gyhoeddi.

Gwybodaeth Cychwyn

I6 A. 6 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(a)

Rhagolygol

7 Monitro hynt cyflawni targedau LL+C

(1) Rhaid i Weinidogion Cymru drefnu cael gafael ar ddata ynghylch ansawdd aer yng Nghymru y maent yn ystyried eu bod yn briodol i fonitro hynt cyflawni unrhyw dargedau a osodir o dan adran 1 neu 2.

(2) Rhaid i Weinidogion Cymru gyhoeddi unrhyw ddata a geir o dan is-adran (1) cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol.

Gwybodaeth Cychwyn

I7 A. 7 ddim mewn grym ar y Cydsyniad Brenhinol, gweler a. 30(3)

8 Cynnal safonau ansawdd aer LL+C

(1) Mae’r adran hon yn gymwys mewn perthynas â safon benodedig ar gyfer targed a bennir o dan adran 1 neu 2 pan fo—

(a) y dyddiad penodedig ar gyfer y targed wedi ei gyrraedd, a

(b) y safon benodedig ar gyfer y targed wedi ei chyflawni (boed erbyn y dyddiad penodedig neu erbyn dyddiad diweddarach).

(2) Rhaid i Weinidogion Cymru, wrth arfer eu pwerau o dan adran 87(1) o Ddeddf yr Amgylchedd 1995 (p. 25), sicrhau—

(a) bod Gweinidogion Cymru o dan ddyletswydd i gynnal y safon honno, a

(b) bod gofynion adrodd ar waith mewn perthynas â chyflawni’r ddyletswydd honno.

(3) Caiff Gweinidogion Cymru arfer eu pwerau o dan adran 87(1) o Ddeddf yr Amgylchedd 1995 i ddisodli’r safon a grybwyllir yn is-adran (2)(a) â safon is, neu i ddirymu’r safon, ond dim ond os ydynt wedi eu bodloni—

(a) na fyddai cyrraedd y safon o unrhyw fudd sylweddol o gymharu â pheidio â chyrraedd y safon neu gyrraedd safon is, neu

(b) yn sgil newidiadau mewn amgylchiadau ers i’r safon benodedig gael ei gosod neu ers iddi gael ei gostwng ddiwethaf, y byddai costau amgylcheddol, costau cymdeithasol, costau economaidd neu gostau eraill ei chyrraedd yn anghymesur â’r buddion.

(4) Cyn gwneud rheoliadau o dan adran 87(1) o Ddeddf yr Amgylchedd 1995 at unrhyw ddiben a grybwyllir yn is-adran (3), rhaid i Weinidogion Cymru (yn ogystal â chydymffurfio ag adran 87(7B) o’r Ddeddf honno)—

(a) ceisio cyngor oddi wrth bersonau y maent yn ystyried eu bod yn annibynnol ac yn meddu ar arbenigedd perthnasol,

(b) rhoi sylw i wybodaeth wyddonol ynghylch llygredd aer,

(c) rhoi sylw i unrhyw ganllawiau mewn cysylltiad â’r llygrydd y mae’r safon yn gymwys iddo a gyhoeddwyd gan Sefydliad Iechyd y Byd yn ei ganllawiau ansawdd aer byd-eang diweddaraf, a

(d) gosod gerbron Senedd Cymru, a chyhoeddi, ddatganiad sy’n esbonio pam y mae Gweinidogion Cymru wedi eu bodloni fel y’i crybwyllir yn is-adran (3).

Gwybodaeth Cychwyn

I8 A. 8 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(b)

9 Adrodd mewn perthynas ag adran 1 LL+C

(1) Rhaid i Weinidogion Cymru, cyn gynted ag y bo’n ymarferol ar ôl diwedd pob cyfnod adrodd, osod gerbron Senedd Cymru a chyhoeddi adroddiad ar yr ystyriaeth y maent wedi ei rhoi yn ystod y cyfnod hwnnw i osod targedau hirdymor o dan adran 1.

(2) Rhaid i’r adroddiad, yn benodol, ymdrin â’r ystyriaeth a roddwyd yn ystod y cyfnod adrodd i osod targedau mewn perthynas â’r llygryddion a ganlyn—

(a) amonia;

(b) PM10;

(c) osôn ar lefel y ddaear;

(d) nitrogen deuocsid;

(e) carbon monocsid;

(f) sylffwr deuocsid.

(3) Ond os yw rheoliadau wedi eu gwneud o dan adran 1 sy’n gosod targed mewn perthynas â llygrydd a grybwyllir yn is-adran (2), nid yw’r gofyniad yn yr is-adran honno bellach yn gymwys mewn perthynas â’r llygrydd hwnnw.

(4) Yn yr adran hon, ystyr “cyfnod adrodd” yw‍—

(a) y cyfnod o 2 flynedd sy’n dechrau â’r diwrnod y mae adran 1 yn dod i rym, a

(b) pob cyfnod dilynol o 12 mis.

Gwybodaeth Cychwyn

I9 A. 9 mewn grym ar 14.4.2024, gweler a. 30(2)(c)