Sylwebaeth Ar Yr Adrannau

Rhan 8: Cyllid Llywodraeth Leol

Adran 151 – Pwerau awdurdodau bilio i’w gwneud yn ofynnol darparu gwybodaeth sy’n ymwneud â hereditamentau

671.Mae’r adran hon yn diwygio Atodlen 9 i Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988 (“Deddf 1988”), i alluogi awdurdod bilio yng Nghymru (prif gyngor) i roi hysbysiad i bersonau penodol yn ei gwneud yn ofynnol iddynt roi i’r awdurdod wybodaeth a bennir yn yr hysbysiad, sy’n ymwneud ag eiddo penodol, ac y mae’r cyngor o’r farn y bydd yn ei helpu i arfer ei swyddogaethau o ran yr ardreth annomestig.

672.Gallai hyn gynnwys, er enghraifft, wybodaeth y mae’r cyngor o’r farn y bydd yn ei helpu i bennu swm yr ardreth sy’n ddyledus mewn perthynas â’r eiddo.

673.Ni chaiff y cyngor ond rhoi hysbysiad o dan y ddarpariaeth hon i bersonau a chanddynt gysylltiad penodol â’r eiddo, fel y nodir yn y paragraff 5(1D) newydd o Atodlen 9 i Ddeddf 1988.

674.Mae’n drosedd, i’w chosbi drwy ddirwy, darparu gwybodaeth ffug wrth ymateb i hysbysiad. Mae person sy’n methu â chydymffurfio â hysbysiad yn agored i ddirwy.

Adran 152 – Gofyniad i ddarparu i awdurdodau bilio wybodaeth sy’n berthnasol wrth benderfynu a yw person yn atebol i dalu ardrethi annomestig

675.Mae’r adran hon yn rhoi pŵer i Weinidogion Cymru wneud rheoliadau y bydd person yn ddarostyngedig oddi tanynt i ddarparu i brif gynghorau wybodaeth sy’n ymwneud â phennu pwy sy’n atebol i dalu ardreth annomestig, a’r swm sydd i’w dalu. Nid oes rhaid i’r cyngor ofyn am yr wybodaeth; ni fydd dyletswydd barhaus i ddarparu’r wybodaeth.

676.Caiff y rheoliadau awdurdodi prif gyngor i osod cosb ariannol ar bersonau nad ydynt yn darparu’r wybodaeth. Caiff y rheoliadau hefyd wneud darparu gwybodaeth ffug yn drosedd, i’w chosbi drwy ddirwy.

677.Rhaid i’r rheoliadau hefyd ddarparu y caiff person apelio yn erbyn gosod cosb.

Adran 153 – Pwerau awdurdodau bilio i arolygu eiddo

678.Mae’r adran hon yn rhoi pŵer i brif gynghorau fynd i eiddo yn eu hardal a’i arolygu, os ydynt o’r farn bod angen gwneud hynny at ddibenion cyflawni eu swyddogaethau o ran ardrethi annomestig. Cyn arfer y pŵer hwn, rhaid i gyngor gael cymeradwyaeth Tribiwnlys Prisio Cymru, ac ar ôl cael y gymeradwyaeth honno rhaid iddo hysbysu trethdalwyr o leiaf 24 awr ymlaen llaw o’i fwriad i gynnal arolygiad.

679.Mae’n drosedd, i’w chosbi drwy ddirwy, oedi neu rwystro arolygiad.

Adran 154 - Lluosyddion

680.Mae’r adran hon yn diwygio Atodlen 7 i Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988 fel mai’r mynegai prisiau defnyddwyr yw’r mesur chwyddiant wrth gyfrifo’r lluosydd ardrethi annomestig (cyn hyn defnyddiwyd y mynegai prisiau manwerthu). Darperir pŵer hefyd i Weinidogion Cymru wneud rheoliadau sy’n newid y mesur chwyddiant.

Adran 155 – Diwygio Pennod 3 o Ran 5 o Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1988

681.Mae’r adran hon yn diwygio’r ddarpariaeth a geir yn adrannau 84J, 84K, 84M, 84N a 84P o Ddeddf 1988 (sy’n ymwneud â chyfrifo a thalu’r grant cynnal refeniw) er mwyn cywiro amrywiol groesgyfeiriadau a diwygiadau cysylltiedig.

Adran 156 – Atebolrwydd ar y cyd ac yn unigol i dalu’r dreth gyngor

682.Mae adran 156 yn diwygio Atodlen 1 i Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992 (“Deddf 1992”) er mwyn ehangu’r pŵer ym mharagraff 11 o’r Atodlen honno. Mae’r pŵer hwnnw’n galluogi Gweinidogion Cymru i bennu disgrifiadau o bobl (y tu hwnt i’r rheini a grybwyllir eisoes yn Atodlen 1) sydd i’w diystyru wrth gyfrifo faint o bobl sy’n preswylio mewn annedd at ddibenion pennu a oes disgownt i’w roi ar swm y dreth gyngor sy’n daladwy.

683.Fel y’i hehangwyd gan adran 156, mae’r pŵer hwnnw’n galluogi Gweinidogion Cymru i ddarparu nad yw person sydd i’w ddiystyru at ddibenion disgownt y dreth gyngor ychwaith i fod yn atebol ar y cyd nac yn unigol am y dreth gyngor (hynny yw, ni fydd yn atebol i dalu’r dreth gyngor ar ei ben ei hun, nac ar y cyd ag eraill).

Adran 157 – Tynnu ymaith y pŵer i ddarparu ar gyfer carcharu dyledwyr y dreth gyngor

684.Mae’r adran hon yn diwygio paragraff 8 o Atodlen 4 i Ddeddf 1992. Mae paragraff 1 o’r Atodlen honno’n darparu pŵer eang i Weinidogion Cymru wneud rheoliadau mewn perthynas ag adennill y dreth gyngor. Effaith yr adran hon yw tynnu ymaith bŵer Gweinidogion Cymru i wneud darpariaeth y caniateir anfon person i garchar am beidio â thalu’r dreth gyngor oddi tani.

Adran 158 – Y weithdrefn ar gyfer rheoliadau a gorchmynion penodol a wneir o dan Ddeddf Cyllid Llywodraeth Leol 1992

685.Mae’r adran hon yn nodi’r weithdrefn y mae rhaid ei dilyn wrth wneud rheoliadau a gorchmynion penodol o dan Ddeddf 1992.