Adran 26 – Cyfeiriadau at offerynnau’r UE
136.Mae adran 26 yn darparu pan fo Deddf Cynulliad neu is-offeryn Cymreig y mae Rhan 2 yn gymwys iddi neu iddo yn cyfeirio at offeryn UE, a diwygiwyd yr offeryn hwnnw gan offeryn arall gan yr UE cyn i’r Ddeddf gael y Cydsyniad Brenhinol neu cyn i’r is-offeryn Cymreig gael ei wneud, fod y cyfeiriad at yr offeryn UE yn gyfeiriad at yr offeryn hwnnw fel y’i diwygiwyd. Yn wahanol i adran 25, nid yw ei heffaith yn “newidiadwy”. Mewn geiriau eraill, os yw’r offeryn UE yn cael ei ddiwygio ar ôl i’r Ddeddf Cynulliad gael y Cydsyniad Brenhinol neu ar ôl i’r is-offeryn Cymreig gael ei wneud, nid yw’r cyfeiriad at yr offeryn UE i’w drin wedyn fel pe bai’n gyfeiriad at yr offeryn UE fel y’i diwygiwyd.
137.Diffinnir “offeryn UE” yn Atodlen 1, a’i ystyr yw unrhyw offeryn a ddyroddir gan unrhyw sefydliad o’r UE, ond o’r diwrnod ymadael ymlaen mae’n eithrio unrhyw ddeddfwriaeth uniongyrchol UE a ddargedwir. Mae offerynnau’r UE a ddaw’n ddeddfwriaeth uniongyrchol UE a ddargedwir ar y diwrnod ymadael o dan Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 yn cael eu trin yn lle hynny, o’r adeg honno ymlaen, fel “deddfiadau” (ac mae cyfeiriadau atynt i’w dehongli felly yn unol ag adran 25 yn hytrach nag adran 26).
138.Felly, os daw Rhan 2 o’r Ddeddf hon i rym yn llawn ar ôl y diwrnod ymadael, ni fydd adran 26 ond yn gymwys pan fo Deddf Cynulliad neu is-offeryn Cymreig yn cyfeirio at offeryn UE penodol fel y mae’n ffurfio rhan o gyfraith yr UE, ac nid pan fo Deddf neu offeryn yn cyfeirio at unrhyw ddeddfwriaeth uniongyrchol UE fel y mae wedi ei dargadw mewn cyfraith ddomestig. (Os yw’n cyfeirio at ddeddfwriaeth uniongyrchol UE a ddargedwir, bydd adran 25 yn gymwys yn lle hynny.)
139.Os daw Rhan 2 i rym cyn y diwrnod ymadael, bydd y sefyllfa yn fwy cymhleth.
Mewn Deddf neu offeryn a ddeddfir cyn y diwrnod ymadael, bydd cyfeiriadau at offerynnau UE penodol yn cael eu dehongli, yn y lle cyntaf, yn unol ag adran 26. Ond o’r diwrnod ymadael ymlaen, yn lle hynny, byddant yn ddarostyngedig i reoliad 2 o Reoliadau Deddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 (Addasiadau a Diddymiadau a Dirymiadau Canlyniadol) (Ymadael â’r UE) 2019(9). O ganlyniad, bydd cyfeiriadau penodol at offerynnau a ddargedwir mewn cyfraith ddomestig yn dod yn gyfeiriadau at yr offerynnau hynny fel y maent yn ffurfio rhan o gyfraith ddomestig.
Mewn Deddf neu offeryn a ddeddfir ar neu ar ôl y diwrnod ymadael, bydd cyfeiriad at ddarn penodol o ddeddfwriaeth UE yn ddarostyngedig i adran 26 os yw’n cyfeirio at y ddeddfwriaeth fel y mae’n ffurfio rhan o gyfraith yr UE, ac i adran 25 os yw’n cyfeirio at y ddeddfwriaeth fel y mae’n ffurfio rhan o gyfraith ddomestig (a fydd y sefyllfa ddiofyn yn rhinwedd adran 24).
140.At ddibenion y Ddeddf, “offeryn UE” yw cyfarwyddeb gan yr UE a dyna fydd y sefyllfa ar bob adeg, cyn neu ar ôl y diwrnod ymadael, oherwydd nad yw cyfarwyddebau yn ddeddfwriaeth uniongyrchol UE ac nad ydynt wedi eu dargadw mewn cyfraith ddomestig. Fodd bynnag, bydd y rhan fwyaf o reoliadau a phenderfyniadau gan yr UE yn “offerynnau’r UE” cyn y diwrnod ymadael, ond byddant hefyd yn “deddfiadau” ar ac ar ôl y diwrnod ymadael oherwydd y byddant yn dod yn ddeddfwriaeth uniongyrchol UE a ddargedwir.
141.Mae adran 26 yn cyfateb i adran 20A o Ddeddf 1978. Mae’n cael effaith ac eithrio i’r graddau y mae darpariaeth ddatganedig yn cael ei gwneud i’r gwrthwyneb neu y mae’r cyd-destun yn mynnu fel arall. Yn unol â hynny, nid yw’n atal Deddf Cynulliad nac is-offeryn Cymreig rhag cynnwys cyfeiriad “newidiadwy” at offeryn UE, cyn belled ag y bo’n glir y bwriedir i’r cyfeiriad gynnwys unrhyw ddiwygiadau y caniateir iddynt gael eu gwneud i’r offeryn o bryd i’w gilydd.
142.Pan fo Deddf Cynulliad neu is-offeryn Cymreig a ddeddfir cyn y diwrnod ymadael yn cynnwys cyfeiriad “newidiadwy” at offeryn UE, bydd effaith y cyfeiriad hwnnw ar neu ar ôl y diwrnod ymadael yn ddarostyngedig i Ran 1 o Atodlen 8 i Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018.
European Union (Withdrawal) Act 2018 (Consequential Modifications and Repeals and Revocations) (EU Exit) Regulations 2019.
