(1)Mae’r adran hon yn gymwys os yw’r Ombwdsmon, wrth wneud penderfyniad o dan adran 3(5), 4(3)(a), 43(8), 44(4)(a) neu wrth gynnal ymchwiliad o dan Ran 3 neu 5, yn dod i’r farn y gallai mater sy’n destun y gŵyn neu’r ymchwiliad fod yn destun ymchwiliad gan ombwdsmon a grybwyllir yn is-adran (7).
(2)Rhaid i’r Ombwdsmon ymgynghori â’r ombwdsmon hwnnw am y mater.
(3)Caiff yr Ombwdsmon gydweithredu â’r ombwdsmon hwnnw mewn perthynas â’r mater.
(4)Caiff ymgynghoriad o dan is-adran (2), a chydweithrediad o dan is-adran (3), ymestyn i unrhyw beth sy’n ymwneud â mater sy’n destun y gŵyn neu’r ymchwiliad, gan gynnwys (ymhlith pethau eraill)—
(a)cynnal ymchwiliad i’r gŵyn, a
(b)ffurf, cynnwys a chyhoeddiad adroddiad yr ymchwiliad.
(5)Os yw’r Ombwdsmon yn ymgynghori ag ombwdsmon am fater o dan is-adran (2), caiff yr Ombwdsmon a’r ombwdsmon hwnnw—
(a)cynnal ymchwiliad ar y cyd i’r mater,
(b)paratoi adroddiad ar y cyd mewn perthynas â’r ymchwiliad, ac
(c)cyhoeddi’r adroddiad ar y cyd.
(6)Nid yw is-adran (5) yn gymwys os mai’r ombwdsman yr ymgynghorir ag ef o dan is-adran (2) yw Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus yr Alban.
(7)Yr ombwdsmyn y cyfeirir atynt yn is-adran (1) yw—
(a)y Comisiynydd Seneddol dros Weinyddiaeth;
(b)Comisiynydd Gwasanaeth Iechyd Lloegr;
(c)Comisiynydd Lleol;
(d)Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus yr Alban;
(e)ombwdsmon tai a benodwyd yn unol â chynllun a gymeradwywyd o dan adran 51 o Ddeddf Tai 1996 (p.52).
(8)Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau ddiwygio is-adran (7) drwy—
(a)ychwanegu person,
(b)hepgor person, neu
(c)newid y disgrifiad o berson.
(9)Caiff rheoliadau o dan is-adran (8) ychwanegu person at is-adran (7) dim ond os oes gan y person, ym marn Gweinidogion Cymru, swyddogaethau sy’n ymwneud ag ymchwilio i gwynion.
(10)Ni chaniateir gwneud rheoliadau o dan is-adran (8) oni bai bod drafft o’r offeryn statudol sy’n cynnwys y rheoliadau wedi ei osod gerbron y Cynulliad, ac wedi ei gymeradwyo drwy benderfyniad ganddo.
(1)Mae’r adran hon yn gymwys os yw’n ymddangos i’r Ombwdsmon—
(a)bod mater y mae gan yr Ombwdsmon hawl i ymchwilio iddo, a
(b)bod y mater yn un a allai hefyd fod yn destun ymchwiliad gan berson a bennir yn is-adran (2) (“person a bennir”).
(2)Mae’r canlynol yn bersonau a bennir—
(a)Comisiynydd Plant Cymru;
(b)Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru;
(c)Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru;
(d)Comisiynydd y Gymraeg;
(e)pan fo’r mater yn ymwneud ag iechyd neu ofal cymdeithasol, Gweinidogion Cymru.
(3)Yn ddarostyngedig i is-adran (4), pan fo’r Ombwdsmon o’r farn bod hynny’n briodol, rhaid i’r Ombwdsmon—
(a)rhoi gwybod i’r person a bennir perthnasol am y mater, a
(b)ymgynghori â’r person a bennir mewn perthynas ag ef.
(4)Pan fo’r Ombwdsmon yn ymchwilio i’r mater o dan adran 4 neu 44, rhaid i’r Ombwdsmon—
(a)rhoi gwybod i’r person a bennir perthnasol am y mater, a
(b)pan fo’r Ombwdsmon o’r farn bod hynny’n briodol, ymgynghori â’r person a bennir mewn perthynas ag ef.
(5)Pan fo’r Ombwdsmon yn ymgynghori â pherson a bennir o dan yr adran hon, caiff yr Ombwdsmon a’r person a bennir—
(a)cydweithredu â’i gilydd mewn perthynas â’r mater,
(b)cynnal ymchwiliad ar y cyd i’r mater, ac
(c)paratoi a chyhoeddi adroddiad ar y cyd mewn perthynas â’r ymchwiliad.
(6)Caiff Gweinidogion Cymru drwy reoliadau ddiwygio is-adran (2) drwy—
(a)ychwanegu person a bennir at y rhestr neu ei ddileu o’r rhestr, neu
(b)amrywio cyfeiriad at fath neu ddisgrifiad o berson a bennir a gynhwysir am y tro yn yr is-adran honno.
(7)Ni chaniateir gwneud rheoliadau o dan is-adran (6) oni bai bod drafft o’r offeryn statudol sy’n cynnwys y rheoliadau wedi ei osod gerbron y Cynulliad, ac wedi ei gymeradwyo drwy benderfyniad ganddo.
(1)Mae’r adran hon yn gymwys os yw’n ymddangos i’r Ombwdsmon bod—
(a)cwyn, neu
(b)mater y mae’r Ombwdsmon yn ystyried ymchwilio iddo o dan adran 4 neu 44, yn ymwneud â mater, neu’n codi mater, a allai fod yn destun ymchwiliad gan Gomisiynydd Plant Cymru, Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru neu Gomisiynydd y Gymraeg (y “mater cysylltiedig”).
(2)Os yw’r Ombwdsmon o’r farn bod hynny’n briodol, rhaid i’r Ombwdsmon roi gwybod i’r Comisiynydd perthnasol am y mater cysylltiedig.
(3)Os yw’r Ombwdsmon o’r farn bod y mater yn fater y mae gan yr Ombwdsmon hawl i gynnal ymchwiliad iddo (y “mater Ombwdsmon”), rhaid i’r Ombwdsmon hefyd, os yw’r Ombwdsmon o’r farn bod hynny’n briodol—
(a)rhoi gwybod i’r Comisiynydd perthnasol am gynigion yr Ombwdsmon ar gyfer cynnal ymchwiliad, a
(b)ymgynghori â’r Comisiynydd perthnasol am y cynigion hynny.
(4)Os yw’r Ombwdsmon a’r Comisiynydd perthnasol o’r farn bod ganddynt hawl i ymchwilio, yn y drefn honno, y mater Ombwdsmon a’r mater cysylltiedig, caniateir iddynt—
(a)cydweithredu â’i gilydd yn yr ymchwiliad ar wahân i bob un o’r materion hynny,
(b)gweithredu gyda’i gilydd wrth ymchwilio i’r materion hynny, ac
(c)paratoi a chyhoeddi adroddiad ar y cyd sy’n cynnwys eu casgliadau unigol o ran y materion y maent ill dau wedi ymchwilio iddynt.
(5)Os yw’r Ombwdsmon o’r farn—
(a)nad yw’r mater yn un y mae gan yr Ombwdsmon hawl i gynnal ymchwiliad iddo, a
(b)ei bod yn briodol gwneud hynny,
rhaid i’r Ombwdsmon roi gwybod i’r person a gychwynnodd y gŵyn (os oes un) ynghylch sut i atgyfeirio’r mater cysylltiedig at y Comisiynydd perthnasol.
(1)Os yw’r Ombwdsmon o’r farn bod hynny’n briodol, rhaid i’r Ombwdsmon—
(a)rhoi gwybod i Archwilydd Cyffredinol Cymru am gynigion yr Ombwdsmon ar gyfer cynnal ymchwiliad, a
(b)ymgynghori ag Archwilydd Cyffredinol Cymru ynghylch y dull mwyaf effeithiol o gynnal ymchwiliad.
(2)Os yw’r Ombwdsmon yn ymgynghori ag Archwilydd Cyffredinol Cymru o dan yr adran hon, caiff yr Ombwdsmon ac Archwilydd Cyffredinol Cymru—
(a)cydweithredu â’i gilydd mewn perthynas â’r mater y mae’r ymchwiliad yn ymwneud ag ef,
(b)cynnal ymchwiliad ar y cyd i’r mater, ac
(c)paratoi a chyhoeddi adroddiad ar y cyd mewn perthynas â’r ymchwiliad.