118.Mae adran 22 yn galluogi Gweinidogion Cymru, o gael cais gan CNC, i wneud rheoliadau sy’n gallu atal dros dro ddarpariaeth statudol benodol y mae CNC yn gyfrifol amdani, er mwyn galluogi cynnal cynllun arbrofol fel y darperir ar ei gyfer o dan adran 23. Bydd y cynlluniau hyn yn galluogi CNC i dreialu dulliau newydd i’w helpu i gyflawni rheoli cynaliadwy ar adnoddau naturiol, a gall gynnwys datblygu neu gymhwyso dulliau, cysyniadau neu dechnegau newydd, neu gymhwyso neu ddatblygu ymhellach ddulliau, gysyniadau neu dechnegau cyfredol.
119.Caiff rheoliadau o dan adran 22(1) roi eithriad rhag gofyniad, llacio gofyniad a’i gwneud yn ofynnol i’r person y mae’r eithriad neu’r llacio yn gymwys iddo gydymffurfio ag amodau a bennir mewn rheoliadau. Mae’r atal dros dro neu’r llacio wedi ei gyfyngu i gyfnod nad yw’n fwy na thair blynedd (ac y caniateir ei ymestyn unwaith am gyfnod pellach nad yw’n fwy na thair blynedd). Gweler adran 22(4) a (5).
120.Caiff y rheoliadau hefyd addasu deddfiad mewn modd y mae Gweinidogion Cymru yn ystyried ei fod yn angenrheidiol er mwyn gorfodi eithriad, llacio neu amodau, neu o ganlyniad i hynny. Mae paragraffau (c) a (d) yn darparu, pan fo gofyniad statudol yn cael ei atal dros dro neu’n cael ei lacio gan reoliadau o dan is-adran (1), y caniateir gosod amodau y mae’n rhaid i barti gydymffurfio â hwy, ac hefyd yn galluogi Gweinidogion Cymru i drosglwyddo mesurau gorfodi cyfredol o’r deddfiad cyfredol.
121.Dim ond mewn perthynas â gofynion statudol y mae CNC yn gyfrifol amdanynt y caniateir gwneud rheoliadau. Diffinnir y gofynion hyn yn adran 22(9). Rhaid i’r gofyniad gael ei osod drwy ddeddfiad. CNC sy’n gyfrifol am y gofyniad statudol os yw’n ofyniad:
i gydymffurfio â safon neu ofyniad a osodir gan CNC;
i gael trwydded neu awdurdodiad arall gan CNC cyn gwneud rhywbeth;
y caiff CNC ei orfodi; neu
sy’n gymwys i CNC ac sy’n ymwneud â’r modd y mae adnoddau naturiol yn cael eu rheoli a’u defnyddio, (neu at ba ddibenion y gwneir hynny).
122.Mae adran 22(2) yn darparu na chaiff y rheoliadau dynnu ymaith neu addasu swyddogaeth un o Weinidogion y Goron a oedd yn arferadwy cyn 5 Mai 2011, heb gydsyniad yr Ysgrifennydd Gwladol.
123.Mae adran 22(3) yn darparu hefyd na chaniateir gwneud y rheoliadau onid yw Gweinidogion Cymru:
wedi eu bodloni bod y ddarpariaeth yn angenrheidiol er mwyn galluogi cynnal cynllun arbrofol (gweler adrannau 22(9) a 23) sy’n debygol o gyfrannu at reoli cynaliadwy ar adnoddau naturiol (fel y’i diffinnir yn adran 3);
wedi eu bodloni nad yw’r rheoliadau yn cael yr effaith gyffredinol o gynyddu’r baich rheoliadol ar unrhyw berson;
wedi ymgynghori â’r rhai hynny y maent yn barnu bod darpariaethau’r rheoliadau yn debygol o effeithio arnynt a’r personau y credant fod y cynllun arbrofol yn debygol o effeithio arnynt fel arall.
124.Mae’r rheoliadau’n ddarostyngedig i’r weithdrefn penderfyniad cadarnhaol (gweler adran 25(3)) oni bai mai’r unig effaith sylweddol yw dirymu rheoliadau blaenorol o dan adran 22(1) – mewn achosion felly yr unig beth y mae angen ei wneud yw eu gosod yn y Cynulliad ar ôl iddynt gael eu gwneud, ac nid oes unrhyw ofyniad i gynnal ymgynghoriad. Gellid dirymu rheoliadau os yw cynllun arbrofol wedi dod i ben cyn y cyfnod tair blynedd cychwynnol neu cyn diwedd cyfnod unrhyw estyniad, sy’n golygu nad oes angen y rheoliadau mwyach.
125.Dim ond mewn perthynas â Chymru y caiff y rheoliadau fod yn gymwys.
126.Gallai cais oddi wrth CNC i reoliadau gael eu gwneud fod ar y sail, er enghraifft, y byddai angen, ar gyfer cynllun arbrofol arfaethedig penodol, cael eithriad rhag yr angen i gael cydsyniad penodol er mwyn gallu cyflawni gweithgaredd penodol. Efallai mai diben atal hynny dros dro fyddai treialu safonau cyffredin gofynnol, y gellid eu cymhwyso yn lle’r cydsyniad mewn amgylchiadau penodol neu ar gyfer gweithgareddau penodol.
127.Mae adran 22(8) yn ei gwneud yn ofynnol i CNC werthuso cynllun arbrofol y cafodd gofynion statudol eu hatal dros dro neu eu llacio mewn perthynas ag ef, a chyhoeddi gwerthusiad o’r cynllun.
128.Mae adran 22(9) yn diffinio cynllun arbrofol fel cynllun a gynhelir o dan drefniadau a wneir gan CNC o dan erthygl 10C o’r Gorchymyn Sefydlu, sy’n gynllun sydd wedi ei ddylunio i ddatblygu dulliau, cysyniadau neu dechnegau newydd neu addasedig, neu i ddatblygu neu brofi cynigion ar gyfer newid rheoliadol.