307.Mae adran 120 yn darparu trosolwg o Ran 6.
308.Caiff contract safonol cyfnodol bennu cyfnodau pan na chaiff deiliad y contract feddiannu’r eiddo. Bydd hyn yn arbennig o ddefnyddiol mewn perthynas â mathau penodol o ddeiliaid contract a mathau penodol o landlordiaid. Er enghraifft, mewn perthynas â deiliaid contract sy’n fyfyrwyr, gan fod llety myfyrwyr yn aml yn cael ei ddefnyddio at ddibenion eraill yn ystod cyfnodau gwyliau.
309.Pan fo un o delerau contract safonol cyfnodol yn ymgorffori’r adran hon heb ei haddasu bydd yn darparu mai dim ond yn unol â thelerau sy’n ymgorffori adrannau 123 i 127 y caniateir amrywio’r contract, neu o ganlyniad i ddeddfwriaeth a wneir gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru neu’r Senedd. Mae’r dull yn debyg i’r dull ar gyfer contractau diogel (gweler adran 103). Mae’r adran hon yn ddarpariaeth sylfaenol, ac mae adran 122(1)(b) a (2) yn ddarpariaethau sylfaenol y mae’n rhaid ei hymgorffori heb eu haddasu.
310.Mae’r naill a’r llall o’r adrannau hyn yn ddarpariaethau sylfaenol, sydd i’w hymgorffori fel telerau sylfaenol contract safonol cyfnodol os yw rhent neu gydnabyddiaeth arall yn daladwy (er y gellir eu hepgor neu eu haddasu yn unol ag adran 20). Bydd telerau sy’n ymgorffori’r adrannau hyn heb eu haddasu yn pennu sut y caniateir amrywio telerau’r contract mewn perthynas â rhent neu gydnabyddiaeth arall (sef telerau sy’n ymwneud â materion allweddol). Rhaid i ddeiliad y contract o dan gontract safonol cyfnodol gael dau fis o rybudd o unrhyw newid yn swm y rhent neu gydnabyddiaeth arall sy’n daladwy. Mae’r darpariaethau yn caniatáu amrywio yn flynyddol.
311.Os yw’r adran hon wedi ei hymgorffori fel un o delerau contract safonol cyfnodol heb ei haddasu, yn ddarostyngedig i’r cyfyngiadau a bennir yn un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 127, caniateir amrywio’r telerau sylfaenol, atodol ac ychwanegol mewn contract safonol cyfnodol, naill ai drwy gytundeb rhwng y landlord a deiliad y contract, neu os yw’r contract yn ymgorffori adran 126 a 173 (hysbysiad y landlord i derfynu contract), wrth i’r landlord roi hysbysiad i ddeiliad y contract.
312.Os yw un o delerau contract safonol cyfnodol yn ymgorffori adran 126 heb ei haddasu, caiff landlord amrywio un o delerau contract heb gytundeb deiliad y contract (yn ddarostyngedig i’r cyfyngiadau a nodir yn nheler y contract sy’n ymgorffori adran 127). Dylid darllen yr adran hon ar y cyd ag adrannau 173 i 180.
313.Er mwyn amrywio un o delerau’r contract heb gytundeb deiliad y contract, rhaid i’r landlord ddarparu hysbysiad i ddeiliad y contract, sy’n rhoi manylion yr amrywiad arfaethedig, o leiaf ddau fis cyn i’r amrywiad gael effaith. Rhaid i’r hysbysiad ddatgan hefyd ei fod yn gweithredu fel hysbysiad o dan y teler yn y contract sy’n ymgorffori adran 173 (hysbysiad y landlord i derfynu contract). Os nad yw deiliad y contract yn rhoi ei gydsyniad ysgrifenedig i’r amrywiad cyn yr amser y mae i gael effaith, caiff y landlord geisio adennill meddiant o’r eiddo o dan deler o’r contract sy’n ymgorffori adran 173 (hysbysiad y landlord).
314.Os yw un o delerau sylfaenol y contract yn ymgorffori is-adran (5) ac adran 173, yna cyn belled â bod y landlord wedi cydymffurfio â’r gofynion ar gyfer rhoi hysbysiad amrywio, mae i’w drin fel pe bai wedi rhoi’r hysbysiad gofynnol o dal y teler yn y contract sy’n ymgorffori adran 173 (hysbysiad y landlord).
315.Os yw’r adran hon wedi ei hymgorffori heb ei haddasu, bydd y landlord wedi ei atal rhag rhoi’r hysbysiad (yn hysbysu deiliad y contract y bydd y landlord yn gwneud hawliad meddiant oni bai ei fod yn cydsynio i amrywiad) o fewn pedwar mis cyntaf meddiannaeth. Effaith hyn yw atal unrhyw hysbysiad rhag cael effaith fel hysbysiad landlord yn ceisio meddiant (gweler adran 173) o fewn chwe mis cyntaf meddiannaeth.
316.Yn yr un modd, ni chaiff landlord roi’r hysbysiad amrywio os caiff ei atal rhag rhoi hysbysiad o dan un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 173 am nad yw wedi cydymffurfio â thelerau sy’n ymgorffori adrannau 175 a 176. Mae hyn yn sicrhau na chaiff landlord ddefnyddio hysbysiad amrywio fel ffordd o derfynu’r contract pan fo’r landlord wedi ei atal rhag rhoi hysbysiad landlord i derfynu’r contract.
317.Diben adran 127, ynghyd ag adran 122, yw sicrhau na all y partïon i gontract safonol cyfnodol, ar unrhyw adeg yn ystod oes y contract, amrywio’r contract er mwyn tanseilio darpariaethau’r Ddeddf hon sy’n ymdrin ag ymgorffori ac addasu darpariaethau sylfaenol (gweler adrannau 20 a 21). Mae’r paragraffau sy’n dilyn yn crynhoi effaith adran 127 yn fanylach ond yn gyffredinol, ni chaniateir unrhyw amrywiad yn ystod oes y contract a fyddai’n golygu bod y contract yn cynnwys telerau na fyddent wedi eu caniatáu o dan adrannau 20 neu 21 pe byddent wedi eu cynnwys o’r cychwyn, neu at beidio â chynnwys telerau y byddai wedi bod yn ofynnol eu cynnwys o’r cychwyn o dan adrannau 20 neu 21.
318.Bydd un o delerau sylfaenol contract sy’n ymgorffori’r adran hon yn cyfyngu ar y modd y gellir amrywio telerau contractau safonol cyfnodol (yn yr un ffordd ag y mae teler sy’n ymgorffori adran 108 yn cyfyngu ar y modd y gellir amrywio telerau contractau diogel). Bydd telerau sylfaenol sy’n ymgorffori is-adrannau (1) a (2) yn gwahardd amrywio telerau sylfaenol penodol o dan unrhyw amgylchiadau (oni bai eu bod yn cael eu hamrywio o ganlyniad i ddeddfwriaeth).
319.Bydd un o delerau sylfaenol contract sy’n ymgorffori is-adran (3) yn darparu na fydd amrywiad o unrhyw deler sylfaenol arall yn cael unrhyw effaith oni bai y bydd yr amrywiad sylfaenol yr oedd y teler yn ei ymgorffori, o ganlyniad i’r amrywiad, yn dal i gael ei ymgorffori heb ei addasu, neu y byddai peidio â’i ymgorffori neu ei ymgorffori gydag addasiad iddo, ym marn deiliad y contract, yn gwella ei sefyllfa. Mae hyn yn golygu, os nad yw un o delerau’r contract yn ymgorffori un o’r darpariaethau sylfaenol a restrir yn is-adran (2), y gellir ei addasu neu ei hepgor mewn amgylchiadau penodol. Ond oni bai bod deiliad y contract o’r farn fod yr addasiad (neu’r hepgoriad) yn gwella ei sefyllfa, mae’n debyg mai dim ond newidiadau cyfyngedig iawn a ganiateir.
320.Yn yr un modd, ni fyddai amrywiad yn cael unrhyw effaith pe byddai’n golygu y byddai’r teler sylfaenol yn anghydnaws ag unrhyw un neu ragor o’r telerau sylfaenol na ellir eu hamrywio (hynny yw, rhai sy’n ymgorffori’r darpariaethau sylfaenol a restrir yn is-adran (2)).
321.Bydd telerau sylfaenol contract sy’n ymgorffori is-adrannau (4) a (5) yn cyfyngu ar y ffordd y gellir amrywio telerau fel na allant wrthdaro ag unrhyw delerau sylfaenol (oni bai bod yr amrywiad yn deillio o ddeddfwriaeth).
322.Er mwyn sicrhau na ellir addasu’r cyfyngiad ar amrywio telerau, mae’r adran hon ei hun yn ddarpariaeth sylfaenol y mae’n rhaid ei hymgorffori mewn contractau meddiannaeth heb ei haddasu.
323.Pan fo’r adran hon wedi ei hymgorffori heb ei haddasu, os gwnaed amrywiad yn unol â’r contract, neu o ganlyniad i ddeddfwriaeth, rhaid i’r landlord naill ai ddarparu datganiad ysgrifenedig o’r telerau a amrywiwyd neu ddatganiad ysgrifenedig o’r contract meddiannaeth cyfan gyda’r telerau a amrywiwyd wedi eu cynnwys ynddo. Ond ni fydd y rhwymedigaeth hon yn gymwys os yw’r landlord eisoes wedi darparu hysbysiad amrywio (o dan delerau’r contract sy’n ymgorffori adrannau 123, 124(2) i (4) neu 126(1)(b) a (2) i (6)). Rhaid darparu’r datganiad ysgrifenedig o fewn 14 diwrnod o’r dyddiad yr amrywiwyd y contract, ac ni chaiff y landlord godi ffi am ei ddarparu.
324.Mae landlord sy’n methu â darparu datganiad ysgrifenedig yn unol ag un o delerau’r contract sy’n ymgorffori ag adran 128 yn atebol i dalu tâl digolledu i ddeiliad y contract o dan adran 87. Mae’r adran hon hefyd yn darparu y bydd llog yn cronni ar y tâl digolledu os bydd y landlord yn methu â darparu’r datganiad.
325.Pan fo’r adran hon wedi ei hymgorffori fel un o delerau contract safonol cyfnodol heb ei haddasu, os oes mwy nag un deiliad contract o dan y contract meddiannaeth, gall unrhyw un o’r deiliaid contract hynny roi’r gorau i fod yn barti i’r contract, heb ddwyn y contract i ben.
326.Yn yr amgylchiadau hynny, rhaid i ddeiliaid contract sy’n bwriadu gadael y contract safonol cyfnodol roi ‘hysbysiad tynnu’n ôl’ i’r landlord, sy’n datgan ar ba ddyddiad y mae’n bwriadu peidio â bod yn barti i’r contract. Rhaid iddo hefyd ddarparu rhybudd ysgrifenedig i’r cyd-ddeiliaid contract eraill o’i fwriad i adael y contract, ynghyd â chopi o’r hysbysiad tynnu’n ôl, yr un pryd ag y mae’n rhoi’r hysbysiad i’r landlord. Fel diogelwch ychwanegol, rhaid i’r landlord hefyd ddarparu rhybudd ysgrifenedig a chopi o’r hysbysiad i’r cyd-ddeiliaid contract eraill.
327.O dan un o delerau’r contract sy’n ymgorffori’r ddarpariaeth hon heb ei haddasu, os yw cyd-ddeiliad contract, yn hytrach na darparu hysbysiad tynnu’n ôl o dan yr adran hon, yn rhoi hysbysiad o dan un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 168 (hysbysiad deiliad contract i derfynu’r contract), bydd yr hysbysiad hwnnw’n cael yr un effaith â hysbysiad tynnu’n ôl.
328.Mae’r adran hon yn rhoi dyletswydd ar Weinidogion Cymru i ragnodi, at ddibenion adran 130, gyfnod lleiaf o rybudd ar gyfer tynnu’n ôl o gontract cyd-feddiannaeth.