Adran 40 – Cynlluniau llesiant lleol: rôl cynghorau cymuned
156.Mae adran 40 yn gosod dyletswydd ar gynghorau cymuned penodedig i gymryd pob cam rhesymol tuag at gyflawni’r amcanion a gynhwysir yn y cynllun llesiant lleol ar gyfer eu hardal.
157.Mae’r adran hon yn nodi’r meini prawf ar gyfer pennu pa gynghorau cymuned sy’n ddarostyngedig i’r ddyletswydd hon; mynegir y meini prawf presennol fel trothwy ariannol. Y cynghorau cymuned hynny, yn unig, yr oedd eu hincwm gros neu’u gwariant gros yn £200,000 o leiaf ar gyfer pob un o’r tair blwyddyn ariannol a oedd yn rhagflaenu’r flwyddyn y cyhoeddwyd y cynllun llesiant lleol ynddi sy’n ddarostyngedig i’r ddyletswydd hon. Bydd y cynghorau cymuned hynny yn parhau’n ddarostyngedig i’r ddyletswydd hyd nes y cyhoeddir cynllun llesiant lleol newydd yn dilyn pob etholiad cyffredin dilynol fel y’i diffinnir yn adran 26 o Ddeddf Llywodraeth Leol 1972, a bydd y cynghorau cymuned yn penderfynu a fyddant yn parhau’n ddarostyngedig i’r ddyletswydd ai peidio, bryd hynny, drwy gymhwyso’r meini prawf.
158.Caiff Gweinidogion Cymru ddiwygio’r meini prawf hyn. Wrth bennu’r meini prawf diwygiedig, caiff Gweinidogion adlewyrchu darpariaethau a wnaed mewn perthynas â chynghorau cymuned mewn rheoliadau o dan adran 39 o Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2004. O 31 Mawrth 2015 ymlaen, y rheoliadau perthnasol fydd Rheoliadau Cyfrifon ac Archwilio (Cymru) 2014.
159.Cyn arfer eu pwerau i ddiwygio’r meini prawf, rhaid i Weinidogion Cymru ymgynghori â’r Comisiynydd, unrhyw gyngor cymuned yr effeithid arno gan y newid ac unrhyw berson arall yr ystyriant yn briodol.
160.Pan fo cyngor cymuned yn ddarostyngedig i’r ddyletswydd, rhaid iddo gyhoeddi adroddiad ar gyfer pob blwyddyn ariannol berthnasol, gan roi manylion am y cynnydd a wnaed ganddo o ran cyflawni’r amcanion a gynhwysir yn y cynllun llesiant lleol. Mae Gweinidogion Cymru o dan ddyletswydd i ddyroddi canllawiau i gynghorau cymuned sy’n ddarostyngedig i’r ddyletswydd, a rhaid i’r cynghorau hynny gymryd canllawiau o’r fath i ystyriaeth wrth gyflawni’r ddyletswydd.
