RHAN 3ASESU ANGHENION UNIGOLION

Asesu oedolion

19Dyletswydd i asesu anghenion oedolyn am ofal a chymorth

1

Pan fo’n ymddangos i awdurdod lleol y gall fod ar oedolyn anghenion am ofal a chymorth, rhaid i’r awdurdod asesu—

a

a oes ar yr oedolyn anghenion am ofal a chymorth, a

b

os oes, beth yw’r anghenion hynny.

2

Mae’r ddyletswydd o dan is-adran (1) yn gymwys o ran—

a

oedolyn sy’n preswylio fel arfer yn ardal yr awdurdod, a

b

unrhyw oedolyn arall sydd o fewn ardal yr awdurdod.

3

Mae’r ddyletswydd o dan is-adran (1) yn gymwys ni waeth beth yw barn yr awdurdod lleol ar—

a

lefel anghenion yr oedolyn am ofal a chymorth, neu

b

lefel adnoddau ariannol yr oedolyn.

4

Wrth wneud asesiad o anghenion o dan yr adran hon, rhaid i’r awdurdod lleol—

a

ceisio canfod y canlyniadau y mae’r oedolyn yn dymuno eu sicrhau mewn bywyd o ddydd i ddydd,

b

asesu a allai darparu—

i

gofal a chymorth,

ii

gwasanaethau ataliol, neu

iii

gwybodaeth, cyngor neu gynhorthwy,

gyfrannu at sicrhau’r canlyniadau hynny neu fel arall ddiwallu’r anghenion a nodir gan yr asesiad, ac os felly, i ba raddau, ac

c

asesu a allai materion eraill gyfrannu at sicrhau’r canlyniadau hynny neu fel arall ddiwallu’r anghenion hynny, ac os felly, i ba raddau.

5

Rhaid i awdurdod lleol, wrth iddo wneud asesiad o anghenion o dan yr adran hon, gynnwys—

a

yr oedolyn, a

b

pan fo’n ddichonadwy, unrhyw ofalwr sydd gan yr oedolyn.

6

Natur yr asesiad o anghenion sy’n ofynnol gan yr adran hon yw un y mae’r awdurdod lleol yn barnu ei fod yn gymesur o dan yr amgylchiadau, yn ddarostyngedig i unrhyw ofyniad mewn rheoliadau o dan adran 30.

20Gwrthod asesiad o anghenion ar gyfer oedolyn

1

Os yw oedolyn (neu, pan fo’n gymwys, person awdurdodedig) yn gwrthod asesiad o’i anghenion o dan adran 19, nid yw’r ddyletswydd o dan yr adran honno i asesu anghenion yr oedolyn yn gymwys.

2

Ond nid yw gwrthodiad o dan is-adran (1) yn rhyddhau awdurdod lleol o’i ddyletswydd o dan adran 19 yn yr achosion a ganlyn—

  • ACHOS 1 - mae’r awdurdod lleol wedi ei fodloni, yn achos gwrthodiad a roddir gan yr oedolyn—

    1. a

      nad oes gan yr oedolyn alluedd i benderfynu a wrthoda gael yr asesiad, ond

    2. b

      bod person awdurdodedig i wneud y penderfyniad ar ran yr oedolyn;

  • ACHOS 2 - mae’r awdurdod lleol wedi ei fodloni, yn achos gwrthodiad a roddir gan yr oedolyn—

    1. a

      nad oes gan yr oedolyn alluedd i benderfynu a wrthoda gael yr asesiad,

    2. b

      nad oes person awdurdodedig i wneud y penderfyniad ar ran yr oedolyn, ac

    3. c

      y byddai cael yr asesiad er lles pennaf yr oedolyn;

  • ACHOS 3 - mae’r awdurdod lleol yn amau bod yr oedolyn yn cael, neu’n wynebu risg o gael, ei gam-drin neu ei esgeuluso.

3

Pan fo awdurdod lleol wedi ei ryddhau o’i ddyletswydd o dan adran 19 drwy wrthodiad o dan yr adran hon, ailymrwymir i’r ddyletswydd—

a

os yw’r oedolyn (neu, pan fo’n gymwys, person awdurdodedig) yn gofyn wedyn am asesiad, neu

b

os yw’r awdurdod lleol o’r farn bod anghenion neu amgylchiadau’r oedolyn wedi newid,

(yn ddarostyngedig i unrhyw wrthodiad pellach o dan yr adran hon).

4

Yn yr adran hon ystyr “person awdurdodedig” yw person sydd wedi ei awdurdodi o dan Ddeddf Galluedd Meddyliol 2005 (p’un ai yn nhermau cyffredinol neu benodol) i benderfynu a wrthoda asesiad o anghenion ar ran yr oedolyn neu a ofynna am asesiad o anghenion ar ei ran.