Adran 126 – Oedolion sy’n wynebu risg
362.Mae adran 126 yn gosod dyletswydd ar awdurdod lleol i gynnal ymchwiliad pan fo’n amau bod person yn “oedolyn sy’n wynebu risg”.
363.Mae oedolyn sy’n wynebu risg yn un sy’n cael, neu sy’n wynebu risg o gael, ei gam-drin neu ei esgeuluso, y mae arno anghenion am ofal a chymorth ac nad yw’n gallu amddiffyn ei hun rhag cael ei gam-drin neu ei esgeuluso (neu’r risg o gael ei gam-drin neu ei esgeuluso) o ganlyniad i’r anghenion hynny. Mae “camdriniaeth” a “cam-drin” ac “esgeulustod” wedi eu diffinio yn adran 197(1) (dehongli), ac i gael ystyr “gofal a chymorth” gweler adran 4.
364.Rhaid i’r awdurdod lleol wneud pa ymholiadau bynnag y mae’n credu eu bod yn angenrheidiol i’w helpu i benderfynu a ddylid cymryd camau. Gallai camau o’r fath gynnwys darparu gofal a chymorth o dan y Ddeddf hon neu gymryd camau i amddiffyn yr oedolyn o dan ddeddfwriaeth arall, megis Deddf Iechyd Meddwl 1983 neu Ddeddf Galluedd Meddyliol 2005. Bydd yr egwyddorion yn adrannau 6 a 7 yn gymwys i’r ffordd y mae’r awdurdod lleol yn arfer ei swyddogaethau o dan yr adran hon. Golyga hyn fod rhaid i’r awdurdod, er enghraifft, roi sylw i farn, dymuniadau a theimladau’r oedolyn cyn belled ag y bo’n rhesymol ymarferol.
365.Os yw’r awdurdod lleol yn penderfynu y dylid cymryd camau, disgwylir y bydd yn sicrhau bod cynllun gweithredu yn cael ei lunio. Mae is-adran (3) yn darparu bod rhaid i reoliadau a wneir o dan adran 54 (cynlluniau gofal a chymorth) ddarparu ar gyfer cofnodi casgliadau ymholiadau’r awdurdod leol (er enghraifft, ei benderfyniad i gymryd y camau a gofnodwyd yn y cynllun gweithredu) fel rhan o gynllun gofal a chymorth yr oedolyn.
