54.Mae'r paragraff hwn yn cadarnhau y bydd gan SAC 9 aelod, sef 5 nad ydynt yn gyflogeion i SAC (a elwir yn ‘aelodau anweithredol’), ACC a 3 cyflogai i SAC (a elwir yn ‘aelodau sy'n gyflogeion’).
55.Penodir aelodau anweithredol ac aelodau sy’n gyflogeion SAC ar sail teilyngdod ac ni all person gael ei benodi (nac aros yn y swydd) os yw wedi ei anghymhwyso ar y seiliau a nodir ym mharagraff 26 o Atodlen 1 – gweler isod.
56.Y Cynulliad sydd i benodi aelodau anweithredol SAC, a hynny ar sail cystadleuaeth deg ac agored.
57.Bydd y Cynulliad yn penodi un o bum aelod anweithredol SAC yn Gadeirydd ar SAC. Cyn gwneud y penodiad hwnnw, rhaid ymgynghori â'r Prif Weinidog. Caniateir ymgynghori â phersonau eraill fel y bo'n briodol.
58.Ni chaniateir penodi person yn Gadeirydd fwy na dwywaith.
59.Penodir aelodau anweithredol a Chadeirydd SAC am bedair blynedd ar y mwyaf, ac ni chaniateir penodi person i'r swyddi hyn fwy na dwywaith.
60.Caiff y Cynulliad wneud trefniadau ar gyfer talu cydnabyddiaeth ar gyfer Cadeirydd SAC a’r aelodau anweithredol eraill, a chaiff y trefniadau hynny gynnwys cyflog, lwfansau, rhoddion ariannol, a buddion eraill (ond nid trefniadau pensiwn). Ym mhob achos ni chaniateir i’r trefniadau hyn (nac elfennau ohonynt) fod yn seiliedig ar berfformiad.
61.Cyn gwneud y trefniadau ar gyfer y Cadeirydd, rhaid ymgynghori â’r Prif Weinidog (paragraff 7(2)). Rhaid ymgynghori hefyd â pherson priodol sydd â throsolwg ar benodiadau cyhoeddus (paragraff 9). Caniateir ymgynghori â phersonau eraill fel y bo'n briodol.
62.Bydd y symiau sy'n daladwy ar gyfer Cadeirydd SAC yn cael eu codi ar CGC; bydd y symiau sy'n daladwy ar gyfer yr aelodau anweithredol eraill yn cael eu talu gan SAC.
63.Caiff y Cynulliad benderfynu ar delerau ac amodau eraill sy'n gymwys i aelodau anweithredol SAC, gan gynnwys y Cadeirydd. Caiff y cytundebau neu'r trefniadau hyn gynnwys cyfyngiadau ar swyddi eraill y caniateir i aelod anweithredol eu dal am gyfnod o hyd at ddwy flynedd ar ôl iddynt orffen dal y swydd (paragraff 8).
64.Cyn gwneud penderfyniad ar y telerau a’r amodau hynny rhaid ymgynghori â pherson priodol sydd â throsolwg ar benodiadau cyhoeddus y mae'r Cynulliad yn ystyried ei bod yn briodol ymgynghori ag ef.
65.Caiff Cadeirydd ac aelodau anweithredol SAC ymddiswyddo o'u swyddi ar unrhyw adeg drwy roi hysbysiad ysgrifenedig i'r Cynulliad (paragraff 10).
66.Caiff y Cynulliad ddod â phenodiad aelod anweithredol SAC i ben ar y seiliau a nodir ym mharagraff 11(1). Caiff y Cynulliad ddod â phenodiad Cadeirydd SAC i ben (ar y seiliau a nodir ym mharagraff 12(3)), ond dim ond ar ôl ymgynghori â'r Prif Weinidog. Caiff ymgynghori â phersonau eraill hefyd. Nid yw dod â phenodiad y Cadeirydd i ben yn golygu’n awtomatig fod ei benodiad yn aelod anweithredol o SAC yn dod i ben. Os yw aelodaeth anweithredol y person sy'n Gadeirydd yn dod i ben, yna bydd y person hwnnw yn colli ei swydd fel Cadeirydd hefyd.
67.Yn ychwanegol at y trefniadau a wneir gan y Cynulliad ar gyfer talu cydnabyddiaeth i ACC (gweler adran 7), caiff SAC hefyd ddarparu bod taliadau ychwanegol yn cael eu gwneud i ACC i dalu costau yr eir iddynt gan y person hwnnw yn rhinwedd ei swydd fel aelod o SAC a phrif weithredwr arni. Bydd y taliadau hynny'n cael eu gwneud gan SAC.
68.Rhaid i’r aelodau sy’n gyflogeion gynnwys:
un person y mae’n rhaid i ACC ei argymell ar gyfer ei benodi yn un o aelodau anweithredol SAC – sef yr aelod penodedig. Rhaid i’r aelodau anweithredol wedyn naill ai benodi’r person hwnnw neu ei gwneud yn ofynnol bod ACC yn argymell person arall, ac felly ymlaen, hyd nes penodir rhywun; a
dau berson a etholir drwy bleidlais gan staff SAC – sef yr aelodau etholedig.
69.Rhaid i delerau penodi’r aelodau sy'n gyflogeion gael eu gwneud gan yr aelodau anweithredol, a chânt gynnwys trefniadau talu cydnabyddiaeth ar gyfer lwfansau, rhoddion ariannol a buddion eraill i dalu costau. Bydd y taliadau hynny yn cael eu gwneud gan SAC. Bydd yr aelodau sy'n gyflogeion yn parhau i dderbyn eu cyflogau fel cyflogeion i SAC. Nid oes unrhyw ddarpariaeth pensiwn ar gyfer aelod sy'n gyflogai, ond os oes gan aelod sy’n gyflogai bensiwn o ganlyniad i’w gyflogaeth gyda SAC yna bydd ei wasanaeth fel aelod sy'n gyflogai hefyd yn cyfrif tuag at ei hawlogaeth i'r pensiwn hwnnw.
70.Ni chaiff y SAC newydd ystyried bod cyfnod mewn swydd aelod sy'n gyflogai yn doriad yng ngwasanaeth cyflogedig yr aelod hwnnw.
71.Caiff yr aelodau anweithredol benderfynu ar delerau penodi eraill sy'n gymwys i benodiad aelod sy'n gyflogai; caiff y telerau hynny gynnwys cyfyngiadau ar y swyddi eraill y caiff aelod sy'n gyflogai eu dal yn ystod ei benodiad ac am gyfnod o hyd at ddwy flynedd ar ôl iddynt orffen yn y swydd honno.
72.Caiff aelod sy'n gyflogai ymddiswyddo o'r swydd honno (ond parhau'n gyflogai i SAC) ar unrhyw adeg drwy roi hysbysiad ysgrifenedig i'r aelodau anweithredol (paragraff 20). Byddai'r penodiad yn dod i ben hefyd ar ddiwedd unrhyw gyfnod penodi a nodir yn ei delerau penodi, neu os yw’n peidio â bod yn gyflogai i SAC.
73.Mae paragraff 21 o Atodlen 1 hefyd yn darparu'r broses ar gyfer dod â phenodiad i ben gan yr aelodau anweithredol, a’r seiliau dros wneud hynny.
74.Mae gan SAC, yn rhinwedd paragraff 22, bwerau i gyflogi a thalu staff ar ba delerau bynnag a ystyria’n briodol.
75.Bydd yn ofynnol i SAC wneud taliadau o ran buddion blwydd-daliadau a'r costau gweinyddu sy'n gysylltiedig â hwy (paragraff 25(2)).
76.Mae’r paragraff hwn yn rhagnodi'r seiliau pan na ellir penodi person yn aelod o SAC nac yn gyflogai SAC (na pharhau’n benodedig felly).
77.Mae angen paragraff 26(4) i sicrhau nad yw ACC yn cael ei anghymhwyso rhag bod yn aelod o SAC, o gofio bod ACC wedi ei benodi gan Ei Mawrhydi ar sail enwebiad y Cynulliad.
78.Rhaid i SAC wneud rheolau mewnol i reoleiddio ei gweithdrefnau (paragraff 27). Rhaid i'r rheolau ddarparu am gworwm ar gyfer unrhyw gyfarfodydd SAC (paragraff 26), a chânt ddarparu ar gyfer ffurfio pwyllgorau SAC, ac unrhyw is-bwyllgorau, gan gynnwys darpariaeth ar gyfer rheoleiddio gweithdrefnau pwyllgorau ac is-bwyllgorau (paragraff 29) a rhaid iddynt gynnwys darpariaethau ynghylch cynnal pleidleisiau at y diben o benodi’r aelodau etholedig sy’n gyflogeion (aelodau sy’n gyflogeion) (paragraff 30).
79.Gweler hefyd baragraff 3 o Atodlen 3 i'r Ddeddf sy’n galluogi Cadeirydd SAC i wneud rheolau dros dro ar gyfer penderfynu ar fusnes SAC tan y gwneir y set gyntaf o reolau ffurfiol.
80.Gydag eithriadau penodol (fel y’u nodir ym mharagraff 32(5)) caiff SAC ddirprwyo unrhyw un o'i swyddogaethau i aelodau, cyflogeion neu bwyllgorau (gan gynnwys is-bwyllgorau) SAC, neu i bersonau sy'n darparu gwasanaethau i SAC. Nid yw dirprwyo swyddogaeth yn effeithio ar gyfrifoldeb y SAC newydd am y gwaith o arfer y swyddogaeth.
81.Mae’r paragraff hwn yn cadarnhau mai ACC yw swyddog cyfrifyddu SAC. Pennir cyfrifoldebau’r swyddog cyfrifyddu yn rhinwedd paragraff 33(2) i (6).
82.Mae'n ofynnol i'r Cynulliad Cenedlaethol benodi archwilydd i archwilio cyfrifon SAC, a chadarnhau telerau penodi'r archwilydd hwnnw. Caiff SAC argymell person i'w benodi, ond rhaid iddi dalu’r tâl cydnabyddiaeth y darperir ar ei gyfer yn y penodiad.
83.Bydd yr archwilydd yn archwilio ac yn ardystio’r datganiad o gyfrifon (a baratoir gan ACC fel swyddog cyfrifyddu SAC), sydd i'w cyflwyno i'r archwilydd gan Gadeirydd SAC cyn pen pum mis ar ôl diwedd y flwyddyn ariannol ar y mwyaf. Unwaith bod y datganiad o gyfrifon wedi ei archwilio a'i ardystio, rhaid i'r archwilydd osod y cyfrifon (fel y'u hardystiwyd) a'i adroddiad arnynt gerbron y Cynulliad.
84.Ymhlith materion eraill mae paragraff 35 yn rhoi’r pŵer i’r archwilydd gasglu gwybodaeth (gan gynnwys dogfennau) sy'n angenrheidiol at y diben o archwilio'r cyfrifon.
85.Mae paragraff 35 hefyd yn galluogi'r archwilydd i gynnal ymchwiliadau i ddarbodaeth, effeithlonrwydd ac effeithiolrwydd mewn perthynas â’r defnydd o adnoddau gan ACC a SAC wrth iddynt gyflawni eu swyddogaethau; yn rhoi pŵer i'r archwilydd gasglu gwybodaeth (gan gynnwys dogfennau) at y diben hwnnw ac yn darparu y caiff yr archwilydd osod adroddiad ar ei ganfyddiadau gerbron y Cynulliad, mewn cysylltiad â'r ymchwiliadau hyn.