2023 Rhif 1423 (Cy. 251)

Anifeiliaid, CymruIechyd Anifeiliaid

Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) (Diwygio) 2023

Gwnaed

Yn dod i rym

Mae Gweinidogion Cymru yn gwneud y Gorchymyn a ganlyn drwy arfer y pwerau a roddir gan adrannau 1, 8(1)(b) a 15(4) o Ddeddf Iechyd Anifeiliaid 19811.

Enwi a dod i rym 1

1

Enw’r Gorchymyn hwn yw Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) (Diwygio) 2023.

2

Daw’r Gorchymyn hwn i rym ar 1 Chwefror 2024.

Diwygio Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) 2010 2

Mae Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) 20102 wedi ei ddiwygio yn unol â’r Atodlen.

Darpariaethau arbed a darpariaethau trosiannol 3

Bydd unrhyw hysbysiad neu drwydded a ddyroddwyd, neu gymeradwyaeth neu ganiatâd a roddwyd, o dan Orchymyn Twbercwlosis (Cymru) 2010 ac sy’n cael effaith pan ddaw’r Gorchymyn hwn i rym, yn parhau mewn grym.

Lesley GriffithsY Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd, un o Weinidogion Cymru

YR ATODLENDiwygio Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) 2010

Erthygl 2

1

Yn erthygl 2 (dehongli)—

a

yn y diffiniad o “map a adneuwyd”, yn lle “yw’r map o’r enw “ardaloedd TB Rhanbarthol Cymru” a lofnodwyd ar ran Gweinidogion Cymru ac sy’n ddyddiedig 23 Mehefin 2017” rhodder “yw’r map o’r enw “ardaloedd TB Rhanbarthol Cymru a Lloegr” a lofnodwyd ar ran Gweinidogion Cymru ac sy’n ddyddiedig 15 Rhagfyr 20233”;

b

yn y lle priodol mewnosoder “ystyr “ardal risg uchel yn Lloegr” (“high-risk area in England”) yw’r holl dir sydd wedi ei arlliwio a’i nodi’n “Ardal Risg Uchel” ar y map a adneuwyd;”;

c

yn y diffiniad o “uned besgi drwyddedig”, ar ôl “arolygydd” mewnosoder “milfeddygol”;

d

yn y lle priodol mewnosoder “ystyr “statws rhydd rhag twbercwlosis swyddogol” (“officially tuberculosis-free status”) yw’r statws sy’n deillio o fodloni’r amodau a bennir gan Weinidogion Cymru i alluogi masnachu gwartheg heb gyfyngiadau ar symud yn ymwneud â thwbercwlosis;”.

2

Yn erthygl 8 (hysbysu am glefyd mewn anifeiliaid buchol), ar ôl paragraff (1) mewnosoder—

1A

Rhaid i berson, heblaw am y ceidwad, sy’n gwneud hysbysiad o dan baragraff (1) hysbysu’r ceidwad am ei amheuaeth hefyd.

3

Yn erthygl 13A (profion ar ôl symud)—

a

ar ôl paragraff (2) mewnosoder—

2A

Pan symudir anifail buchol i’r ardal TB ganolradd o fuches a leolir yn—

a

yr ardal TB uchel,

b

yr ardal risg uchel yn Lloegr, neu

c

Gogledd Iwerddon,

  • rhaid i’r ceidwad sy’n cael yr anifail drefnu i brawf ar ôl symud gael ei gynnal arno gan filfeddyg cymeradwy ddim llai na 60 diwrnod, ond ddim mwy na 120 diwrnod, ar ôl y dyddiad y cyrhaeddodd yr anifail y fangre sy’n ei gael.

b

ym mharagraff (3), yn lle “paragraff (2)” rhodder “paragraffau (2) na (2A)”.

4

Yn erthygl 14 (cofnodion o brofion ar gyfer twbercwlosis), ar ôl paragraff (4) mewnosoder—

5

Caiff Gweinidogion Cymru gyhoeddi gwybodaeth am ba mor hir y mae buches wedi bod â statws rhydd rhag twbercwlosis swyddogol ar unrhyw ffurf y mae Gweinidogion Cymru yn barnu ei bod yn addas at ddibenion helpu personau eraill i ddiogelu rhag lledaeniad pellach twbercwlosis.

5

Yn erthygl 14A (unedau pesgi eithriedig ac unedau pesgi cymeradwy)—

a

yn y pennawd hepgorer “Unedau pesgi eithriedig ac”;

b

ym mharagraff (1), hepgorer is-baragraff (a);

c

ym mharagraff (2), yn is-baragraff (b) hepgorer “uned besgi eithriedig neu’r”;

d

ym mharagraff (3) hepgorer “uned besgi eithriedig neu”;

e

ym mharagraff (4) hepgorer “uned besgi eithriedig nac”;

f

ym mharagraff (5) hepgorer “uned besgi eithriedig nac”;

g

ym mharagraff (6) hepgorer “uned besgi eithriedig neu”;

h

yn lle paragraff (7) rhodder—

7

Mae uned besgi yn Lloegr sydd wedi ei chymeradwyo gan yr Ysgrifennydd Gwladol i gymryd anifeiliaid buchol sydd wedi eu symud heb brawf cyn symud yn uned besgi eithriedig at ddibenion y Gorchymyn hwn.

6

Yn erthygl 15 (gwaharddiadau)—

a

ar ôl paragraff (2) mewnosoder—

2A

Ni chaiff unrhyw berson gymryd sampl o anifail buchol at ddiben rhoi diagnosis o dwbercwlosis heb ganiatâd ysgrifenedig Gweinidogion Cymru.

b

ar ôl paragraff (5) mewnosoder—

6

Pan fo prawf perthnasol wedi ei gynnal ar anifail buchol, ni chaiff person, ac eithrio o dan awdurdod trwydded a ddyroddwyd gan arolygydd milfeddygol, symud yr anifail hwnnw o’r fangre lle cynhaliwyd y prawf hyd nes bod canlyniad negatif wedi cael ei ddarllen gan arolygydd neu filfeddyg cymeradwy a hyd nes bod y ceidwad wedi cael gwybod am y canlyniad hwnnw.

7

Yn Atodlen 1, ym mharagraff 5 (unedau pesgi eithriedig ac unedau pesgi cymeradwy)—

a

yn y pennawd hepgorer “Unedau pesgi eithriedig ac”;

b

yn is-baragraff (1)(a) hepgorer “uned besgi eithriedig neu”.

8

Yn Atodlen 2—

a

ym mharagraff 5 (symud i unedau pesgi eithriedig) hepgorer “a gymeradwyir gan Weinidogion Cymru o dan erthygl 14A”;

b

hepgorer paragraff 8 (symud o fewn yr ardal TB isel neu ohoni).

9

Yn Atodlen 3—

a

ym mharagraff 3 (symud i unedau pesgi eithriedig) hepgorer “a gymeradwyir gan Weinidogion Cymru o dan erthygl 14A”;

b

ar ôl paragraff 6 (symud i sioeau amaethyddol) mewnosoder—

6A

Symud anifail buchol i sioe amaethyddol yn yr ardal TB ganolradd, neu ddychwelyd anifail i’r ardal TB ganolradd o sioe amaethyddol y tu allan i’r ardal TB ganolradd, ar yr amod—

a

nad yw’r symud yn golygu aros am fwy na 24 awr neu letya’r anifail hwnnw ar faes y sioe, a

b

bod yr anifail naill ai’n mynd yn uniongyrchol o’r sioe i’w gigydda neu’n cael ei ddychwelyd yn uniongyrchol i’w fangre wreiddiol ar ôl y sioe.

c

yn lle paragraff 7 (symud o’r ardal risg isel yn Lloegr i’r ardal TB isel) rhodder—

Symud o’r ardal risg isel yn Lloegr i’r ardal TB isel 7

Symud anifail buchol o’r ardal risg isel yn Lloegr i’r ardal TB isel. Mae i “ardal risg isel” yr ystyr a roddir i “low-risk area” yn erthygl 2(1) o Orchymyn Twbercwlosis mewn Anifeiliaid (Lloegr) 20214 ac Atodlen 1 iddo.

NODYN ESBONIADOL

(Nid yw’r nodyn hwn yn rhan o’r Gorchymyn)

Mae’r Gorchymyn hwn yn diwygio Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) 2010 (O.S. 2010/1379 (Cy. 122)) (“Gorchymyn 2010”).

Mae’r diwygiadau wedi eu cynnwys yn yr Atodlen i’r Gorchymyn hwn.

Mae paragraff 1 o’r Atodlen yn ychwanegu diffiniad o “ardal risg uchel yn Lloegr” at Orchymyn 2010 fel rhan o gyflwyno profion ar ôl symud yn yr ardal TB ganolradd yng Nghymru. Mae paragraff 1 hefyd yn ychwanegu diffiniad o “statws rhydd rhag twbercwlosis swyddogol” ac yn diwygio’r diffiniadau o “map a adneuwyd” ac “uned besgi drwyddedig”.

Mae paragraff 2 yn mewnosod paragraff newydd yn erthygl 8 o Orchymyn 2010 i osod rhwymedigaeth ar berson sy’n gwneud hysbysiad yr amheuir twbercwlosis o dan erthygl 8(1) i hysbysu’r ceidwad am ei amheuaeth hefyd.

Mae paragraff 3 yn mewnosod paragraff newydd (2A) yn erthygl 13A o Orchymyn 2010 sy’n ei gwneud yn ofynnol i geidwaid yn yr ardal TB ganolradd sy’n cael anifeiliaid buchol o’r ardal TB uchel, o’r ardal risg uchel yn Lloegr, neu o Ogledd Iwerddon, drefnu bod prawf croen ar ôl symud yn cael ei gynnal gan filfeddyg cymeradwy a thalu am y prawf hwnnw. Mae erthygl 13A(3) wedi ei diwygio fel y bydd yr eithriadau cyfredol i’r gofyniad am brawf ar ôl symud yn gymwys i’r paragraff newydd (2A) hefyd.

Mae paragraff 4 yn ychwanegu paragraff newydd at erthygl 14 o Orchymyn 2010 i ddarparu ar gyfer cyhoeddi gwybodaeth am fuchesi â statws rhydd rhag twbercwlosis swyddogol.

Mae paragraff 5 yn diwygio erthygl 14A o Orchymyn 2010 i ddileu cyfeiriadau at unedau pesgi eithriedig (gan nad yw’r rhain yn bodoli mwyach y tu allan i Loegr).

Mae paragraff 6 yn diwygio erthygl 15 o Orchymyn 2010. Mewnosodir paragraff newydd (2A) i wahardd cymryd sampl o anifail buchol heb ganiatâd ysgrifenedig Gweinidogion Cymru. Ychwanegir paragraff newydd (6) hefyd i wahardd person rhag symud anifail o fangre rhwng cynnal prawf perthnasol a chael canlyniad y prawf hwnnw.

Mae paragraff 7 yn diwygio paragraff 5 o Atodlen 1 i Orchymyn 2010 i ddileu cyfeiriadau at unedau pesgi eithriedig.

Mae paragraff 8 yn diwygio Atodlen 2 i Orchymyn 2010. Mae paragraff 5 o Atodlen 2 wedi ei ddiwygio i ddileu’r cyfeiriad at unedau pesgi eithriedig a gymeradwyir gan Weinidogion Cymru. Mae paragraff 8 o Atodlen 2 wedi ei hepgor er mwyn ailgyflwyno profion cyn symud ar gyfer symudiadau anifeiliaid buchol o fewn yr ardal TB isel ac ohoni.

Mae paragraff 9 yn diwygio Atodlen 3 i Orchymyn 2010. Mae paragraff 3 o Atodlen 3 wedi ei ddiwygio i ddileu cyfeiriad at unedau pesgi eithriedig a gymeradwyir gan Weinidogion Cymru. Mae paragraff newydd 6A wedi ei fewnosod sy’n caniatáu rhai symudiadau ychwanegol i sioeau amaethyddol ac oddi yno heb ei gwneud yn ofynnol cynnal profion ar ôl symud. Mae’r diffiniad o “yr ardal risg isel yn Lloegr” ym mharagraff 7 o Atodlen 3 wedi ei ddiweddaru i gyd-fynd â’r diffiniad o “low-risk area” yng Ngorchymyn Twbercwlosis mewn Anifeiliaid (Lloegr) 2021 (O.S. 2021/1001) yn dilyn dirymu Gorchymyn Twbercwlosis (Lloegr) 2014 (O.S. 2014/2383).

Ystyriwyd Cod Ymarfer Gweinidogion Cymru ar gynnal Asesiadau Effaith Rheoleiddiol mewn perthynas â’r Gorchymyn hwn. O ganlyniad, ystyriwyd nad oedd yn angenrheidiol cynnal asesiad effaith rheoleiddiol o’r costau a’r manteision sy’n debygol o ddeillio o gydymffurfio â’r Gorchymyn hwn.