67.—(1) Rhaid i swyddogaethau canlynol corff llywodraethu ffederasiwn gael eu dirprwyo i bwyllgor, a elwir yn bwyllgor disgyblu a diswyddo staff—
(a)pan fo ysgol ffederal yn ysgol gymunedol, ysgol wirfoddol a reolir neu ysgol arbennig gymunedol, y penderfyniad cychwynnol o dan reoliad 17(1) o’r Rheoliadau Staffio (fel y’u haddaswyd gan Atodlen 8), y dylai unrhyw berson a gyflogir gan yr awdurdod lleol i weithio yn y ffederasiwn neu ysgol ffederal beidio â gweithio yno;
(b)pan fo ysgol ffederal yn ysgol sefydledig neu’n ysgol wirfoddol a gynorthwyir, y penderfyniad cychwynnol o dan reoliad 29(1) o’r Rheoliadau Staffio (fel y’u haddaswyd gan Atodlen 8) y dylai person a gyflogir i weithio yn y ffederasiwn neu ysgol ffederal drefnu terfynu contract cyflogaeth y person hwnnw â’r corff llywodraethu neu na ddylai drefnu adnewyddu contract y person hwnnw (ac eithrio pan fo’r diswyddo yn unol â chyfarwyddyd yr awdurdod lleol o dan baragraff 7 o Ran 2 o Atodlen 2 i Ddeddf 2002); a
(c)gwrando ar sylwadau mewn perthynas â phenderfyniad y mae’n rhaid ei ddirprwyo o dan y paragraff hwn.
(2) Rhaid dirprwyo gwrandawiad unrhyw apêl mewn cysylltiad â phenderfyniad y mae’n rhaid ei ddirprwyo o dan baragraff (1) i bwyllgor, a elwir yn bwyllgor apelau disgyblu a diswyddo.
(3) Rhaid i’r pwyllgor disgyblu a diswyddo staff gynnwys o leiaf dri llywodraethwr, ond pan wneir honiadau yn erbyn aelod o’r staff sy’n ymwneud â materion amddiffyn plant, rhaid i’r pwyllgor gynnwys o leiaf ddau lywodraethwr a pherson annibynnol nad yw’n llywodraethwr.
(4) Rhaid i’r pwyllgor apelau disgyblu a diswyddo gynnwys o leiaf gynifer o lywodraethwyr â’r pwyllgor disgyblu a diswyddo staff y mae ei benderfyniad yn destun apêl a phan wneir honiadau yn erbyn aelod o’r staff sy’n ymwneud â materion amddiffyn plant, rhaid i’r pwyllgor gynnwys person annibynnol nad oedd yn gysylltiedig â phenderfyniad y pwyllgor disgyblu a diswyddo staff.
(5) At ddibenion paragraffau (3) a (4), mae person i’w ystyried yn annibynnol yn yr amgylchiadau canlynol—
(a)pan nad yw’r person yn un o lywodraethwyr y ffederasiwn neu ysgol ffederal;
(b)pan nad yw’r person yn rhiant disgybl cyfredol neu flaenorol yn yr ysgol ffederal;
(c)pan nad yw’r person yn aelod cyfredol neu flaenorol o’r staff yn y ffederasiwn neu’r ysgol ffederal sydd dan sylw;
(d)pan nad yw’r person yn gyflogedig ar y pryd gan yr awdurdod lleol sy’n cynnal yr ysgol ffederal sydd dan sylw.
(6) Mae’r cworwm ar gyfer cyfarfod o’r pwyllgor disgyblu a diswyddo staff a’r pwyllgor apelau disgyblu a diswyddo ac unrhyw bleidlais ar unrhyw fater yn y pwyllgorau yr un nifer ag isafswm y gofynion ar gyfer cyfansoddiad y pwyllgorau hynny a bennir yn y rheoliad hwn.
(7) Pan fo’r pwyllgor apelau disgyblu a diswyddo yn ystyried apêl yn erbyn penderfyniad pwyllgor disgyblu a diswyddo staff, ni chaiff unrhyw aelod o’r pwyllgor disgyblu a diswyddo staff y mae ei benderfyniad yn destun apêl gymryd rhan yn nhrafodion y pwyllgor apelau disgyblu a diswyddo.
(8) Ni chaiff pennaeth y ffederasiwn neu ysgol ffederal na disgybl-lywodraethwr cyswllt fod yn aelod o’r pwyllgor disgyblu a diswyddo staff nac o’r pwyllgor apelau disgyblu a diswyddo.
(9) Ni fydd gan unrhyw aelod o’r pwyllgor disgyblu a diswyddo staff na’r pwyllgor apelau disgyblu a diswyddo nad yw’n llywodraethwr hawl i bleidleisio yn unrhyw drafodion y pwyllgor dan sylw, ac eithrio’r aelod annibynnol yn y naill bwyllgor neu’r llall, a benodwyd yn unol â pharagraff (3) neu (4).