Pennod 2 - Darparu Gwybodaeth
132.Mae’r Ddeddf yn ei gwneud yn ofynnol i landlordiaid ddarparu gwybodaeth benodol i ddeiliaid contract. Mae hyn yn cynnwys gofyniad i ddarparu datganiad ysgrifenedig o’r contract o fewn 14 diwrnod i’r dyddiad pan fo deiliad y contract â’r hawl i feddiannu’r annedd. Yn y Bennod hon hefyd, pennir yr hyn y gall deiliad contract ei wneud i orfodi’r gofyniad i ddarparu gwybodaeth, a darperir ar gyfer tâl digolledu o hyd at ddau fis o rent, a fydd y daladwy gan y landlord os methir â darparu datganiad ysgrifenedig o’r contract.
Adran 31 – Datganiad ysgrifenedig
133.Os ymgorfforir yr adran hon fel un o delerau’r contract heb ei haddasu, mae’n ofynnol i’r landlord ddarparu datganiad ysgrifenedig o’r contract i ddeiliad y contract o fewn 14 diwrnod i’r dyddiad y mae deiliad y contract yn cael yr hawl i feddiannu’r annedd. Diben y gofyniad hwn yw sicrhau bod yr holl bartïon yn gwybod yn union beth yw eu hawliau a’u rhwymedigaethau o dan y contract. Ni chaiff y landlord godi ffi ar ddeiliad y contract am ddarparu’r datganiad hwn.
134.Os yw deiliad y contract, neu un o ddeiliaid y contract o dan gyd-gontract, wedi newid, rhaid i’r landlord roi copi o’r datganiad ysgrifenedig o’r contract i’r deiliad contract newydd o fewn 14 diwrnod i’r diwrnod y newidiodd deiliad y contract. Os nad oedd landlord yn ymwybodol bod deiliad y contract wedi newid, rhaid darparu datganiad ysgrifenedig o’r contract o fewn 14 diwrnod i’r diwrnod y daeth y landlord yn ymwybodol o’r newid hwnnw (neu, yn achos cyd-landlordiaid, o fewn 14 diwrnod i’r diwrnod y daeth unrhyw un o’r landlordiaid yn ymwybodol o’r newid). Ni chaiff y landlord godi ffi ar ddeiliad y contract am ddarparu’r datganiad hwn.
135.Os oes angen copi ychwanegol o’r datganiad ysgrifenedig ar ddeiliad y contract, rhaid i’r landlord godi ffi resymol am ddarparu’r copi ychwanegol hwnnw. Rhaid darparu’r copi ychwanegol o fewn 14 diwrnod i’r diwrnod y gwnaed y cais neu, os yw’r landlord yn codi ffi, o fewn 14 diwrnod i’r diwrnod y mae deiliad y contract yn talu’r ffi.
Adran 32 – Yr hyn y mae datganiad ysgrifenedig i’w gynnwys
136.Mae’r adran hon yn pennu’r wybodaeth sydd i’w chynnwys yn y datganiad ysgrifenedig o gontract meddiannaeth. Y materion yw enwau’r landlord a deiliad neu ddeiliaid y contract; y materion allweddol (gweler adrannau 26 a 27); y telerau sylfaenol (gweler Pennod 3) a’r telerau atodol (gweler Pennod 4), ynghyd ag unrhyw delerau ychwanegol sydd wedi eu cytuno rhwng y landlord a deiliad y contract.
137.Pan fo’r landlord a deiliad y contract wedi cytuno i beidio ag ymgorffori darpariaeth sylfaenol neu atodol, mae’n ofynnol i’r datganiad nodi’r darpariaethau hynny yn benodol.
Adran 33 – Newidiadau golygyddol
138.Mae’r adran hon yn caniatáu gwneud ‘newidiadau golygyddol’ i eiriad telerau sylfaenol neu atodol, ac yn rhoi enghreifftiau o newidiadau posibl o’r fath.
Adran 34 – Methu â darparu datganiad ysgrifenedig etc.
139.Pan fo landlord wedi methu â darparu’r datganiad ysgrifenedig o fewn 14 diwrnod, a bod hynny’n ofynnol o dan un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 31, caiff deiliad y contract wneud cais i’r llys am ddatganiad o delerau’r contract.
140.Os gwneir cais i’r llys, y drefn ddiofyn yw y bydd y darpariaethau sylfaenol ac atodol perthnasol sy’n gymwys i’r contract yn cael eu trin fel petaent wedi eu hymgorffori heb eu haddasu fel telerau’r contract. Fodd bynnag, os yw deiliad y contract yn hawlio nad oedd darpariaethau penodol wedi eu hymgorffori, neu eu bod wedi eu hymgorffori ynghyd ag addasiadau, bydd y llys yn penderfynu’r sefyllfa onid yw methiant y landlord i ddarparu’r datganiad ysgrifenedig i’w briodoli i ddeiliad y contract. Caiff y llys naill ai ddyroddi datganiad o’r contract neu orchymyn i’r landlord roi datganiad ysgrifenedig i ddeiliad y contract.
Adran 35 - Methu â darparu datganiad: digolledu
141.Mae’r adran hon yn darparu bod y landlord yn talu tâl digolledu i ddeiliad y contract pan fo’r landlord wedi methu â darparu datganiad ysgrifenedig o’r contract, onid yw’r methiant i’w briodoli i ddeiliad y contract. Caiff y cyfnod y mae’n rhaid i ddatganiad ysgrifenedig gael ei roi i ddeiliad y contract ei nodi mewn unrhyw deler o’r contract sy’n ymgorffori adran 31.
142.Mae’r tâl digolledu yn daladwy yn unol ag adran 87 ac yn gyfwerth â rhent diwrnod am bob diwrnod pan nad yw’r datganiad ysgrifenedig wedi ei ddarparu, hyd at uchafswm o rent dau fis, nes i’r datganiad gael ei ddarparu. Ychwanegir llog at swm y tâl digolledu os yw’r landlord yn methu â darparu’r datganiad o fewn y cyfnod o ddau fis. Os yw deiliad y contract yn credu bod y methiant i ddarparu’r datganiad ysgrifenedig yn fwriadol, mae adran 87 hefyd yn galluogi deiliad y contract i wneud cais i’r llys am gynyddu swm y tâl digolledu. Mae adran 87 yn galluogi’r llys i gynyddu swm y tâl digolledu hyd at uchafswm o ddwywaith y swm gwreiddiol. Mae adran 88 yn galluogi deiliad y contract i osod unrhyw dâl digolledu sy’n ddyledus iddo yn erbyn rhent.
Adran 36 – Datganiad anghyflawn
143.Mae’r adran hon yn pennu y caiff deiliad y contract, pan fo datganiad ysgrifenedig anghyflawn o’r contract wedi ei ddarparu, wneud cais i’r llys am ddatganiad o delerau’r contract. Ni chaiff deiliad y contract wneud hynny cyn diwedd cyfnod o 14 diwrnod sy’n dechrau gyda pha un bynnag o’r canlynol yw’r dyddiad perthnasol:
y dyddiad meddiannu (os darparwyd y datganiad ysgrifenedig yn unol ag un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 31(1)),
y diwrnod y darparodd y landlord y datganiad ysgrifenedig (os darparwyd y datganiad ysgrifenedig yn unol ag un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 31(2)), neu
os darparodd y landlord ddatganiad ysgrifenedig ychwanegol (yn unol ag un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 31(6)), naill ai’r diwrnod y gofynnodd deiliad y contract am y datganiad ysgrifenedig ychwanegol neu’r diwrnod y talodd deiliad y contract unrhyw ffi am y datganiad ysgrifenedig ychwanegol (os oedd yn ofynnol talu ffi).
144.Os daw’r llys i’r casgliad fod y landlord wedi darparu datganiad anghyflawn yn fwriadol (er enghraifft, bod y landlord wedi hepgor y teler rhwymedigaeth atgyweirio mewn ymgais i osgoi’r rhwymedigaeth honno), gall orchymyn i’r landlord dalu tâl digolledu o hyd at ddau fis o rent, ynghyd â llog, i ddeiliad y contract o dan adran 87. Mae adran 87 hefyd yn galluogi deiliad y contract i wneud cais am gynyddu swm y tâl digolledu hyd at uchafswm o ddwywaith y swm gwreiddiol. Mae adran 88 yn galluogi deiliad y contract i osod unrhyw dâl digolledu sy’n ddyledus iddo yn erbyn rhent.
Adran 37 – Datganiad anghywir: cais deiliad y contract i’r llys
145.Mae’r adran hon yn ymwneud ag amgylchiadau pan fo’r landlord wedi darparu datganiad ysgrifenedig anghywir o’r contract, er enghraifft pan fo deiliad y contract yn credu bod y telerau wedi eu nodi yn anghywir, neu fod telerau wedi eu cynnwys nad oeddent wedi eu cytuno. Caiff deiliad y contract wneud cais i’r llys am ddatganiad ganddo ynglŷn â thelerau’r contract. Os yw’r llys yn penderfynu bod datganiad ysgrifenedig anghywir wedi ei ddarparu’n fwriadol, caiff orchymyn i landlord dalu tâl digolledu o hyd at ddau fis o rent ynghyd â llog. O dan adran 87, caiff deiliad y contract wneud cais i’r llys am gynyddu swm y tâl digolledu. Mae adran 88 yn galluogi deiliad y contract i osod unrhyw dâl digolledu sy’n ddyledus iddo yn erbyn rhent.
146.Ni fydd y datganiad ysgrifenedig yn anghywir ond am nad yw’n nodi teler sydd wedi ei amrywio yn unol â’r contract, os yw’r landlord wedi darparu naill ai ddatganiad ysgrifenedig neu hysbysiad ysgrifenedig o’r amrywiad ar wahân. Fodd bynnag, pan fo’n ofynnol i landlord ddarparu datganiad ysgrifenedig o dan un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adran 31(2) (gan fod deiliad y contract wedi newid), neu ddatganiad ysgrifenedig ychwanegol o dan un o delerau’r contract sy’n ymgorffori adrannau 31(4) i (6), rhaid i unrhyw delerau a amrywiwyd yn flaenorol gael eu hadlewyrchu yn y datganiad ysgrifenedig hwnnw.
Adran 38 – Datganiad anghywir: cais landlord i’r llys am ddatganiad bod contract yn gontract safonol
147.Pan fo landlord cymunedol wedi darparu hysbysiad i ddeiliad contract o dan adran 13 (hysbysiad o gontract safonol) ond drwy gamgymeriad wedi darparu datganiad ysgrifenedig ar gyfer contract diogel, caiff y landlord wneud cais i’r llys am i’r camgymeriad gael ei unioni.
Adran 39 – Y landlord yn darparu gwybodaeth am y landlord ac Adran 40 – Digolledu am dorri amodau adran 39
148.Os caiff yr adrannau hyn eu hymgorffori fel telerau’r contract heb eu haddasu, mae’n ofynnol i’r landlord, o fewn 14 diwrnod i’r diwrnod meddiannu, ddarparu cyfeiriad i ddeiliad y contract, lle gellir anfon unrhyw ddogfennau at y landlord (gall fod yn gyfeiriad asiant, os yw’r landlord yn defnyddio un). Os yw’r landlord yn newid, rhaid i’r landlord newydd hysbysu deiliad y contract am y newid, ynghyd â chyfeiriad y caiff deiliad y contract anfon dogfennau at y landlord newydd iddo, o fewn 14 diwrnod i’r diwrnod y mae’r landlord newydd yn dod yn landlord. Os yw’r cyfeiriad y gellir anfon dogfennau at y landlord iddo yn newid, rhaid i’r landlord hysbysu deiliad y contract o’r cyfeiriad newydd o fewn 14 diwrnod.
149.Pan fo landlord yn methu â darparu’r wybodaeth hon i ddeiliad y contract o fewn y cyfnod gofynnol, bydd yn atebol i dalu tâl digolledu i ddeiliad y contract, sef cyfwerth â rhent diwrnod am bob diwrnod y bydd yr wybodaeth heb ei darparu (hyd at uchafswm o rent dau fis) hyd nes bo’r wybodaeth wedi ei darparu. Dechreuir ychwanegu llog at y swm hwnnw os bydd y landlord yn methu â darparu’r datganiad o fewn y cyfnod o ddau fis.
Adran 41 – Ffurf hysbysiadau etc.
150.Os caiff yr adran hon ei hymgorffori fel un o delerau’r contract heb ei haddasu, rhaid i unrhyw hysbysiadau neu ddogfennau eraill sy’n ymwneud â’r contract fod mewn ysgrifen (er enghraifft cais gan ddeiliad contract am yr hawl i ychwanegu person arall at y contract, neu hysbysiad gan y landlord yn hysbysu deiliad y contract fod y landlord wedi newid). Mae adrannau 236 a 237 yn ymdrin yn fanylach â hysbysiadau.
