RHAN 3GWAREDIADAU TRETHADWY A WNEIR AR SAFLEOEDD TIRLENWI AWDURDODEDIG
PENNOD 1PERSONAU Y MAE’R DRETH I’W CHODI ARNYNT
I72I7413Personau y mae’r dreth i’w chodi arnynt
Mae’r dreth sydd i’w chodi ar warediad trethadwy deunydd a wneir ar safle tirlenwi awdurdodedig i’w chodi ar y person sy’n weithredwr y safle ar adeg y gwarediad (pa un a yw’r gweithredwr yn gwneud y gwarediad neu’n caniatáu ei wneud ai peidio).
PENNOD 2Y DRETH SYDD I’W CHODI AR WAREDIADAU TRETHADWY
Cyfrifo’r dreth sydd i’w chodi
I2214Cyfrifo’r dreth sydd i’w chodi ar warediad trethadwy
I171
Mae’r adran hon yn gymwys i warediad trethadwy deunydd a wneir ar safle tirlenwi awdurdodedig.
I172
Mae swm y dreth sydd i’w godi ar y gwarediad i’w gyfrifo drwy luosi pwysau trethadwy’r deunydd mewn tunelli â’r gyfradd safonol.
I75I533
Y gyfradd safonol yw’r gyfradd y dunnell a ragnodir at ddibenion is-adran (2) mewn rheoliadau.
I174
Nid yw is-adran (2) yn gymwys i’r gwarediad os yw’r deunydd a waredir—
a
yn gyfan gwbl ar ffurf un neu ragor o ddeunyddiau cymwys (gweler adran 15), neu
b
yn gymysgedd cymwys o ddeunyddiau (gweler adran 16).
I175
Yn lle hynny, mae swm y dreth sydd i’w godi ar warediad o’r disgrifiad hwnnw i’w gyfrifo drwy luosi pwysau trethadwy’r deunydd mewn tunelli â’r gyfradd is.
I75I536
Y gyfradd is yw’r gyfradd y dunnell a ragnodir at ddibenion is-adran (5) mewn rheoliadau.
I177
Caiff rheoliadau o dan is-adran (3) neu (6) ragnodi cyfraddau gwahanol ar gyfer disgrifiadau gwahanol o ddeunydd.
I178
Gweler adran 18 am ddarpariaeth ynghylch sut y mae pwysau trethadwy’r deunydd mewn gwarediad trethadwy i’w gyfrifo.
Deunyddiau cymwys a chymysgeddau cymwys o ddeunyddiau
I7I3015Deunydd cymwys
1
Deunydd cymwys yw deunydd y mae’r gofynion a ganlyn wedi eu bodloni mewn perthynas ag ef.
Gofyniad 1
Mae’r deunydd wedi ei bennu yn y Tabl yn Atodlen 1.
Gofyniad 2
Mae pob amod yn y Tabl yn Atodlen 1 sy’n gymwys mewn perthynas â’r deunydd (os oes rhai) wedi ei fodloni.
Gofyniad 3
Ceir—
- a
os yw disgrifiad ysgrifenedig o’r deunydd yn ofynnol yn rhinwedd adran 34(1)(c)(ii) o Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990 (p. 43), ddisgrifiad ysgrifenedig o’r math sy’n ofynnol, neu
- b
os nad yw disgrifiad ysgrifenedig o’r deunydd yn ofynnol yn rhinwedd yr adran honno, dystiolaeth arall,
y gellir penderfynu ar ei sail bod gofyniad 1 a 2 wedi eu bodloni.
- a
2
Caiff rheoliadau ddiwygio Atodlen 1.
I6I6716Cymysgeddau cymwys o ddeunyddiau
1
Cymysgedd cymwys o ddeunyddiau yw cymysgedd y mae’r gofynion a ganlyn wedi eu bodloni mewn perthynas ag ef.
Gofyniad 1
Mae’r cymysgedd ar ffurf—
- a
un deunydd cymwys neu ragor, a
- b
swm bychan o un deunydd anghymwys neu ragor sy’n atodol i’r deunyddiau cymwys.
- a
Gofyniad 2
Ceir—
- a
os yw disgrifiad ysgrifenedig o’r cymysgedd yn ofynnol yn rhinwedd adran 34(1)(c)(ii) o Ddeddf Diogelu’r Amgylchedd 1990 (p. 43), ddisgrifiad ysgrifenedig o’r math sy’n ofynnol, neu
- b
os nad yw disgrifiad ysgrifenedig o’r cymysgedd yn ofynnol yn rhinwedd yr adran honno, dystiolaeth arall,
y gellir penderfynu ar ei sail bod gofyniad 1 wedi ei fodloni.
- a
Gofyniad 3
Nid yw’r deunyddiau anghymwys wedi eu cymysgu’n fwriadol â’r deunyddiau cymwys at ddibenion—
- a
gwaredu, neu
- b
materion sy’n ymwneud â pharatoi i waredu.
- a
Gofyniad 4
Nid yw’r deunyddiau anghymwys yn cynnwys unrhyw ddeunydd a ragnodir fel deunydd na chaniateir ei gynnwys mewn cymysgedd cymwys o ddeunyddiau.
Gofyniad 5
Nid yw’r cymysgedd yn wastraff peryglus o fewn ystyr Cyfarwyddeb 2008/98/EC Senedd Ewrop a’r Cyngor ar wastraff dyddiedig 19 Tachwedd 2008.
Gofyniad 6
Ni wnaed unrhyw drefniadau mewn cysylltiad â’r cymysgedd y mae osgoi atebolrwydd i’r dreth yn brif ddiben iddynt, neu’n un o’u prif ddibenion.
Gofyniad 7
Os yw’r cymysgedd yn gyfan gwbl ar ffurf gronynnau mân, mae unrhyw ofyniad a ragnodir o dan adran 17(1) (naill ai mewn perthynas â chymysgeddau yn gyffredinol neu mewn perthynas â chymysgeddau o’r disgrifiad penodol hwnnw) wedi ei fodloni mewn cysylltiad â’r cymysgedd.
2
At ddibenion gofyniad 1—
a
rhaid ystyried pwysau a chyfaint y deunyddiau anghymwys wrth benderfynu a yw swm y deunyddiau hynny i’w drin fel swm bychan ai peidio;
b
rhaid ystyried potensial y deunyddiau anghymwys i beri niwed wrth benderfynu a yw’r deunyddiau hynny i’w trin fel pe baent yn atodol i’r deunyddiau cymwys ai peidio.
3
Caiff rheoliadau ddarparu nad yw swm o ddeunyddiau anghymwys i’w drin fel swm bychan at ddibenion gofyniad 1 os yw’n fwy na chanran ragnodedig o’r cymysgedd o ddeunyddiau (yn ôl pwysau neu gyfaint neu’r ddau).
4
Caiff rheoliadau ddiwygio’r adran hon er mwyn—
a
ychwanegu gofyniad pellach at is-adran (1),
b
addasu gofyniad presennol,
c
dileu gofyniad, neu
d
gwneud darpariaeth bellach ynghylch materion y mae’n rhaid eu hystyried neu y caniateir eu hystyried at ddibenion penderfynu a yw gofyniad wedi ei fodloni, neu addasu neu ddileu darpariaeth bresennol ynghylch y materion hynny.
5
Yn yr adran hon—
ystyr “deunydd anghymwys” (“non-qualifying material”) yw deunydd nad yw’n ddeunydd cymwys;
mae i “gronynnau mân” (“fines”) yr ystyr a roddir yn adran 17(6);
ystyr “rhagnodedig” (“prescribed”) yw wedi ei ragnodi mewn rheoliadau;
mae i “trefniant” (“arrangement”) yr ystyr a roddir yn adran 81B(3) o DCRhT.
I62I1417Cymysgedd cymwys o ddeunyddiau: gronynnau mân
1
Caiff rheoliadau ragnodi gofynion y mae’n rhaid eu bodloni (yn ychwanegol at ofynion 1 i 6 yn adran 16) er mwyn i gymysgedd o ddeunyddiau sy’n cynnwys dim ond gronynnau mân gael ei drin fel cymysgedd cymwys o ddeunyddiau.
2
Caiff y rheoliadau ddarparu (ymysg pethau eraill) bod—
a
rhaid i’r cymysgedd fod wedi tarddu mewn modd rhagnodedig (er enghraifft, drwy broses trin gwastraff ragnodedig);
b
rhaid bod tystiolaeth ragnodedig ynglŷn â natur y gronynnau mân yn y cymysgedd;
c
rhaid i gamau rhagnodedig fod wedi eu cymryd mewn perthynas â’r cymysgedd (naill ai gan weithredwr safle tirlenwi awdurdodedig neu gan unrhyw berson arall);
d
rhaid bod tystiolaeth ragnodedig ynglŷn â chymryd y camau hynny;
e
rhaid i’r cymysgedd roi canlyniad rhagnodedig os cynhelir prawf rhagnodedig arno.
3
Pan wneir rheoliadau o dan is-adran (2)(e), caiff rheoliadau hefyd wneud darpariaeth gysylltiedig, gan gynnwys (ymysg pethau eraill) ddarpariaeth—
a
sy’n ei gwneud yn ofynnol i weithredwr safle tirlenwi awdurdodedig gynnal y prawf rhagnodedig (“y prawf”) ar gymysgeddau rhagnodedig o ronynnau mân;
b
sy’n pennu pryd y mae’n rhaid i’r gweithredwr wneud hynny;
c
sy’n galluogi ACC—
i
i gyfarwyddo’r gweithredwr i gynnal y prawf ar bob cymysgedd o ronynnau mân a ddygir ar y safle, neu ar ddisgrifiadau penodol o’r cymysgeddau hynny o ronynnau mân;
ii
i gynnal y prawf ei hun ar unrhyw gymysgedd o ronynnau mân a ddygir ar y safle;
d
sy’n ei gwneud yn ofynnol i ACC a’r gweithredwr—
i
cadw tystiolaeth ragnodedig mewn cysylltiad â’r prawf, a
ii
ei storio’n ddiogel am gyfnod rhagnodedig;
e
sy’n ei gwneud yn ofynnol i’r gweithredwr ddarparu gwybodaeth ragnodedig i ACC mewn cysylltiad â’r prawf—
i
ar gyfnodau rhagnodedig, a
ii
yn y ffurf a’r modd rhagnodedig;
f
sy’n ei gwneud yn ofynnol neu’n caniatáu i’r gweithredwr gymryd camau rhagnodedig os yw cymysgedd o ronynnau mân yn methu’r prawf;
g
sy’n gwahardd cymysgeddau rhagnodedig o ronynnau mân rhag cael eu trin fel cymysgeddau cymwys o ddeunyddiau mewn amgylchiadau rhagnodedig.
4
Caiff rheoliadau o dan is-adran (3) wneud darpariaeth ar gyfer—
a
cosbau, neu
b
adolygiadau ac apelau,
mewn cysylltiad ag unrhyw ddarpariaeth a wneir o dan yr is-adran honno; a phan fyddant yn gwneud hynny, cânt ddiwygio neu gymhwyso (gydag addasiadau neu hebddynt) unrhyw ddeddfiad sy’n ymwneud â’r dreth.
5
Caiff unrhyw reoliadau o dan yr adran hon, ac eithrio rheoliadau sy’n rhoi pwerau i ACC neu’n gosod dyletswyddau arno, wneud darpariaeth drwy gyfeirio at bethau a bennir mewn hysbysiad a gyhoeddwyd gan ACC (ac nad yw wedi ei dynnu’n ôl drwy hysbysiad a gyhoeddwyd wedi hynny).
6
Yn yr adran hon—
ystyr “gronynnau mân” (“fines”) yw gronynnau a gynhyrchir gan broses trin gwastraff sy’n cynnwys elfen fecanyddol;
ystyr “rhagnodedig” (“prescribed”) yw wedi ei ragnodi mewn reoliadau.
Pwysau trethadwy deunydd
I32I6518Pwysau trethadwy deunydd mewn gwarediad trethadwy
1
Mewn perthynas â phwysau trethadwy’r deunydd mewn gwarediad trethadwy a wneir ar safle tirlenwi awdurdodedig—
a
rhaid i weithredwr y safle lle y gwneir y gwarediad trethadwy ei gyfrifo;
b
caiff ACC ei gyfrifo os yw o’r farn ei bod yn briodol gwneud hynny.
2
Mae’r pwysau trethadwy i’w gyfrifo—
a
yn unol ag adran 19, os y’i cyfrifir gan y gweithredwr;
b
yn unol ag adran 22, os y’i cyfrifir gan ACC.
3
Pwysau trethadwy’r deunydd at ddibenion adran 14(2) a (5)—
a
pan na fo ffurflen dreth wedi ei dychwelyd mewn cysylltiad â’r gwarediad, a
b
pan fo ACC—
i
yn cyfrifo pwysau trethadwy’r deunydd, a
ii
yn cymhwyso’r canlyniad wrth ddyroddi hysbysiad i’r gweithredwr mewn cysylltiad â’r gwarediad,
yw’r pwysau trethadwy a gyfrifir gan ACC, oni bai bod y gweithredwr yn cymryd y camau a nodir yn is-adran (4) wedi hynny.
4
Pan fo’r gweithredwr—
a
yn cyfrifo pwysau trethadwy’r deunydd, a
b
yn cymhwyso’r canlyniad wrth ddychwelyd neu ddiwygio ffurflen dreth mewn cysylltiad â’r gwarediad,
pwysau trethadwy’r deunydd at ddibenion adran 14(2) a (5) yw’r pwysau trethadwy a gyfrifir gan y gweithredwr, oni bai bod ACC yn cymryd y camau a nodir yn is-adran (5) wedi hynny.
5
Pan fo ACC—
a
yn cyfrifo pwysau trethadwy’r deunydd ar ôl i ffurflen dreth gael ei dychwelyd mewn cysylltiad â’r gwarediad, a
b
yn cymhwyso’r canlyniad wrth ddyroddi hysbysiad i’r gweithredwr mewn cysylltiad â’r gwarediad,
pwysau trethadwy’r deunydd at ddibenion adran 14(2) a (5) yw’r pwysau trethadwy a gyfrifir gan ACC, oni bai bod y gweithredwr yn cymryd y camau a nodir yn is-adran (4) wedi hynny.
I63I2619Cyfrifo pwysau trethadwy deunydd gan y gweithredwr
1
Rhaid i weithredwr safle tirlenwi awdurdodedig gyfrifo pwysau trethadwy’r deunydd mewn gwarediad trethadwy yn y ffordd a ganlyn.
2
Rhaid i’r gweithredwr bennu pwysau’r deunydd mewn tunelli yn unol ag adran 20.
3
Os oes gan y gweithredwr gymeradwyaeth o dan adran 21 i gymhwyso disgownt mewn perthynas â’r gwarediad, caiff y gweithredwr gymhwyso’r disgownt (neu ddisgownt is) i’r pwysau a bennir o dan is-adran (2), yn ddarostyngedig i amodau’r gymeradwyaeth (os oes rhai).
4
Y canlyniad yw pwysau trethadwy’r deunydd yn y gwarediad trethadwy.
I3520Pennu pwysau deunydd gan y gweithredwr
I211
Rhaid i weithredwr safle tirlenwi awdurdodedig bennu pwysau’r deunydd mewn gwarediad trethadwy gan ddefnyddio pont bwyso.
I212
Rhaid i’r gweithredwr sicrhau, at ddibenion is-adran (1)—
a
bod y deunydd yn cael ei bwyso ar y bont bwyso cyn y gwneir y gwarediad, a
b
bod y bont bwyso yn bodloni pob un o’r gofynion mewn deddfwriaeth pwysau a mesurau sy’n gymwys i’r bont bwyso (os oes rhai).
I123
Caiff gweithredwr safle tirlenwi awdurdodedig wneud cais i ACC am gymeradwyaeth i ddefnyddio dull arall i bennu pwysau’r deunydd mewn gwarediad trethadwy.
I124
Rhaid i gais—
a
cael ei gyflwyno mewn unrhyw fodd,
b
cynnwys unrhyw wybodaeth, ac
c
cael ei gyflwyno gydag unrhyw ddogfennau,
a bennir gan ACC (naill ai’n gyffredinol neu mewn achos penodol).
I125
Pan fo’r gweithredwr yn gwneud cais am gymeradwyaeth—
a
rhaid i ACC ddyroddi hysbysiad i’r gweithredwr am ei benderfyniad ar y cais, a
b
os yw ACC yn rhoi cymeradwyaeth, rhaid i’r hysbysiad nodi manylion y gymeradwyaeth.
I126
Mewn perthynas â chymeradwyaeth—
a
caiff ymwneud â’r holl warediadau trethadwy y gwneir y cais mewn cysylltiad â hwy, neu â disgrifiadau penodol o’r gwarediadau trethadwy hynny yn unig;
b
caiff fod yn ddiamod neu’n ddarostyngedig i amodau;
c
caniateir ei rhoi am gyfnod penodedig neu am gyfnod anghyfyngedig;
d
caniateir ei hamrywio neu ei dirymu ar unrhyw adeg drwy ddyroddi hysbysiad i’r gweithredwr.
I217
Os yw ACC yn rhoi cymeradwyaeth i’r gweithredwr ddefnyddio dull arall i bennu pwysau’r deunydd mewn gwarediad trethadwy, rhaid i’r gweithredwr—
a
defnyddio’r dull hwnnw mewn perthynas â’r gwarediad (yn hytrach na’r dull a ddisgrifir yn is-adran (1)), a
b
gwneud hynny yn unol ag unrhyw amod y mae’r gymeradwyaeth yn ddarostyngedig iddo.
I218
Yn yr adran hon, ystyr “deddfwriaeth pwysau a mesurau” yw Deddf Pwysau a Mesurau 1985 (p. 72) a rheoliadau a wneir (yn llwyr neu yn rhannol) o dan y Ddeddf honno.
I7321Disgownt mewn cysylltiad â dŵr mewn deunydd
I271
Caiff gweithredwr safle tirlenwi awdurdodedig wneud cais i ACC am gymeradwyaeth i gymhwyso disgownt mewn cysylltiad â dŵr sydd mewn deunydd wrth gyfrifo pwysau trethadwy’r deunydd mewn gwarediad trethadwy.
I272
Rhaid i gais am gymeradwyaeth gael ei gyflwyno mewn ysgrifen.
I273
Pan fo’r gweithredwr yn gwneud cais am gymeradwyaeth—
a
rhaid i ACC ddyroddi hysbysiad i’r gweithredwr am ei benderfyniad ar y cais, a
b
os yw ACC yn rhoi cymeradwyaeth, rhaid i’r hysbysiad nodi manylion y gymeradwyaeth.
I274
Ni chaiff ACC roi cymeradwyaeth i’r gweithredwr gymhwyso disgownt mewn cysylltiad â dŵr sydd mewn deunydd onid yw—
a
y dŵr yno oherwydd—
i
bod rhaid ei ychwanegu er mwyn gallu cludo’r deunydd i’w waredu,
ii
bod rhaid ei ddefnyddio i echdynnu mwyn,
iii
bod rhaid ei ychwanegu yng nghwrs proses ddiwydiannol, neu
iv
ei fod yn deillio’n anochel o ganlyniad i broses ddiwydiannol, neu
b
y deunydd yn weddillion trin elifiant neu garthion mewn gwaith trin dŵr.
I275
Mewn perthynas â chymeradwyaeth—
a
caiff ymwneud â’r holl warediadau trethadwy y gwneir y cais mewn cysylltiad â hwy, neu â disgrifiadau penodol o’r gwarediadau trethadwy hynny yn unig;
b
caiff bennu disgowntiau gwahanol ar gyfer disgrifiadau gwahanol o warediadau trethadwy;
c
caiff fod yn ddiamod neu’n ddarostyngedig i amodau (er enghraifft, amod sy’n gwneud taliad yn ofynnol mewn cysylltiad â phrofion ar ddeunydd);
d
caniateir ei rhoi am gyfnod penodedig neu am gyfnod anghyfyngedig;
e
caniateir ei hamrywio neu ei dirymu ar unrhyw adeg drwy ddyroddi hysbysiad i’r gweithredwr.
I236
Rhaid i weithredwr safle tirlenwi awdurdodedig gadw cofnod o bob gwarediad trethadwy y cymhwysir disgownt iddo mewn cysylltiad â dŵr sydd mewn deunydd (sef “cofnod disgownt dŵr”).
I277
Caiff ACC bennu—
a
ar ba ffurf y mae’n rhaid cadw cofnod disgownt dŵr;
b
yr wybodaeth y mae’n rhaid ei chynnwys ynddo.
I238
Mae’r cofnod i’w drin at ddibenion DCRhT fel cofnod y mae’n ofynnol ei gadw a’i storio’n ddiogel o dan adran 38(1) o DCRhT at ddiben dangos bod y ffurflen dreth y mae’n ofynnol i’r gweithredwr ei dychwelyd, mewn cysylltiad â’r cyfnod cyfrifyddu y mae treth i’w chodi ar y gwarediad mewn cysylltiad ag ef, yn gywir ac yn gyflawn.
I11I7622Cyfrifo pwysau trethadwy deunydd gan ACC
1
Pan fo ACC yn cyfrifo pwysau trethadwy’r deunydd mewn gwarediad trethadwy, rhaid iddo wneud hynny—
a
drwy bennu pwysau’r deunydd mewn tunelli gan ddefnyddio unrhyw ddull sy’n briodol ym marn ACC, a
b
pan fo cymeradwyaeth o dan adran 21 i gymhwyso disgownt mewn perthynas â’r gwarediad, drwy gymhwyso’r disgownt i’r pwysau a bennir o dan baragraff (a), yn ddarostyngedig i amodau’r gymeradwyaeth (os oes rhai).
2
Ond os yw wedi ei fodloni bod methiant neu doriad a grybwyllir yn adran 23 wedi digwydd mewn perthynas â’r gwarediad trethadwy, caiff ACC, wrth gyfrifo’r pwysau, gymryd y camau a nodir yn yr adran honno mewn cysylltiad â’r methiant neu’r toriad.
3
Y canlyniad yw pwysau trethadwy’r deunydd yn y gwarediad trethadwy.
I29I1923Cyfrifo pwysau trethadwy deunydd gan ACC: achosion o beidio â chydymffurfio
1
Mae’r adran hon yn gymwys pan fo ACC yn cyfrifo pwysau trethadwy’r deunydd mewn gwarediad trethadwy.
2
Pan fo ACC wedi ei fodloni bod gweithredwr y safle lle y gwneir gwarediad trethadwy wedi methu â dychwelyd ffurflen dreth mewn perthynas â’r gwarediad, caiff ACC anwybyddu adran 22(1)(b).
3
Pan fo ACC wedi ei fodloni bod gweithredwr y safle lle y gwneir gwarediad trethadwy wedi methu â phennu pwysau’r deunydd yn y gwarediad yn unol ag adran 20, caiff ACC—
a
anwybyddu adran 22(1)(b), neu
b
gostwng y disgownt sydd i’w gymhwyso o dan adran 22(1)(b) fel y bo’n briodol yn ei farn.
4
Pan fo ACC wedi ei fodloni—
a
bod gan weithredwr y safle lle y gwneir gwarediad trethadwy gymeradwyaeth o dan adran 21 i gymhwyso disgownt mewn perthynas â’r gwarediad, ond
b
ei fod yn torri amod sydd ynghlwm â’r gymeradwyaeth,
caiff ACC gymryd y camau a nodir yn is-adran (5).
5
Caiff ACC—
a
anwybyddu adran 22(1)(b), neu
b
gostwng y disgownt sydd i’w gymhwyso o dan adran 22(1)(b) fel y bo’n briodol yn ei farn.
6
Pan fo ACC wedi ei fodloni nad oes cofnod disgownt dŵr mewn cysylltiad â gwarediad trethadwy, caiff ACC anwybyddu adran 22(1)(b).
7
Pan fo ACC wedi ei fodloni nad yw’r cofnod disgownt dŵr mewn cysylltiad â gwarediad trethadwy yn bodloni gofyniad a bennir o dan adran 21(7), caiff ACC—
a
anwybyddu adran 22(1)(b), neu
b
gostwng y disgownt sydd i’w gymhwyso o dan adran 22(1)(b) fel y bo’n briodol yn ei farn.
8
Yn yr adran hon, mae i “cofnod disgownt dŵr” yr ystyr a roddir gan adran 21(6).
I71I6824Adolygiadau ac apelau sy’n ymwneud â’r dull o bennu pwysau deunydd
Yn adran 172 o DCRhT (penderfyniadau apeliadwy), yn is-adran (2), ar ôl paragraff (g) (a fewnosodir gan baragraff 62 o Atodlen 23 i DTTT) mewnosoder—
h
penderfyniad sy’n ymwneud â’r dull sydd i’w ddefnyddio gan weithredwr safle tirlenwi awdurdodedig i bennu pwysau deunydd at ddibenion treth gwarediadau tirlenwi;
I51I4725Pŵer i addasu darpariaeth sy’n ymwneud â phwysau trethadwy deunydd
Caiff rheoliadau ychwanegu at unrhyw ddarpariaeth yn y Ddeddf hon sy’n ymwneud â phwysau trethadwy’r deunydd mewn gwarediad trethadwy a wneir ar safle tirlenwi awdurdodedig (gan gynnwys darpariaeth sy’n ymwneud â chymhwyso disgownt mewn cysylltiad â dŵr sydd yn y deunydd), ei diddymu neu ei diwygio fel arall.
PENNOD 3RHYDDHAD RHAG TRETH
I46I3426Rhyddhadau: cyffredinol
1
Mae’r Bennod hon yn darparu rhyddhad rhag treth ar gyfer gwarediadau trethadwy penodol.
2
Nid yw’r Bennod hon ond yn gymwys i warediadau a wneir ar safleoedd tirlenwi awdurdodedig.
3
Nid yw’r dreth i’w chodi mewn cysylltiad â gwarediad trethadwy os yw wedi ei ryddhau rhag treth.
4
Rhaid hawlio rhyddhad rhag treth ar ffurflen dreth.
I1I927Deunydd a dynnir o wely afon, o wely’r môr neu o wely dyfroedd eraill
1
Mae gwarediad trethadwy wedi ei ryddhau rhag treth os yw’n warediad deunydd sy’n gyfan gwbl ar ffurf—
a
deunydd o fewn is-adran (2) neu (3), neu
b
deunydd o fewn un o’r is-adrannau hynny a deunydd o fewn is-adran (4).
2
Mae deunydd o fewn yr is-adran hon os yw wedi ei dynnu o wely unrhyw un o’r canlynol (boed naturiol neu artiffisial)—
a
afon, camlas neu gwrs dŵr arall, neu
b
doc, harbwr neu gyffiniau harbwr.
3
Mae deunydd o fewn yr is-adran hon—
a
os yw’n ddeunydd mwynol sy’n bodoli’n naturiol, a
b
os yw wedi ei dynnu o wely’r môr yng nghwrs gweithrediadau a gyflawnir at ddiben cael deunyddiau megis tywod neu raean.
4
Mae deunydd o fewn yr is-adran hon—
a
os yw’n ddeunydd cymwys,
b
os ychwanegwyd ef at ddeunydd o fewn is-adran (2) neu (3) at ddiben sicrhau nad yw’r deunydd hwnnw ar ffurf hylif, ac
c
os nad yw swm y deunydd a ychwanegwyd yn fwy na’r hyn sy’n angenrheidiol i gyflawni’r diben hwnnw.
5
Yn yr adran hon, mae cyfeiriadau at dynnu deunydd yn gyfeiriadau at ei dynnu drwy garthu neu mewn unrhyw fodd arall.
I42I5728Deunydd sy’n deillio o fwyngloddio a chwarela
1
Mae gwarediad trethadwy wedi ei ryddhau rhag treth os yw’n warediad deunydd—
a
sydd i gyd yn deillio o weithrediadau mwyngloddio (boed yn fwyngloddio dwfn neu’n fwyngloddio brig) neu o weithrediadau chwarela,
b
sydd i gyd yn ddeunydd sy’n bodoli’n naturiol a echdynnwyd o’r ddaear yng nghwrs y gweithrediadau, ac
c
nad oes dim ohono wedi bod yn destun proses o fewn is-adran (2) a gynhaliwyd ar unrhyw gam rhwng yr echdynnu a’r gwaredu, nac wedi deillio ohoni.
2
Mae proses o fewn yr is-adran hon os yw—
a
ar wahân i’r gweithrediadau mwyngloddio neu chwarela, neu
b
yn rhan o’r gweithrediadau hynny ac yn newid cyfansoddiad cemegol y deunydd yn barhaol.
I5029Defnyddio deunydd mewn gwaith adfer safle cymeradwy
I21
Mae gwarediad trethadwy wedi ei ryddhau rhag treth os yw—
b
yn rhan o waith adfer a gyflawnir yn unol â chymeradwyaeth a roddir gan ACC.
I392
Ni chaiff ACC gymeradwyo cyflawni gwaith adfer ar safle tirlenwi awdurdodedig onid yw—
a
gweithredwr y safle yn gwneud cais ysgrifenedig i ACC am y gymeradwyaeth,
b
y cais yn cael ei wneud cyn i’r gwaith adfer ddechrau, ac
c
ACC wedi ei fodloni bod y gwaith yn ofynnol o dan un o amodau trwydded amgylcheddol neu ganiatâd cynllunio sy’n ymwneud â’r safle.
I393
Caiff cymeradwyaeth—
a
ymwneud â’r holl waith a ddisgrifir yn y cais am y gymeradwyaeth neu ran ohono;
b
ymwneud â gwaith a gyflawnwyd cyn i’r gymeradwyaeth gael ei rhoi neu a gyflawnir ar ôl hynny (neu’r ddau);
c
bod yn ddiamod neu’n ddarostyngedig i amodau (er enghraifft, amod sy’n gwneud rhoi adroddiadau i ACC ynglŷn â chyflawni’r gwaith yn ofynnol).
I44I4530Gwaith adfer safle: y weithdrefn wrth wneud cais am gymeradwyaeth
1
Mae’r adran hon yn gymwys pan fo gweithredwr safle tirlenwi awdurdodedig wedi gwneud cais i ACC am gymeradwyaeth i gyflawni gwaith adfer.
2
Caiff ACC ofyn drwy hysbysiad am ragor o wybodaeth gan y gweithredwr at ddiben penderfynu a ddylid rhoi cymeradwyaeth ai peidio neu o dan ba delerau y dylid ei rhoi.
3
Rhaid i hysbysiad am gais am ragor o wybodaeth—
a
cael ei ddyroddi o fewn y cyfnod o 30 o ddiwrnodau sy’n dechrau â’r diwrnod y mae ACC yn cael y cais am gymeradwyaeth, a
b
pennu o fewn pa gyfnod y mae’n rhaid darparu’r wybodaeth bellach, y mae’n rhaid iddo fod yn 30 o ddiwrnodau o leiaf gan ddechrau â’r diwrnod y dyroddir hysbysiad am y cais.
4
Rhaid i ACC ddyroddi hysbysiad i’r gweithredwr am ei benderfyniad ar y cais am gymeradwyaeth o fewn y cyfnod o 30 o ddiwrnodau sy’n dechrau—
a
os nad yw ACC yn gwneud cais am ragor o wybodaeth, â’r diwrnod y mae ACC yn cael y cais am gymeradwyaeth, neu
b
os yw ACC yn gwneud cais am ragor o wybodaeth, â’r cynharaf o’r canlynol—
i
y diwrnod y mae ACC yn cael yr wybodaeth, a
ii
y diwrnod y mae’r cyfnod ar gyfer darparu’r wybodaeth yn dod i ben.
5
Os yw ACC yn cymeradwyo’r cais, rhaid i’r hysbysiad nodi manylion y gymeradwyaeth.
6
Caiff ACC a gweithredwr safle tirlenwi awdurdodedig gytuno i ymestyn cyfnod a bennir gan yr adran hon neu oddi tani.
7
Os yw’r cyfnod a bennir yn is-adran (4) (gan gynnwys unrhyw estyniad i’r cyfnod y cytunir iddo o dan is-adran (6)) yn dod i ben heb i ACC fod wedi dyroddi hysbysiad am ei benderfyniad, mae ACC i’w drin fel pe bai wedi cymeradwyo cyflawni gwaith adfer fel y’i disgrifir yn y cais (gan gynnwys unrhyw ran o’r gwaith a gyflawnwyd rhwng yr adeg y gwnaed y cais a’r adeg y daeth y cyfnod hwnnw i ben).
I66I4931Gwaith adfer safle: amrywio cymeradwyaeth
1
Mae’r adran hon yn gymwys pan fo ACC wedi cymeradwyo cyflawni gwaith adfer ar safle tirlenwi awdurdodedig.
2
Caiff gweithredwr y safle wneud cais ysgrifenedig i ACC amrywio’r gymeradwyaeth; ac mae adran 30 yn gymwys i gais i amrywio fel y mae’n gymwys i gais am gymeradwyaeth.
3
Caiff ACC amrywio’r gymeradwyaeth ar ei gymhelliad ei hun os yw wedi ei fodloni bod yr amrywiad yn angenrheidiol er mwyn sicrhau bod y gymeradwyaeth ond yn ymwneud â gwaith adfer sy’n ofynnol o dan un o amodau trwydded amgylcheddol neu ganiatâd cynllunio sy’n ymwneud â’r safle.
4
Os yw ACC yn amrywio cymeradwyaeth ar ei gymhelliad ei hun, rhaid iddo ddyroddi hysbysiad sy’n nodi manylion yr amrywiad i weithredwr y safle tirlenwi awdurdodedig.
5
Nid yw amrywio cymeradwyaeth yn effeithio ar gymhwysiad adran 29 i waith adfer a gyflawnwyd yn unol â’r gymeradwyaeth cyn ei hamrywio.
I43I5532Ail-lenwi mwyngloddiau brig a chwareli
1
Mae gwarediad trethadwy wedi ei ryddhau rhag treth—
a
os yw’n warediad deunydd ,
F1i
sy’n ddeunydd cymwys i gyd, neu
ii
sy’n gymysgedd cymwys o ddeunyddiau nad yw’n gyfan gwbl ar ffurf gronynnau mân;
b
os caiff ei wneud ar safle tirlenwi awdurdodedig (neu ar ran o safle o’r fath) a ddefnyddiwyd ar gyfer gweithrediadau mwyngloddio brig neu weithrediadau chwarela,
c
os caiff ei wneud yn unol ag amod caniatâd cynllunio sy’n ymwneud â’r safle sy’n ei gwneud yn ofynnol i’r safle gael ei ail-lenwi (neu i’r rhan o dan sylw gael ei hail-lenwi) yn llwyr neu’n rhannol ar ôl i’r gweithrediadau hynny ddod i ben, a
d
os na wnaed unrhyw warediadau trethadwy eraill ar y safle (neu ar y rhan o dan sylw) ers i’r gweithrediadau hynny ddod i ben, ar wahân i warediadau a oedd wedi eu rhyddhau rhag treth o dan adran 28 neu o dan yr adran hon F3neu warediadau y byddent wedi eu rhyddhau rhag treth o dan yr adran hon pe baent yn cael eu gwneud yn awr
2
Os daeth y gwarediadau a grybwyllir yn is-adran (1)(b) i ben cyn i’r adran hon ddod i rym, mae’r cyfeiriad yn is-adran (1)(d) at warediadau trethadwy eraill yn cynnwys gwarediadau a oedd yn warediadau trethadwy at ddibenion Rhan 3 o Ddeddf Cyllid 1996 (p. 8) (treth dirlenwi).
3
Os daeth yr holl weithrediadau mwyngloddio brig a’r holl weithrediadau chwarela ar y safle i ben cyn 1 Hydref 1999, nid yw’r gwarediadau deunydd ar y safle wedi eu rhyddhau rhag treth o dan yr adran hon oni bai bod y gofyniad a grybwyllir yn is-adran (1)(c) wedi ei osod ar y dyddiad hwnnw neu cyn hynny.
I56I6133Pŵer i addasu rhyddhadau
1
Caiff rheoliadau—
a
creu rhyddhad ychwanegol rhag treth,
b
addasu rhyddhad presennol, neu
c
dileu rhyddhad.
2
Caiff y rheoliadau ddarparu i ryddhad fod yn gymwys yn ddarostyngedig i amodau (er enghraifft, amod sy’n ei gwneud yn ofynnol hysbysu ACC cyn gwneud gwarediad trethadwy).
3
Caiff y rheoliadau ddiwygio unrhyw ddeddfiad sy’n ymwneud â’r dreth.
PENNOD 4CASGLU A RHEOLI’R DRETH
Cofrestru
I70I1034Cofrestr o bersonau sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy
1
Rhaid i ACC gadw cofrestr o bersonau sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy.
2
Mae person yn cyflawni gweithrediadau trethadwy os yw’r person yn weithredwr safle tirlenwi awdurdodedig lle y gwneir gwarediadau trethadwy.
3
Rhaid i gofnod person ar y gofrestr gynnwys yr wybodaeth a bennir yn Atodlen 2.
4
Caiff y gofrestr gynnwys unrhyw wybodaeth arall y mae ACC o’r farn ei bod yn briodol at ddibenion casglu a rheoli’r dreth.
5
Caiff ACC gyhoeddi gwybodaeth sydd wedi ei chynnwys yn y gofrestr.
I6435Dyletswydd i fod yn gofrestredig
I401
Rhaid i berson sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy fod wedi ei gofrestru gydag ACC.
I162
Rhaid i berson sy’n bwriadu cyflawni gweithrediadau trethadwy ond nad yw wedi ei gofrestru—
a
gwneud cais ysgrifenedig i ACC i gael ei gofrestru, a
b
gwneud hynny o leiaf 14 o ddiwrnodau cyn y diwrnod y mae’r person yn dechrau cyflawni gweithrediadau trethadwy.
I163
Rhaid i ACC gofrestru’r person os yw wedi ei fodloni bod y cais—
a
yn cynnwys yr wybodaeth sy’n ofynnol gan ACC i gofrestru’r person, a
b
ar y ffurf a bennir gan ACC (os o gwbl).
I164
Rhaid i ACC ddyroddi hysbysiad i’r person am ei benderfyniad ar y cais.
I165
Os yw ACC yn cofrestru’r person, rhaid i’r hysbysiad nodi cofnod y person yn y gofrestr.
I52I6036Newidiadau a chywiro gwybodaeth
1
Rhaid i berson cofrestredig roi hysbysiad i ACC am unrhyw newid mewn amgylchiadau sy’n peri i gofnod y person yn y gofrestr fod yn anghywir.
2
Rhaid rhoi’r hysbysiad cyn diwedd y cyfnod o 30 o ddiwrnodau sy’n dechrau â’r diwrnod y mae’r newid yn digwydd.
3
Rhaid i berson sydd wedi darparu gwybodaeth i ACC at ddiben sy’n ymwneud â chofrestru roi hysbysiad i ACC os yw’r person yn darganfod bod unrhyw ran o’r wybodaeth yn anghywir.
4
Rhaid rhoi’r hysbysiad cyn diwedd y cyfnod o 30 o ddiwrnodau sy’n ddechrau â’r diwrnod y mae’r person yn darganfod yr anghywirdeb.
5
Os yw ACC wedi ei fodloni bod gwybodaeth sydd wedi ei chynnwys yn y gofrestr yn anghywir, caiff gywiro’r gofrestr (pa un a yw’r person cofrestredig y mae’r wybodaeth yn ymwneud ag ef wedi rhoi hysbysiad i ACC am yr anghywirdeb ai peidio).
6
Os yw ACC yn cywiro cofnod person yn y gofrestr, rhaid iddo ddyroddi hysbysiad i’r person yn nodi’r cofnod fel y’i cywirwyd.
I1337Canslo cofrestriad
I41
Rhaid i berson cofrestredig sy’n peidio â chyflawni gweithrediadau trethadwy wneud cais ysgrifenedig i ACC i ganslo cofrestriad y person hwnnw.
I42
Rhaid gwneud y cais cyn diwedd y cyfnod o 30 o ddiwrnodau sy’n dechrau â’r diwrnod y mae’r person yn peidio â chyflawni gweithrediadau trethadwy.
I43
Caiff ACC ganslo cofrestriad person os yw wedi ei fodloni bod y person wedi peidio â chyflawni gweithrediadau trethadwy (pa un a yw’r person wedi gwneud cais i ganslo’r cofrestriad ai peidio).
I44
Ond ni chaiff ACC ganslo cofrestriad y person oni bai ei fod wedi ei fodloni
b
bod yr holl gredyd treth y mae gan y person hawlogaeth iddo ac y mae’r person wedi ei hawlio—
i
wedi ei osod yn erbyn swm o dreth y byddai fel arall wedi bod yn ofynnol i’r person ei dalu, neu
ii
wedi ei dalu i’r person.
I315
Caiff ACC hefyd ganslo cofrestriad person os yw wedi ei fodloni nad yw’r person wedi cyflawni gweithrediadau trethadwy ac nad yw’n bwriadu gwneud hynny.
I316
Os yw ACC yn canslo cofrestriad person, rhaid iddo ddyroddi hysbysiad am y canslo i’r person.
I33I1838Adolygiadau ac apelau sy’n ymwneud â chofrestru
Yn adran 172 o DCRhT (penderfyniadau apeliadwy), yn is-adran (2), ar ôl paragraff (h) (a fewnosodir gan adran 24 o’r Ddeddf hon) mewnosoder—
i
penderfyniad sy’n ymwneud â chofrestru person at ddibenion treth gwarediadau tirlenwi;
Cyfrifo treth
I1539Dyletswydd i ddychwelyd ffurflen dreth mewn cysylltiad â chyfnod cyfrifyddu
I281
Rhaid i berson sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy ddychwelyd ffurflen dreth i ACC mewn cysylltiad â phob cyfnod cyfrifyddu.
I282
Rhaid i’r ffurflen dreth gynnwys—
a
asesiad o swm y dreth sydd i’w godi ar y person mewn cysylltiad â’r cyfnod cyfrifyddu (gweler adran 41), a
b
naill ai—
i
datganiad gan y person fod yr wybodaeth sydd wedi ei chynnwys ar y ffurflen dreth, a’r wybodaeth mewn unrhyw ddogfen sy’n mynd gyda’r ffurflen dreth, yn gywir ac yn gyflawn hyd eithaf gwybodaeth y person, neu
ii
os yw’r person yn awdurdodi asiant i lenwi a dychwelyd y ffurflen dreth ar ran y person, ardystiad gan yr asiant fod y person wedi gwneud datganiad i’r perwyl hwnnw.
I283
Rhaid dychwelyd y ffurflen dreth ar ddyddiad ffeilio’r ffurflen dreth neu cyn hynny.
I284
Dyddiad ffeilio’r ffurflen dreth—
a
yw diwrnod gwaith olaf y mis sy’n dilyn y mis y daw’r cyfnod cyfrifyddu i ben ynddo, oni bai y caiff y dyddiad ffeilio ei amrywio o dan adran 40;
b
os caiff y dyddiad ffeilio ei amrywio o dan adran 40, yw’r dyddiad a bennir yn yr hysbysiad sy’n gwneud yr amrywiad (ac os gwneir mwy nag un amrywiad i’r dyddiad ffeilio, yw’r dyddiad a bennir yn yr hysbysiad sy’n gwneud yr amrywiad diwethaf).
I485
Y cyfnodau cyfrifyddu y mae’n rhaid i berson ddychwelyd ffurflen dreth mewn perthynas â hwy—
a
yw’r cyfnodau a bennir yn is-adrannau (6) a (7), oni bai y caiff y cyfnodau hynny eu hamrywio o dan adran 40;
b
os caiff y cyfnodau a bennir yn is-adrannau (6) a (7) eu hamrywio o dan adran 40, yw’r cyfnodau a bennir yn yr hysbysiad sy’n gwneud yr amrywiad (ac os gwneir mwy nag un amrywiad i’r cyfnodau cyfrifyddu, yw’r cyfnodau a bennir yn yr hysbysiad sy’n gwneud yr amrywiad diwethaf).
I486
Yn achos person sy’n gofrestredig—
a
y cyfnod cyfrifyddu cyntaf yw’r cyfnod—
i
sy’n dechrau â’r diwrnod y mae’r person yn dechrau cyflawni gweithrediadau trethadwy (neu, os yw’n ddiweddarach, y diwrnod y daw’r person yn gofrestredig), a
ii
sy’n dod i ben â diwrnod a bennir mewn hysbysiad a ddyroddir gan ACC i’r person;
b
y cyfnodau cyfrifyddu dilynol yw pob cyfnod dilynol o 3 mis y mae’r person yn cyflawni gweithrediadau trethadwy ynddo.
I487
Yn achos person nad yw’n gofrestredig—
a
y cyfnod cyfrifyddu cyntaf yw’r cyfnod—
i
sy’n dechrau â’r diwrnod y mae’r person yn dechrau cyflawni gweithrediadau trethadwy, a
ii
sy’n dod i ben â diwedd y chwarter calendr y mae’r person yn dechrau gwneud hynny (neu, os yw’n gynharach, y diwrnod cyn y diwrnod y daw’r person yn gofrestredig);
b
y cyfnodau cyfrifyddu dilynol yw pob chwarter calendr dilynol y mae’r person yn cyflawni gweithrediadau trethadwy ynddo (ond os daw’r person yn gofrestredig cyn diwedd chwarter calendr, daw’r cyfnod cyfrifyddu sy’n ymwneud â’r chwarter hwnnw i ben â’r diwrnod cyn y diwrnod y daw’r person yn gofrestredig).
I488
Yn yr adran hon, ystyr “chwarter calendr” yw cyfnod o 3 mis sy’n dod i ben â 31 Mawrth, 30 Mehefin, 30 Medi neu 31 Rhagfyr.
I69I540Pŵer i amrywio cyfnod cyfrifyddu neu ddyddiad ffeilio
1
Caiff ACC amrywio—
a
hyd cyfnod cyfrifyddu;
b
dyddiad ffeilio ffurflen dreth.
2
Gwneir amrywiad drwy ddyroddi hysbysiad i’r person y mae’r amrywiad yn gymwys iddo.
3
Rhaid i’r hysbysiad nodi manylion yr amrywiad.
4
Caiff ACC ddyroddi hysbysiad o dan yr adran hon naill ai—
a
ar gais person sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy neu sy’n bwriadu gwneud hynny, neu
b
ar ei gymhelliad ei hun.
5
Rhaid i gais i amrywio gael ei gyflwyno mewn ysgrifen.
6
Os yw ACC yn gwrthod cais i amrywio, rhaid iddo ddyroddi hysbysiad am ei benderfyniad i’r person a wnaeth y cais.
I2541Y dreth sydd i’w chodi mewn cysylltiad â chyfnod cyfrifyddu
I581
Mae’r dreth sydd i’w chodi ar warediad trethadwy a wneir ar safle tirlenwi awdurdodedig i’w chodi mewn cysylltiad â’r cyfnod cyfrifyddu y gwneir y gwarediad ynddo.
I582
Ond os yw’r person sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy ar y safle yn dyroddi anfoneb dirlenwi mewn cysylltiad â’r gwarediad o fewn y cyfnod o 14 o ddiwrnodau sy’n dechrau â’r diwrnod y gwneir y gwarediad, mae swm y dreth sydd i’w godi ar y gwarediad i’w godi mewn cysylltiad â’r cyfnod cyfrifyddu y dyroddir yr anfoneb ynddo (yn hytrach na’r cyfnod cyfrifyddu y gwneir y gwarediad ynddo).
I583
Nid yw is-adran (2) yn gymwys i’r gwarediad os yw’r person wedi rhoi hysbysiad i ACC, cyn dyroddi’r anfoneb dirlenwi, nad yw’r person yn dymuno manteisio arni.
I584
Caiff y person amrywio’r hysbysiad, neu ei dynnu’n ôl, drwy roi hysbysiad pellach i ACC.
I585
Caiff person sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy, neu sy’n bwriadu gwneud hynny, wneud cais ysgrifenedig i ACC am gymhwyso is-adran (2)—
a
i’r holl warediadau trethadwy a wneir ar safle tirlenwi awdurdodedig y mae’r person yn cyflawni gweithrediadau trethadwy arno, neu
b
i ddisgrifiad o warediadau trethadwy a bennir yn y cais,
fel pe bai’r cyfeiriad at gyfnod o 14 o ddiwrnodau yn gyfeiriad at gyfnod hwy.
I586
Rhaid i ACC ddyroddi hysbysiad i’r person am ei benderfyniad ar y cais; ac os yw ACC yn caniatáu’r cais, rhaid i’r hysbysiad bennu’r cyfnod hwy a’r gwarediadau trethadwy y mae’r cyfnod hwy i’w gymhwyso mewn perthynas â hwy.
I587
Caiff ACC amrywio’r hysbysiad, neu ei dynnu’n ôl, drwy ddyroddi hysbysiad pellach i’r person.
I588
Yn yr adran hon, ystyr “anfoneb dirlenwi” yw anfoneb—
a
a ddyroddir mewn cysylltiad â gwarediad trethadwy, a
b
sy’n cynnwys yr wybodaeth a bennir yn Atodlen 3.
I249
Caiff rheoliadau ddiwygio Atodlen 3.
Talu, adennill ac ad-dalu treth
I41I3742Talu treth
1
Rhaid i berson sy’n dychwelyd ffurflen dreth dalu’r swm o dreth a nodir ar y ffurflen dreth fel y swm yr aseswyd ei fod i’w godi ar y person ar ddiwrnod ffeilio’r ffurflen dreth neu cyn hynny.
F51A
Ond os yw swm o gredyd treth wedi ei osod yn erbyn y swm hwnnw o dreth yn unol â rheoliadau a wneir o dan adran 54, y swm o dreth y mae’n ofynnol i’r person ei dalu erbyn y dyddiad hwnnw yw’r swm sy’n parhau i fod yn weddill ar ôl y gosod yn erbyn (os oes unrhyw swm o’r fath).
2
Pan asesir bod swm o dreth i’w godi ar y person o ganlyniad i ddiwygiad a wneir i’r ffurflen dreth o dan adran 41 o DCRhT (trethdalwr yn diwygio ffurflen dreth), rhaid i’r person dalu’r swm—
a
os gwneir y diwygiad ar ddyddiad ffeilio’r ffurflen dreth neu cyn hynny, ar y dyddiad ffeilio neu cyn hynny, neu
b
os gwneir y diwygiad ar ôl dyddiad ffeilio’r ffurflen dreth, ar y diwrnod y mae’r person yn rhoi hysbysiad i ACC am y diwygiad.
3
Gweler y darpariaethau a ganlyn yn DCRhT am ddarpariaeth ynghylch talu symiau o dreth mewn amgylchiadau eraill—
adran 42(4A) (swm sy’n daladwy o ganlyniad i gywiriad a wneir i ffurflen dreth gan ACC);
adran 45(4) (swm sy’n daladwy o ganlyniad i ddiwygiad a wneir i ffurflen dreth yn ystod ymholiad);
adran 50(4) (swm sy’n daladwy o ganlyniad i ddiwygiad a wneir i ffurflen dreth ar ôl cwblhau ymholiad);
adran 52(5) (swm sy’n daladwy yn unol â dyfarniad ACC);
adran 61(2) (swm sy’n daladwy yn unol ag asesiad ACC).
I3643Dyletswydd i gadw crynodeb treth gwarediadau tirlenwi
I541
Rhaid i berson sy’n cyflawni gweithrediadau trethadwy gadw cofnod (sef “crynodeb treth gwarediadau tirlenwi”) o—
a
swm y dreth sydd i’w godi ar y person, F6...
F2aa
swm y credyd treth a hawliwyd gan y person, a
b
y dreth a dalwyd gan y person,
mewn cysylltiad â phob cyfnod cyfrifyddu.
I202
Caiff ACC bennu—
a
ar ba ffurf y mae’n rhaid cadw’r crynodeb treth gwarediadau tirlenwi, a
b
yr wybodaeth y mae’n rhaid ei chynnwys ynddo.
I543
Mae’r crynodeb treth gwarediadau tirlenwi i’w drin at ddibenion DCRhT fel cofnod y mae’n ofynnol ei gadw a’i storio’n ddiogel o dan adran 38(1) o DCRhT at ddiben dangos bod y ffurflen dreth y mae’n ofynnol i’r person ei dychwelyd mewn cysylltiad â’r cyfnod cyfrifyddu yn gywir ac yn gyflawn.
I59I3844Gohirio adennill
1
Mae adran 181B o DCRhT (ceisiadau i ohirio) (a fewnosodir gan baragraff 63 o Atodlen 23 i DTTT) wedi ei diwygio fel a ganlyn.
2
Yn is-adran (3)—
a
hepgorer yr “a” ar ôl paragraff (a), a
b
ar ddiwedd paragraff (b) mewnosoder
, ac
c
pan fo’r cais yn ymwneud â swm o dreth gwarediadau tirlenwi, y rhesymau pam y mae’r person sy’n gwneud y cais yn credu y byddai adennill y swm (a llog ar y swm hwnnw) yn achosi caledi ariannol i’r person.
3
Yn is-adran (4)—
a
daw’r geiriau o “yn credu” i “yn ormodol,” yn baragraff (a), a
b
ar ôl y paragraff hwnnw mewnosoder
a
b
pan fo’r cais yn ymwneud â swm o dreth gwarediadau tirlenwi, â rheswm i gredu y byddai adennill y swm (a llog ar y swm hwnnw) yn achosi caledi ariannol i’r person,
4
Yn is-adran (5)—
a
daw’r geiriau o “yn credu” i “yn ormodol,” yn baragraff (a), a
b
yn lle’r geiriau o “caiff ganiatáu” i’r diwedd rhodder
neu
b
pan fo’r cais yn ymwneud â swm o dreth gwarediadau tirlenwi, â rheswm i gredu mai dim ond mewn cysylltiad â rhan o’r swm (a llog ar y rhan honno) y byddai adennill yn achosi caledi ariannol i’r person,
caiff ACC ganiatáu’r cais mewn cysylltiad ag unrhyw ran o’r swm sy’n briodol yn ei farn.
I8I345Dim gofyniad i ollwng neu ad-dalu treth oni thelir yr holl dreth
Yn adran 67 o DCRhT (achosion pan na fo angen i ACC roi effaith i hawliad), ar ôl is-adran (11) mewnosoder—
12
Achos 8 yw—
a
pan wneir yr hawliad mewn cysylltiad â swm o dreth gwarediadau tirlenwi, a
b
pan na fo swm o dreth gwarediadau tirlenwi y mae’n ofynnol i’r hawlydd ei dalu wedi ei dalu.